သျှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်း ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့ MNDAA ထိန်းချုပ်ထားနိုင်သည့် ဒေသများတွင် တရုတ်စာများကို အဓိက အသုံးပြုလာသည့်အတွက်ကြောင့် ဒေသခံများအတွက် အခက်အခဲ ရှိနေကြောင်း စုံစမ်းသိရှိရသည်။
“၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေး” ကာလအတွင်းတွင်လည်း ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့၏ ထုတ်ပြန်ချက်များထဲတွင် တရုတ်ဘာသာဖြင့်သာ ထုတ်ပြန်လေ့ရှိသည်။
လက်ရှိ ၎င်းတို့ ထိန်းချုပ်ထားနိုင်သည့်ဒေသများတွင် တရုတ်ဘာသာကိုသာ ရုံးသုံးဘာသာအဖြစ် အသုံးပြု နေသည့်အတွက်ကြောင့် ဒေသခံများအတွက် အခက်အခဲ ရှိနေကြောင်း လားရှိုးမြို့ ဒေသခံတစ်ဦးက သျှမ်းသံတော်ဆင့်ကို ပြောသည်။
“အခက်အခဲ ရှိတာပေါ့။ ကိုးကန့်က လာအုပ်ချုပ်သွားပြီဆိုရင် လဝကရုံး၊ စည်ပင် စတဲ့ ရုံးတွေမှာ တရုတ်ဘာသာစကားပဲ သုံးလာရင်တော့ ခက်တယ်လေ။ ကျနော်တို့ လားရှိုးမြို့မှာက တရုတ်လူမျိုးပဲ နေတာမဟုတ်ဘူး။ တိုင်းရင်းသားပေါင်းစုံရှိတယ်” ဟု လားရှိုးမြို့ ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောသည်။
လားရှိုးမြို့တွင် သျှမ်း၊ တအာင်း(ပလောင်)၊ ကချင်၊ ဗမာများနှင့် အခြားလူမျိုးများလည်းရှိကြောင်း၊ MNDAA အနေဖြင့် တရုတ်ဘာသာစကားကိုသာ အဓိကသုံးစွဲပြီး အုပ်ချုပ်ပါက သဟဇာတ ကိုက်ညီမှု မရှိနိုင်ကြောင်း လားရှိုးမြို့ ဒေသခံတစ်ဦးက ဆိုပြန်သည်။
ယခုတွင်လည်း လားရှိုးမြို့ကို ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့က ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများကို စတင် ဖော်ဆောင်နေကြောင်း သိရသည်။
“ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့က နဂိုကတည်းက သူတို့ဘာသာစကားကို တရုတ်ဘာသာစကားအနေနဲ့ ရုံးသုံးဘာသာစကားကို အသုံးပြုလာခဲ့တယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်။ လားရှိုးမြို့က တိုင်းရင်းသားပေါင်းစုံ နေတော့ နောက်ကျရင်တော့ သူတို့လည်း တခြားဘာသာစကားကို အသုံးပြုလာမယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တရုတ်လွှမ်းမိုးလာနိုင်မလား ဆိုတာတော့ အခုတရုတ်စကား သုံးတာနဲ့တော့ ဆုံးဖြတ်လို့မရဘူး” ဟု စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး သုတေသီတစ်ဦးက ပြောသည်။
အခြားတစ်ဖက်တွင်လည်း လားရှိုးမြို့မှ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်သွားကြသည့် စစ်ဘေးရှောင်များကို ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့က နေရပ်ပြန်ဖို့ ခေါ်ယူနေကြောင်း သိရသည်။
သို့သော် လားရှိုးမြို့သို့ နေရပ်ပြန်သွားသည့် စစ်ဘေးရှောင်များသည် ၃ ပုံ ၁ ပုံသာ ရှိကြောင်း၊ အချို့ နေရပ်ပြန်သွားသူများသည် မိမိနေအိမ် အခြေအနေကို ပြန်သွားကြည့်ပြီးနောက် နေထိုင်ခြင်းမရှိဘဲ ပြန်ထွက်လာကြောင်း လားရှိုးမြို့ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောသည်။
“တကယ်တမ်းတော့ မြို့တွင်းပြန်သွားတဲ့သူက နည်းနည်းပဲရှိတာ။ ၃ ပုံမှ ၁ပုံလောက်ပဲ ပြန်သေးတယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်။ တချို့က ပြန်သွားပြီး အိမ်ပြန်ကြည့်ကြတာ။ ပြီးရင် ပြန်ထွက်လာကြတယ်။ ဘယ်သူမှ ပြန်မနေရဲသေးဘူးလေ။ ပြန်သွားရင်လည်း လေယာဉ်နဲ့ ဗုံးလာကြဲခံမှာကို ကြောက်ရသေးတာပေါ့”လို့ လားရှိုးမြို့ဒေသခံက ပြောသည်။
လားရှိုးမြို့အခြေစိုက် အရှေ့မြောက်ပိုင်း တိုင်းစစ်ဌာနချုပ် ရမခ ကို ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့ MNDAA နှင့် ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့က ဩဂုတ် ၃ ရက်တွင် တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပြီး လားရှိုးမြို့အုပ်ချုပ်ရေးကို လွှဲပြောင်းယူလိုက်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။