သျှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း ဆီဆိုင်မြို့နယ် ကယားပြည် (ကရင်နီ)မှ စစ်ရှောင်လာသော စစ်ရှောင်များသည် ယခုရက်ပိုင်းတွင် အလှူမရှိတော့သဖြင့် စားနပ်ရိက္ခာနှင့် ဆေးဝါးများကို ပြတ်လပ်လာကြောင်း စစ်ဘေးရှာင်ကူညီပေးနေသည့်သူများထံ စုံစမ်းသိရသည်။
ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်လမှစပြီး စစ်ရှောင်လာရာ လက်ရှိတစ်နှစ်ကျော်ကြာပြီးနောက်ပိုင်း အလှူရှင်များ မရှိသလောက် နည်းပါးလာသည့်အတွက် စားနပ်ရိက္ခာနှင့် ဆေးဝါးအခက်ခဲများ ရင်ဆိုင်လာ နေရကြောင်း သျှမ်းတောင် စစ်ရှောင်ကော်မတီဝင် အမျိုးသားတစ်ဦးက သျှမ်းသံတော်ဆင့်ကို ပြောသည်။
အလှူရှင်မရှိ၊ အလုပ်အကိုင် မရှိသော ကာလမှာ စစ်ရှောင်အချို့သည် စားနပ်ရိက္ခာ မလုံမလောက်မှုနှင့် တစ်နေ့ကို ဆန်ပြုတ်သာ စားသုံးခဲ့ဖူးကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။
လက်ရှိ ကရင်နီ (ကယား)ပြည်နှင့် သျှမ်းပြည်နယ်စပ်ဒေသ အနီးတဝိုက်ရှိ စစ်ရှောင်စခန်းတစ်နေရာတွင် ၄ လကြာပြီး အလှူရှင်မရှိသောကြောင့် နေ့စားအလုပ်ကို မျှော်နေရကြောင်း ဒီးမောဆို့မြို့မှစစ်ရှောင်လာသော အမျိုးသားတစ်ဦးက ပြောသည်။
“ အခုတော့ ပြောင်းဖူးထွက်ချိန်ဆိုတော့ နည်းနည်း သက်သာသေးတယ်။ နေ့စားအလုပ်ရှိသေးတာပေါ့၊ အခု အလှူရှင် မလာတာ ၄ လရှိပြီ။ နေ့စားအလုပ်မရှိရင်တော့ ကျနော်တို့ အရမ်းခက်ခဲတယ်။ ဒီလတော့ ပြောင်းဖူးသွားချိုးရတယ် တစ်နေ့ကို (၆,၀၀၀) ရရ လိုက်သွားတယ်။ အလှူရှင်မရှိရင် နေ့စားအလုပ်ကိုပဲ မျော်နေရတယ် “ ဟု ၎င်းစစ်ရှောင်အမျိုးသား တစ်ဦးကပြောသည်။
နေ့စားအလုပ်သည် ပုံမှန်လတိုင်း မရှိသောကြောင့် ယခု (နိုဝင်ဘာလ) ပြောင်းဖူးထွက်ချိန်မှာသာလျှင် နေ့စားလိုက်ရပြီး ကျန်တဲ့လများတွင် အလုပ်ကိုင်မရှိပေ။
သျှမ်းပြည်တောင်ပိုင်းရောက်စစ်ဘေးရှောင်များသည် ပြည်တွင်းအလှူရှင်ကိုသာ အားထားလာခဲ့ရာ ယခုနှစ် သြဂုတ်လမှ စတင်ကာ အလှူရှင်လျော့ကျလာသည်။
“ အရင် စစ်ရှောင်စလာတဲ့ချိန်တုန်းက အလှူရှင်တွေများပါတယ်။ ကျမ အသိမိတ်ဆွေ၊ သူငယ်ချင်း တွေဆီက အကူညီတွေ တော်တော်ရပါတယ်။ အခုကြာလာတော့ အလှူရှင်တွေ အရမ်းရှားလာတယ်၊ အကူညီတောင်း ခံခဲ့ဖူးတဲ့သူတွေလည်း ခဏခဏ တောင်းတော့ သူတို့လည်း ခက်ခဲလာတယ်။ ဖြစ်နိုင်ရင်တော့ ကမ္ဘကုလသမ္မက ပြီးတော့ အရေးပေါ် သုံးစရိတ်လေးတွေ ထောက်ပံ့ပေးစေချင်တယ် “ ဟု စစ်ရှောင် အမျိုးသမီးတစ်ဦးက ပြောသည်။
ထို့အပြင် ဆီဆိုင်မြို့နယ်အတွင်းရှိ စစ်ရှောင်များ ဦးရေ (တစ်ထောင်) ကျော်ရှိရာ ထိုထဲတွင် စစ်ရှောင်ဦးရေ (၃၀၀) ကျော်မှာ ပုံမှန် ဆေးဝါး သုံးစွဲနေရသော နာတာရှည် ရောဂါများနှင့် ဆေးဝါးကုသရန်လိုအပ်သော ဦးနှောက်အကြိတ်ရောဂါ၊ မျက်လုံးကွယ်နေတဲ့ ကလေးငယ်များလည်း ရှိနေကြောင်း ဆိုသည်။
“ ကလေးငယ်တစ်ယောက်က အသက် ၁၄ နှစ် သူကဦးနှောက်အကြိတ်ရောဂါနဲ့ အသားဝါရောဂါ ဖြစ်နေတယ်။ ပုံမှန်သူက တောင်ကြီးစဝ်စံထွန်း ဆေးရုံကို ဓာတ်မှန်သွားရိုက်ရတယ်။ ဆေးသောက်ရတယ်။ တစ်လတစ်လ ကလေးက ဆေးကုသနေရတာ (၁) သိန်းကျော် ကုန်ကျတယ်။ နောက်တစ်ယောက်က အသက် ၁၁ နှစ်ကလေး သူကမျက်လုံးလွှာပျက်ပြီး မျက်လုံးကကွယ်နေတယ်။ သူကတော့စရိတ်များတော့ အခုဘာမှမလုပ်ပေးရသေးဘူး “ ဟု ၎င်း စစ်ရှောင်အမျိုးသမီးက ထပ်လောင်းပြောသည်။
နာတာရှည် ရောဂါသည်များသည် ဆေးဝါး ပုံမှန်သောက်သုံးခြင်း မရသည့်အတွက် ယခုနှစ်ကာလ ပတ်လုံးတွင် ၈ ဦးခန့် သေဆုံးသွားကြောင်း ဆိုသည်။
ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလနှင့် ဒီဇင်ဘာလ ( နှစ်လ)ထဲတွင် ဆီဆိုင်မြို့နယ်ထဲရှိကရင်နီစစ်ရှောင် ဦးရေ စာရင်းများကို ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့အစည်းမှ စာရင်းသွားရောက် ပြုစုခဲ့သော်လည်း စစ်ရှောင်များအတွက် အရေးပေါ်လိုအပ်သော ကုန်ကျစရိတ်များကို ယနေ့အချိန်ထိ ထောက်ပံ့ပေးခြင်း မရှိသေးကြောင်း သိရသည်။
