ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ဘူးသီးတောင်မြို့ပေါ်ရှိ စစ်ဘေးရှောင်စခန်းများတွင် မုန်တိုင်းတိုက်ပြီး ၂ ပတ်ကျော် ရှိလာသည့် တိုင်အောင် စစ်ဘေးရှောင်တစ်ဦးလျှင် ဆန်နို့ဆီဘူး ၁၄ လုံး၊ ဆီနှင့်ဆားအနည်းငယ်မှ အပ မည်သည့် အကူအညီ မှ မရရှိသေးဟု စစ်ဘေးရှောင်များက ပြောသည်။
လက်ရှိတွင် ဘူးသီးတောင်မြို့ပေါ်တွင် ဓနိ ၁၀၀ ကို ကျပ်ငွေ ၂ သာင်းကျပ်၊ ဝါး ၁၀၀ ကို ကျပ် ၂ သိန်း အထိ ရှိနေ သဖြင့် ပြိုပျက်သွားသည့် နေအိမ်များကို ပြန်မဆောက်၍ စစ်ဘေးရှောင်များအနေဖြင့် သစ်ပင်အောက်တွင် အမိုးအကာမရှိ ဖြစ်သလို အိပ်နေကြရသည်ဟု ဆိုသည်။
မုန်တိုင်းကြောင့် ကြိုတင်စုဆောင်းထားသည့် စားနပ်ရိက္ခာများမှာ မိုးရေများ စိုစွတ်သွားခဲ့သည့်အတွက် စစ်ဘေး ရှောင်များအနေဖြင့် ထမင်းနပ်မှန်အောင် မနည်းရုန်းကန် စားသောက်နေရသည်ဟု လမ်းမစခန်း တာဝန်ခံ ဦးရဲကျော်က နိရဉ္စရာကို ပြောသည်။
“အိမ် ၂၀ကျော်လောက်က အကုန်ပြားပြားဝပ်သွားတယ်။ ဓနိမိုးထားတာဆိုတော့ ခေါင်မိုးတွေက တစ်ဆောင် မကျန်မှ ပါသွားတယ်။ အကုန်ယိုင်သွားတယ်။ အခက်အခဲဆိုတာကလည်း တစ်ခုတည်း မဟုတ်ဘူး။ အစား အသောက်က အစပေါ့။ လမ်းမစစ်ဘေးရှောင်စခန်းက ရေကလုံးဝမရှိဘူး။ မုန်တိုင်း မတိုက်ခတ်မီ တွင်းတူးပြီး တော့ အဲ့ဒီကို မော်တာနဲ့ တင်လို့ နေ့မအိပ် ညမအိပ် ခပ်ရတယ်။ အခုက မီးလည်းမရဘူး။ မိုးရေကိုပဲ အားကိုးရ မှာပေါ့။ မိုးရေကလည်း တောင်ကျရေဆိုတော့ ကျန်းမာရေး အတွက် စိုးရိမ်ရတယ်” ဟု ပြောသည်။
အဆိုပါ စခန်းတွင် မြို့နယ်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က လုံးဝပျက်စီးသွားသည့် နေအိမ် ၂၀ကျော်မှ လူဦးရေများကိုသာ တစ်ဦးစီကို နို့ဆီဘူးဆန် ၁၄လုံး၊ ဆီ နှင့် ဆား အနည်း ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည့်အပြင် မုန်တိုင်းတိုက်ပြီး ၁၄ ရက် ကြာလာသည်ထိ မည်သည့်အဖွဲ့အစည်းကမှ ထောက်ပံ့မှုများ မရသေးဟု ၎င်းကပြောသည်။
ထိုသို့ ပျက်စီးသွားသည့် အိမ်များကို တချို့တွင် တစ်နိုင်တစ်ပိုင် ပြုပြင်နေကြသော်လည်း အချို့တွင် တာပေါ်လင် စများဖြင့် ဖြစ်သလို မိုးကာ၍ နေကြရသည်ဟု ၎င်းကပြောသည်။
၎င်းစစ်ဘေးရှောင်စခန်းတွင် ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၄ ရက်ကပင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
လက်ရှိတွင် လမ်းမစစ်ဘေးရှောင်စခန်း၌ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်ရှိ သရက်ပြင်၊ ဥယျာဉ်သာ၊ သျှစ်သျှားတောင်၊ စံဂိုးတောင်၊ နွားရုံတောင်၊ ကြာညိုပြင်၊ ကွမ်းတောင်၊ စပါးထား၊ သိုင်းတဘုတ်၊ သပြေဆိပ်၊ စည်တောင်၊ ကွမ် တိုင်၊ သပိတ်တောင်၊ မြိုမချောင်း၊ ရသေ့တောင်မြို့နယ် အုန်းချောင်း၊ ကျောက်တန်း၊ ရေစိုးချောင်းစသည့် ကျေး ရွာများက အိမ်ထောင်စု ၂၁၄ စုတို့ရှိပြီး စုစုပေါင်း လူဦးရေ ၁၀၃၄ ဦး ခိုလှုံနေထိုင်ကြသည်ဟု ဦးရဲကျော်က ပြောသည်။
အလားတူ ဘူးသီးတောင်မြို့ အမှတ် (၅)ရပ်ကွက်ရှိ ရန်အောင်မြေ စစ်ဘေးရှောင် စခန်းတွင်လည်း မုန်တိုင်း ကြောင့် နေအိမ် ၁၃ ဆောင် လုံးဝပျက်စီးသွားပြီး၊ ကျန်နေအိမ်များမှာလည်း ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်မှာလည်း တစ်ဝက် တစ်ပျက် ပျက်စီးသွားခဲ့သည်ဟု စစ်ဘေးရှောင်များက ပြောသည်။
ဘူးသီးတောင်မြို့၊ ဦးဥတ္တမခန်းမ၌ ပြီးခဲ့သည့် မေလ ၁၉ရက်နေ့တွင် အစိုးရအဖွဲ့က လာရောက် ကူညီပေးသည့် အချိန်တွင်လည်း လုံးဝပျက်စီးသွားသည့် နေအိမ် ၁၃ဆောင် များကိုသာ ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်ဟု ရန်အောင်မြေ စခန်း ဒုတာဝန်ခံ ဦးမဏ္ဍလက နိရဉ္စရာကို မိန့်သည်။
“လုံးဝပျက်စီးသွားတဲ့ အိမ် ၁၃ဆောင်ကို အစိုးရအဖွဲ့က တစ်အိမ်ထောင်စီကို ဆန် ၄ ပြည်နဲ့ ဆီ လီတာဝက် လောက်ပေးခဲ့ပါ။ မုန်တိုင်းတိုက်တော့ လေဒဏ် မိုးဒဏ်နဲ့ စုဆောင်းထားတဲ့ ဆန်နဲ့ စားနပ်ရိက္ခာတွေ မိုးရေစို သွားတော့ နောက်နေ့မှာ စားစရာမရှိအောင်ထိ အခက်အခဲ ကြုံခဲ့ရပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
စစ်ဘေးရှောင်များမှာ စားနပ်ရိက္ခာအပြင် သောက်သုံးရေများမှာလည်း အလွန်အခက်အခဲဖြစ်နေပြီး၊ ရေရှားပါးမှု ကြောင့် အရေပြားရောဂါများ၊ ဝမ်းရောဂါများ ဖြစ်လာနိုင်သလို ရာသီအကူအပြောင်းတွင် အအေးမိ၊ နှာစေး၊ ဖျားနာရောဂါများ ဖြစ်လာမည်ဆိုပါက ဆေးဝါးများလည်း အလုံအလောက် မရှိသည့်အတွက်ကြောင့် စိုးရိမ်မှု များ ရှိနေသည်ဟု ဆရာတော်က ဆက်မိန့်သည်။
“အခုက မိုးရွာလိုက် နေပူလိုက်ဆိုတော့ စိုးရိမ်ရတယ်လေ။ ဆေးဝါးဆိုတာလည်း အလုံအလောက် မရှိပါဘူး။ မိလ္လာကိစ္စကအစ သောက်သုံးရေ၊ ဆန်တွေ အဓိကလိုအပ်တယ်။ အရင်ကနေ သုံးနေတဲ့ ရေတွင်းမှာလည်း ရေတစ်တောင်လောက်ပဲ ရှိတယ်။စခန်းက လူတွေအားလုံး သုံးဖို့ မလုံလောက်ပါဘူး။ သောက်သုံးရေ ရှားပါး နေတော့ လူတွေက နောက်ဆိုရင် အရေးပြားရောဂါတွေ၊ ဝမ်းရောဂါတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ တကယ်လို့ ဖြစ် လာမယ်ဆိုရင် ဆေးဝါးကအစလိုက်မှီမှာ မဟုတ်ပါဘူး” ဟုပြောသည်။
ရန်အောင်မြေ စစ်ဘေးရှောင်စခန်းကို ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ မတ်လမှစတင်တည်ထားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး လက်ရှိ ထိုစခန်းတွင် ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်မှ စံဂိုးထောင်ရွာ၊ နွားရုံတောင်၊ သျှစ်ရှားတောင်၊ ဥယျာဉ်သာ၊ သရက်ပြင်နှင့် စပါးထားရွာ စသည့် ကျေးရွာ ၆ ရွာမှ အိမ်ထောင်စု ၁၅၃ စု၊ လူဦးရေ ၅၀၃ ဦး ခိုလှုံနေထိုင်ကြသည်ဟု သိရသည်။
ဘူးသီးတောင်မြို့ပေါ်တွင် ရန်အောင်မြေစခန်းအပါအဝင် အမှတ်(၇)ရပ်ကွက်ရှိ မြတောင်စခန်း၊ အမှတ် (၂) ရပ် ကွက်ရှိ လမ်းမစခန်း၊ အမှတ်(၁)ရပ်ကွက်ရှိ ဂန္ဓာရီစခန်းတို့ရှိပြီး ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်၊ ဒုံးသိမ်ကျေးရွာတွင်လည်း ဒုံးသိမ်စစ်ဘေးရှောင်စခန်းတို့ရှိကြောင်း သိရသည်။
ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် မေလ ၁၄ ရက်နေ့က တိုက်ခတ်သွားသည့် ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းကြောင့် လူပေါင်း ၁၁၅၆၇၉၆ ဦး ထိခိုက်ခဲ့ပြီး လူပေါင်း ၁၅၀ နီးပါးခန့် သေဆုံးကာ ၆၂ ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။ ၎င်းအပြင် အဆောက်အဦပေါင်း ၂၄၁၀၇၁ ဦးနှင့် (ရေယာဉ်+ကား) ၇၁၆ အထိ ပျက်စီးခဲ့သည်။ အိမ်မွေး တိရစ္ဆာန်ပေါင်း ၂၇၆၁၇ သေဆုံးခဲ့သည်။ စုစုပေါင်း ပျက်စီး ဆုံးရှုံးမှုတန်ဖိုး ၄၈၉၈၆ သိန်းဖိုးရှိသည်ဟု ရခိုင်ပြည်နယ်ကောင်စီက ထုတ်ပြန်ထားသည်။
လက်ရှိ မုန်တိုင်းဒဏ်ကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည့် ရခိုင်ပြည်သူများမှာ အစားအစာ၊ သောက်ရေသန့်နှင့် အမိုးအကာများ အမြန်လိုအပ်နေသော်လည်း မုန်တိုင်းတိုက်ခတ်ပြီး ၁၄ရက်ကြာလာသည့်တိုင် ယနေ့အချိန်ထိ လေဘေး အကူ အညီများ မရောက်ရှိသေးဟု ဒေသခံများက နိရဉ္စရာသတင်းဌာနကို ဆက်သွယ်ပြောကြားသည်။
မိုခါကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း စစ်တွေ၊ ရသေ့တောင်၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း၊ ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦး၊ မောင်တော၊ ဘူးသီးတောင်၊ မင်းပြားနှင့် ပေါက်တောမြို့နယ်တို့တွင် ထိခိုက်ပျက်စီးမှု ၉ဝ ရာနှုန်းအထိ ရှိခဲ့သည်ဟုလည်း စစ်ကောင်စီကပြောဆိုထားသည်။
