ယေန႔ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးကုိ အ႐ိုက္ခတ္ဆံုးကေတာ့ ႏိုဝင္ဘာ ၇ ရက္မွာ နအဖ ႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္း သာသာေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ေကာင္စီက ျပဳလုပ္ေပးမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲပါ၊ ျပည္တြင္း ျပည္ပ အတိုက္အခံ အင္အားစုေတြၾကား ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ေရးနဲ႔ သပိတ္ေမွာက္ေရး....
ပစၥဳပၸန္
ယေန႔ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးကုိ အ႐ိုက္ခတ္ဆံုးကေတာ့ ႏိုဝင္ဘာ ၇ ရက္မွာ နအဖ ႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္း သာသာေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ေကာင္စီက ျပဳလုပ္ေပးမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲပါ၊ ျပည္တြင္း ျပည္ပ အတိုက္အခံ အင္အားစုေတြၾကား ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ေရးနဲ႔ သပိတ္ေမွာက္ေရးဆိုတဲ့ အျမင္ အယူအဆ မတူညီမႈႏွစ္ခုဟာ အေၾကာင္းျပခ်က္ကိုယ္စီနဲ႔ ေဆြးေႏြးျငင္းခံုခဲ့ ျငင္းခုံေနၾကဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာကလဲ ျမန္မာ့အေရး ေျပာဆိုေဆြးေႏြးၾကရာမွာ ထိုေရြးေကာက္ပြဲကိုပဲ အဓိက မ႑ိဳင္ျပဳၿပီး ေဆြးေႏြး ေတာင္းဆိုမႈေတြ လုပ္ေနပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ယခုလက္ရွိ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးကို လႊမ္းၿခံဳစိုးမိုးထားတာက ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲပါပဲ။
ေရြးေကာက္ပြဲ ဘာေၾကာင့္ လုပ္ေပးရသလဲ၊ ရွစ္ေလးလံုး အေရးေတာ္ပံုႀကီးရဲ့ ႐ိုက္ခတ္မႈအရွိန္ဟာ ျမန္မာျပည္ကို အဆင့္တေနရာ ေရာက္ေစခဲ့တယ္။ ထိုေရာက္ရွိခဲ့တဲ့ အဆင့္နဲ႔ ေျပာင္းလဲလာခဲ့တဲ့ ကမၻာႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းအရ တပါတီ အာဏာရွင္စနစ္ကို ျပန္လွည့္ဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးဆိုတာ နားလည္ သေဘာေပါက္ခဲ့တဲ့ နအဖဟာ ႏိုင္ငံတကာ အသိအမွတ္ျပဳ လက္ခံႏိုင္မယ့္ ပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ အာဏာကို ခ်ဳပ္ကိုင္ႏိုင္ဖို႔သာ ဦးတည္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။
အဲဒါကေတာ့ ဟန္ျပပါတီစံုစနစ္မွာ စစ္တပ္ကို အသံုးျပဳၿပီး အာဏာကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားေရးပဲျဖစ္ပါတယ္။ ထို႔အတြက္ အတုအေယာင္ အမ်ဳိးသားညီလာခံကိုက်င္းပၿပီး သူတို႔ စိတ္တိုင္းက် အေျခခံဥပေဒကို ေရးဆြဲခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးေနာက္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအတည္ျပဳဖို႔ လူထု ဆႏၵခံယူပြဲျဖစ္တဲ့ သူတို႔ရဲ႕ လမ္းျပေျမပံုအဆင့္ ၄ မွာ ကန္႔ကြက္မဲ ထည့္ၾကဖို႔ ေႂကြးေၾကာ္သံနဲ႔ လမ္းျပေျမပံုထဲ ပူေပါင္းပါဝင္လာခဲ့တဲ့ အတိုက္အခံမ်ားရဲ႕ နည္းဗ်ဴဟာအမွားကို အသံုးခ်ၿပီး ၂ဝဝ၈ အေျခခံဥပေဒကို ျပည္သူလူထု အမ်ားစုႀကီးက စိတ္ဝင္တစား ေထာက္ခံမဲေပးခဲ့တယ္လို႔ ဖန္တီးယူခဲ့ပါတယ္။
ဘယ္လမ္းက သြားသြား ေရာက္ဖို႔က အဓိက ဆိုေပမယ့္ တလမ္းနဲ႔ တလမ္းဟာ အခ်င္းခ်င္း ေထာက္ပံ့မႈ ျဖစ္ေနဖို႔ေတာ့ လုိပါတယ္။ ေထာက္ပံ့မႈ မျဖစ္ရင္ေတာင္ အနည္းဆံုး တလမ္းက တလမ္းကို ျဖတ္ေတာက္ပစ္သလို အေျခအေနေတာ့ မျဖစ္သင့္ပါဘူး။
၂ဝဝ၈ အေျခခံဥပေဒရဲ႕ ပုဒ္မ ၄၄၁ မွာ ဤဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒသည္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ ပထမအႀကိမ္ အစည္းအေဝး စတင္က်င္းပသည့္ေနမွစ၍ ႏိုင္ငံေတာ္ တဝန္းလံုး အာဏာတည္သည္ လို႔ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ ထိုဥပေဒ အာဏာတည္ေစမယ့္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ဟာ ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲကေန ထြက္ေပၚလာေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ နအဖက ဘာေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပ ျပဳလုပ္ေပးရသလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းရဲ႕ အေျဖျဖစ္ပါတယ္။
လမ္းႏွစ္သြယ္
အတိုက္အခံအင္အားစုေတြၾကားမွာ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ေရး၊ မဝင္ေရးနဲဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကိုယ့္အယူအဆနဲ႔ ကိုယ္ ေဆြးေႏြးျငင္းခံုေနၾက တာဟာ နအဖက ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပလုပ္ေပးမယ္ ေၾကညာခ်ိန္က စခဲ့တယ္ဆိုေပမယ့္ ဒီအယူအဆႏွစ္ခုဟာ ထိုကာလမတိုင္ခင္ ေတာ္ေတာ္ ေစာေစာထဲက ရွိႏွင့္ၿပီးျဖစ္တဲ့ ယံုၾကည္ရာ လမ္းေၾကာင္းေရြးခ်ယ္မႈေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီ ရရွိေရးအတြက္ နအဖရဲ႕ လမ္းေၾကာင္းထဲကို ဝင္ၿပီး တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလဲ ယူမယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆကို ကိုင္ဆြဲၿပီး အမ်ဳိးသား ညီလာကိုတက္ ေနာက္ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို ျဖတ္၊ လႊတ္ေတာ္ဝင္ၿပီး ေတာင္းဆုိ တိုက္ပြဲဝင္မယ္ဆုိတဲ့လမ္းနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအရ တဖက္သတ္ ေျဖရွင္းတာကို လက္မခံ နအဖနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုမ်ား တိုင္းရင္းသား အင္အားစုမ်ားပါဝင္တဲ့ သံုးပြင့္ဆိုင္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရး ျဖစ္ေျမာက္ဖို႔ လူထုတိုက္ပြဲဖိအား ႏိုင္ငံတကာဖိအားနဲ႔ ေတာင္းဆို တိုက္ပြဲဝင္မယ္ဆိုတဲ့ လမ္းႏွစ္ သြယ္ဟာ အတိုက္အခံ အင္အားစုမ်ားၾကား အထူးသျဖင့္ ျပည္တြင္းမွာ ၂ဝဝ၇ ေရႊဝါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရး မတိုင္ခင္ကထဲက ရွိႏွင့္ ခ့ဲတာပါ။
တကယ္ေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲကတဆင့္ လႊတ္ေတာ္တြင္းဝင္မယ္ဆုိတဲ့ လမ္းေၾကာင္းဟာ ၂ဝဝ၃ ဒီပဲယင္း လူသတ္ပြဲႀကီးအၿပီး ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့တဲ့ နအဖရဲ႕ လမ္းျပေျမပံု ၇ ဆင့္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးကတဆင့္ ႏိုင္ငံေရး အေျဖရွာမယ္ဆိုတဲ့ လမ္းေၾကာင္းကေတာ့ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးကထဲက အတိုက္အခံ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုမ်ား တစိုက္မတ္မတ္ ဆြဲကိုင္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္ပါတယ္။
လမ္းေၾကာင္း ႏွစ္ေၾကာင္းလံုးရဲ႕ ရည္႐ြယ္ခ်က္ဟာ ျမန္မာျပည္မွာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို အၿပီးတိုင္ ဖယ္ရွားၿပီး စစ္မွန္ျပည့္ဝတဲ့ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေတာ္ တည္ေထာင္ဖို႔ျဖစ္တဲ့အတြက္ ပန္းတိုင္တူပါတယ္။ သို႔ေပမဲ့ ပန္းတိုင္ကို ေရာက္ေအာင္ ခ်ီတက္ရာမွာေတာ့ လမ္းေၾကာင္း ႏွစ္ေၾကာင္းဟာ တေၾကာင္းနဲ႔တေၾကာင္း အေထာက္အပံ့ မျဖစ္ၾကပါဘူး။ မျဖစ္တဲ့အျပင္ တေၾကာင္းကို ေလွ်ာက္မယ္ ဆိုရင္ က်န္တေၾကာင္းကို ပိတ္ပင္ရာလဲ ေရာက္ေနပါတယ္။ ဘယ္လမ္းက သြားသြား ေရာက္ဖို႔က အဓိက ဆိုေပမယ့္ တလမ္းနဲ႔ တလမ္းဟာ အခ်င္းခ်င္း ေထာက္ပံ့မႈ ျဖစ္ေနဖို႔ေတာ့ လုိပါတယ္။ ေထာက္ပံ့မႈ မျဖစ္ရင္ေတာင္ အနည္းဆံုး တလမ္းက တလမ္းကို ျဖတ္ေတာက္ပစ္သလို အေျခအေနေတာ့ မျဖစ္သင့္ပါဘူး။
ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္ခင္ ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီေရး ႀကိဳးစားခဲ့ၾကရာမွာ မတူကြဲျပားတဲ့ နည္းလမ္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ လႈပ္ရွားခဲ့ၾကတာပါပဲ။ တခ်ဳိ႕က လူထုတိုက္ပြဲ လမ္းေၾကာင္း၊ တခ်ဳိ႕က ေတာင္းဆိုေရး ၊ တခ်ိဳ႔က လက္နက္ကိုင္ လမ္းေၾကာင္း အဲဒီထဲမွာမွ ေျမေပၚႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ေျမေအာက္ ႏိုင္ငံေရးဆိုၿပီး ကြဲပါေသးတယ္။ ဘယ္လိုကြဲကြဲ အဲဒီလမ္းေၾကာင္းေတြဟာ တေၾကာင္းနဲ႔တေၾကာင္း အေထာက္အပံ့ ျဖစ္ၾက ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ နအဖရဲ႕ လမ္းျပေျမပံု လမ္းေၾကာင္းကေတာ့ အဲဒီလို မျဖစ္ပါဘူး။ ထိုလမ္းေၾကာင္းကို လိုက္မယ္ဆိုရင္ က်န္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေတြကို ပိတ္ပင္ရာ ေရာက္သလို က်န္လမ္းေၾကာင္းမ်ားကို ေရြးခ်ယ္ရင္လဲ ထိုလမ္းေၾကာင္းကို စြန္႔လႊတ္ရဖုိ႔ ျဖစ္ေန ပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ထိုလမ္းေၾကာင္းဟာ နအဖ ခ်ီတက္ေနတဲ့ ပန္းတိုင္ကို အျမန္ေရာက္ေအာင္ နအဖနဲ႔အတူ အရင္ ေလွာ္ခတ္ၿပီးမွ ဒီမိုကေရစီကို ေျပာင္းယူရမွာ ျဖစ္လို႔ပါပဲ။ ထိုအခါ နအဖရဲ႕ အာဏာ ဆုပ္ကိုင္မႈ ပန္းတိုင္ကို မေရာက္ေစလိုတဲ့ အျခား လမ္းေၾကာင္းေတြနဲ႔ ဖီလာဆန္႔က်င္ ျဖစ္လာရေတာ့တာပါပဲ။
အတိတ္
၁၉၈၈ အာဏာသိမ္းစစ္အစိုးရဟာ နဝတ ႏိုင္ငံေတာ္ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔ အမည္နဲ႔ ၁၉၉ဝ မွာ ပါတီစံု ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးခဲ့ဖူးပါတယ္။ NLDက အျပတ္အသတ္ ႏိုင္ခဲ့ေပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို အေကာင္အထည္ ေဖၚမေပးခဲ့ပါဘူး။ ထိုကထဲက NLD ဦးေဆာင္တဲ့ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုမ်ားဟာ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးကို ေတာင္းဆိုခဲ့တာပါ။ NLD မဟုတ္တဲ့ အျခားႏိုင္ငံေရး အင္အားစုမ်ားကလဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ NLD ကိုဝန္းရံေရး ဆိုတဲ့မူကို ခ်မွတ္ၿပီး ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးနဲ႔ တိုင္းျပည္ကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေျပာင္းလဲႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ၾကပါတယ္။ အမ်ဳိးသားညီလာခံကေန NLD ထြက္လာခဲ့ၿပီးေနာက္ ၁၉၉၇ မွာ NLD အမတ္ႏွစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးသိန္းထြန္း ဦးတင္ထြန္းေမာင္တို႔ ဦးေဆာင္တဲ့ အမတ္အခ်ဳိ႕နဲ႔ အဖြဲ႔ဝင္တခ်ဳိ႕ဟာ NLD ပါတီ အမ်ဳိးသား ညီလာခံကို ျပန္တက္သင့္တယ္လို႔ အဆိုတင္ရာကစၿပီး လမ္းေၾကာင္းစကြဲခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔အျမင္ကေတာ့ လုပ္လို႔ရတ့ဲေနရာကေန စၿပီး လုပ္မယ္ ဆိုတာပါပဲ။
ထုိအျမင္ကို မေလ်ွာ့တမ္း ဆုပ္ကိုင္ခဲ့တဲ့အျပင္ ပါတီတြင္းမွာလဲ ေသြးကြဲေအာင္ လုပ္လာမႈေတြေၾကာင့္ ပါတီက အထုတ္ခံရၿပီး G7 လို႔ အမည္တြင္ခဲ့တဲ့ ထိုသူေတြဟာ ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ေရး လမ္းေၾကာင္းရဲ႕ ကနဦးအစေဖၚသူေတြလို႔ သတ္မွတ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ တုန္းကေတာ့ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို ဆုပ္ကိုင္ၿပီး ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးကေန အေျဖရွာမယ့္ လမ္းေၾကာင္းနဲ႔ အင္အားစုက အားေကာင္းေနလို႔ သိသာထင္ရွားတဲ့ ကြဲျပားမႈေတြ မေပၚခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ နအဖရဲ႕ တဖက္က အခြင့္အေရးေပး၊ တဖက္က ဖိႏွိပ္ေရး ေပၚလစီဟာ တျဖည္းျဖည္း အလုပ္ျဖစ္လာၿပီး နအဖ အသာစီးရတဲ့ အေနအထားေရာက္လာတဲ့အခါမွာေတာ့ လမ္းျပေျမပံု ၇ ဆင့္ လမ္းေၾကာင္းကို ေရြးခ်ယ္မယ့္ အင္အားစုေတြ အထိုက္အေလ်ာက္ တိုးပြားလာခဲ့ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဒါဟာ ၁၉၈၈ ျပည္သူ႔ အေရးေတာ္ပံုႀကီးရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈ အရွိန္အဟုန္ေတြနဲ႔ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ဆိုတဲ့ မဟာ အခြင့္အေရးႀကီးေတြကို ေအာင္ျမင္ေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ အက်ဳိးဆက္ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။
အေၾကာင္းျပပစၥည္း
၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အက်ပ္အတည္းရဲ႕ တခုတည္းေသာ ထြက္ေပါက္လို႔ ေရြးေကာက္ပြဲ လက္ခံသူမ်ားက ျမင္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ျခင္းအားျဖင့္ ပါတီဖြဲ႔စည္းခြင့္ရမယ္၊ လူထု စည္း႐ံုးေရး လုပ္ငန္းေတြ တရားဝင္ လုပ္ႏိုင္မယ္၊ ၂ဝဝ၈ အေျခခံ ဥပေဒထဲက ဒီမိုကေရစီနဲ႔ မေလ်ာ္တဲ့ အခ်က္ေတြကို လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ေျပာမယ္၊ ျပင္မယ္၊ ဒီလုိ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရဖုိ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ထူးျခားတာကေတာ့ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို လံုးဝ ေမ့ပစ္လိုက္တာပါ။
ေရြးေကာက္ပြဲ လက္မခံသူမ်ားကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲထက္ ၂ဝဝ၈ အေျခခံဥပေဒကို အဓိက ေထာက္ျပပါတယ္။ ထုိဥပေဒမွာ စစ္တပ္ တဖက္သတ္ႀကီးစိုးႏိုင္တဲ့ အခ်က္ေတြကို ျပ႒ာန္းၿပီး စစ္အာဏာရွင္စနစ္ တရားဝင္ သက္ဆိုးရွည္ေအာင္ ဖန္တီးထားတယ္လို႔ ျမင္ပါ တယ္။ ၂ဝဝ၈ ဥပေဒ အရ ခ်ည္ၿပီး တုပ္ၿပီး လုပ္ထားတဲ့အတြက္ လႊတ္ေတာ္အတြင္းက ေတာင္းဆို တိုက္ပြဲဝင္ျခင္းရဲ့ ထိေရာက္မႈကို မယံုၾကည္ဘူးလို႔လဲ ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဥပေဒကုိသက္ဝင္လႈပ္ရွားဖို႔ ခြင့္ျပဳမယ့္ ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲကို မဝင္တာလို႔ ဆိုပါတယ္။
သို႔ေသာ္ ေရြးေကာက္ပြဲကို လံုးဝလက္မခံတာမဟုတ္ဘဲ ၂ဝဝ၈ အေျခခံဥပေဒထဲက ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းနဲ႔ မကိုက္ညီတဲ့ အခ်က္ေတြကို ျပင္ေပးမယ္။ အားလံုးပါဝင္ခြင့္ရတဲ့ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမႈရွိတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဝင္ၿပိဳင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ထူးျခားခ်က္ ကေတာ့ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ကို မီးေမာင္းထိုးမျပေတာ့တာပါ။
အယူအဆရဲ႕ ျမစ္ဖ်ား
ႏုိင္ငံေရးဆိုတာက ႏိုင္ငံေရးပဲျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံသူ ႏိုင္ငံသားေတြ စီးပြားေရး၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး အဘက္ဘက္က တိုးတက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ေအာက္မွာ မွ်တတဲ့ တရားစီရင္ေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေတြ ရရွိခံစားႏိုင္ဖို႔ပါ။ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား လုပ္ခြင့္မသာျခင္းနဲ႔ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးကို အဓိပၸာယ္ မသတ္မွတ္သင့္ပါ။
ေရြးေကာက္ပြဲဝင္သူမ်ား နအဖရဲ႕ လမ္းျပေျမပံုကို ေရြးခ်ယ္ရျခင္းရဲ႕ အဓိက အခ်က္ကေတာ့ အတိုက္အခံ အင္အားစု မ်ားအေနနဲ႔ ျမန္မာစစ္အာဏာရွင္ေတြကို ႏိုင္ငံေရး နည္းအရျဖစ္ေစ၊ လက္နက္ကိုင္ နည္းအရျဖစ္ေစ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရး လမ္းေၾကာင္းေပၚ တက္လာေအာင္ မစြမ္းေဆာင္ႏိုင္ေတာ့ဘူး ဆိုတဲ့ အျမင္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အၿပီးသတ္မႏိုင္ၾကတဲ့အတြက္ ျဖစ္လာတဲ့ ႏိုင္ငံေရး ပိတ္ဆို႔မႈဟာ ေရရွည္မွာ တိုင္းသူျပည္သူေတြကို ထိခုိက္နစ္နာေစတယ္။ အေျပာင္းအလဲတခုက အေထြေထြ က်ပ္တည္း မႈေတြနဲ႔ လတ္တေလာ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ ျပည္သူေတြကို အသက္႐ႉေခ်ာင္ေစမယ္။ လႊတ္ေတာ္အတြင္းမွာ တရားဝင္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရျခင္းဟာလဲ အခြင့္အေရးတရပ္ျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံေရးထက္ ျပည္သူေတြရဲ႕ စားဝတ္ေနေရးက ယခု ေလာေလာဆယ္ ပိုအေရးၾကီး တယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲ လက္မခံသူမ်ားကေတာ့ ၂ဝဝ၈ အေျခခံ ဥပေဒမွာ စစ္တပ္က ဝင္ေရာက္ ေရြးခ်ယ္ခံျခင္း မရွိဘဲ အဆင့္တိုင္း အဆင့္တိုင္း မွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းယူထားတာ၊ တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္အားလံုးစစ္တပ္ကသာ လြတ္လပ္စြာ စီမံပိုင္ခြင့္ရွိတာ၊ ကာကြယ္ေရး ျပည္ထဲေရး နယ္စပ္ေရးရာ ဝန္ႀကီးဌာနမ်ားကို စစ္တပ္ကသာ ေမာင္ပိုင္စီးထားတာ၊ အေရးေပၚ အေျခအေနမွာ အေျခခံဥပေဒအရ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းခြင့္ရွိတာ စတဲ့အခ်က္မ်ားဟာ စစ္အာဏာရွင္မ်ား အာဏာကို တရားဝင္ ေရရွည္ ဆုပ္ကိုင္ထားႏိုင္ေရးအတြက္ ျဖစ္တယ္။ အေျခခံဥပေဒပါ အခ်က္တခ်က္ကို ျပဳျပင္လိုလ်ွင္လဲ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ မဲနဲ႔မွ ျပင္လို႔ရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ထိုအေျခခံဥပေဒဟာ ျပဳလြယ္ျပင္လြယ္ မဟုတ္ဘူး။ ေရြးေကာက္ပြဲကေနတဆင့္ ၂ဝဝ၈ အေျခခံဥပေဒကသာ အတည္ျဖစ္ခဲ့ရင္ တိုင္းျပည္ဟာ ရာသက္ပန္ စစ္ကၽြန္ျဖစ္မယ္၊ ျပည္သူေတြ ပိုနစ္နာမယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ၂ဝဝ၈ အေျခခံ ဥပေဒကို အတည္ျပဳေဖၚေဆာင္ခြင့္မေပးဘဲ ႏိုင္ငံေရးအရ ရပ္ခံထားမယ္။ စစ္မွန္တဲ့ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးေရးကသာ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔ စစ္မွန္ျပည့္ဝတဲ့ ဒီမိုကေရစီကို ေဖၚေဆာင္ႏိုင္မယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။
ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္
ေရြးေကာက္ပြဲဆရာမ်ားအလုိရ ေရြးေကာက္ပြဲလြန္ကာလမွာ တစံုတရာေသာ အတိုင္းအတာအထိ ႏိုင္ငံေရး လြတ္လပ္ခြင့္ရလာမယ္။ စစ္တပ္ရဲ႕ ခ်ဳပ္ကိုင္မႈဟာလဲ ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္ခင္ ကာလကထက္ ယုတ္ေလ်ာ့သြားမယ္။ အစိုးရ အဖြဲ႔တြင္းမွာလဲ ႏိုင္ငံေရး သမားမ်ား ပါလာမယ္၊ တပ္မေတာ္သားမ်ားနဲ႔ ႏိုင္ငံ့အေရးကို အတူတြဲလုပ္ရင္း တဦးနဲ႔တဦး တဖက္နဲ႔တဖက္ နားလည္မႈေတြ ရလာမယ္။ ယံုၾကည္မႈေတြ တည္ေဆာက္လာႏိုင္မယ္။ က႑စံုမွာလဲ တစံုတရာေသာ အတိုင္းအတာအထိ တံခါးပြင့္လာမယ္၊ ထိုအခါ ျပည္သူေတြ အသိအျမင္ ပိုပြင့္လင္းလာမယ္၊ ထိုယံုၾကည္မႈ ထို အသိအျမင္ ပြင့္လင္းလာမႈ အေထာက္အကူမ်ားနဲ႔ ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီေရးကို တျဖည္းျဖည္းခ်င္း တည္ေဆာက္ယူလာႏိုင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္မွန္းၾကပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ စံျပက ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံပါ။
တိုင္းရင္းသား ပါတီမ်ား
ဆံုး႐ႈံးေနတဲ့ အခြင့္အေရးမ်ားနဲ႔ စစ္မွန္တဲ့ ဖယ္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ႏိုင္ဖို႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ႀကိဳးပမ္းလႈပ္ရွားေနခဲ့ၾကရတဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြၾကားမွာလဲ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ေရးနဲ႔ မဝင္ေရး အယူအဆကြဲျပားခဲ့ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ တိုင္းရင္းသား ပါတီ မ်ားကို အၾကမ္းဖ်ဥ္း ၄ မ်ဳိးခြဲလို႔ ရပါတယ္။ နံပါတ္ ( ၁) က တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ လူမ်ဳိးစု အခြင့္အေရးေတြ ရလာႏိုင္မယ္ဆိုတဲ့ အျမင္နဲ႔ ဝင္တာပါ၊ (၂ )က ရည္ရြယ္ခ်က္ ႏွစ္မ်ဳိးရွိႏိုင္ပါတယ္၊ အဲဒါကေတာ့ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းသစ္မွာ တေနရာ ဝင္ယူထားတာျဖစ္ၿပီး ေနာက္တခ်က္က တိုင္း၊ ျပည္နယ္မ်ားရဲ႕ လႊတ္ေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေနရာမ်ားမွာ စစ္မွန္တဲ့ လူမ်ဳိးစု ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ရယူထားႏိုင္ဖို႔ပါ၊ (၃) ကေတာ့ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသႀကီးမ်ားက တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုမ်ားျဖစ္ပါတယ္။
သူတို႔ကေတာ့ အရင္ကထက္စာရင္ အခြင့္အေရး ရရွိမွာ အမွန္ျဖစ္တဲ့အတြက္ပါ။ အေၾကာင္းကေတာ့ ၁၉၄၇ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ၁၉၇၄ အေျခခံဥပေဒတို႔မွာ မပါခဲ့တဲ့ လူမ်ဳိးစုငယ္ေလးေတြအတြက္ ၂ဝဝ၈ အေျခခံဥပေဒက အခြင့္အေရးအခ်ဳိ႕ေပးထားလို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အၿမဲစဥ္းစားခဲ့တဲ့ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးႀကီး ၈ မ်ဳိး အစဥ္အလာကေန ေဖာက္ထြက္လာတဲ့ ၂ဝဝ၈ အေျခခံဥပေဒကို သူတို႔ကေတာ့ အခြင့္အေရးတရပ္လို႔ ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ (၄) ကေတာ့ နအဖ အလိုက် ဖြဲ႔စည္းေပးထားတဲ့ လက္ၫွိဳးေထာင္ ေခါင္းညိတ္ အေယာင္ျပ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
လက္ေတြ႔
နအဖဟာ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒကို တခါတည္း အၿပီးသတ္မထုတ္ျပန္ဘဲ တရစ္ခ်င္းလီၿပီး ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ စထြက္လာကထဲက အားလံုးပါဝင္ႏိုင္မႈကို ပစ္ပယ္ထားတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒဟာ ေဝဖန္မႈေတြ ခံခဲ့ရပါတယ္။ ပါတီ ဖြဲ႔စည္းပံုဥပေဒအရ လက္ရွိ ေထာင္ဒဏ္ က်ခံေနရသူေတြ ပါဝင္ခြင့္မရတဲ့အတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ မင္းကိုႏိုင္တို႔အပါအဝင္ အျခားထင္ရွားေသာ ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားဟာ ဆႏၵရွိရင္ေတာင္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါဝင္ခြင့္မရေတာ့ပါဘူး၊ အကယ္၍ ပါဝင္ခြင့္ရခဲ့ရင္ေတာင္ ၂ဝဝ၈ အေျခခံ ဥပေဒအရ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ သမၼတမေျပာနဲ႔ အမတ္ေတာင္ျဖစ္ခြင့္ မရွိပါဘူး။
ေရြးေကာက္ပြဲဝင္မယ့္ ပါတီမ်ားကိုလည္း ဖြဲ႔စည္းျခင္း၊ စည္း႐ံုးျခင္း မဲဆြယ္ျခင္း၊ ဝါဒျဖန္႔ျခင္း၊ ရန္ပံုေငြရွာေဖြျခင္း၊ အားလံုး ဘက္ေပါင္း စံုက ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္ထားၿပီး နအဖ ကိုယ္တိုင္ဦးေဆာင္တဲ့ ႀကံ႕ဖြ႔ံပါတီကိုေတာ့ အခြင့္အေရးအလံုးစံုကုိ ေပးခဲ့ပါတယ္။ ျပည္သူ႔ အခြန္ ဘ႑ာမ်ားနဲ႔ တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ အေဆာက္အဦး ပစၥည္း၊ ယာဥ္၊ ေငြေၾကး လုပ္ငန္းအားလံုးကို လႊဲေျပာင္းယူခဲ့တဲ့အျပင္ လူမႈေရး အသင္းအဖြဲ႔ အျဖစ္ မဝင္မေနရ အဓမၼ စုေဆာင္းခဲ့တဲ့ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးအဖြဲ႔ဝင္ေတြကိုလဲ အလိုအေလ်ာက္ ႀကံ႕ဖြံ႔ပါတီဝင္ေတြ ျဖစ္ကုန္ရပါတယ္။ ယခုအခါ ႀကံ႕ဖြံ႔ပါတီရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ေနရာေတြမွာလဲ မိုးက်ေရႊကိုယ္စစ္ဗိုလ္မ်ားက အေပၚကေန က်လာၾကပါၿပီ။ ဘက္ေပါင္းစံု ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္မႈေတြနဲ႔ ေငြေရးေၾကးေရး အခက္အခဲေတြေၾကာင့္ ႀကံ႕ဖြံ႔ကို ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္သူ မရွိေတာ့ပါဘူး။ တစည ဟာ မဲဆႏၵနယ္ တေထာင္နီးပါး ဝင္ႏိုင္ၿပီး ဒုတိယအမ်ားဆံုး ဆိုေပမယ့္လဲ မဆလ ေခတ္ ေနဝင္ခဲ့ပါၿပီ၊ လက္ရွိအေျခအေနမွာ အခြင့္အေရးေပးစည္း႐ံုးႏိုင္တဲ့ အာဏာ မရွိတာေၾကာင့္ ႀကံ႕ဖြံ႔ကပဲ အျပတ္အသတ္ ႏိုင္ေတာ့မွာပါ။ အရပ္သားအမတ္ေနရာ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ အနည္းဆံုး ၅ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း ႏိုင္ေအာင္ အကြက္က်က် စီစဥ္ထားတာပါ။ အေျဖထြက္ လာတဲ့အခါ ထို႔ထက္ေတာင္ ပိုႏိုင္ပါေသးတယ္။ ဒါေတြဟာ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ ပါတီေတြ ႀကံဳေနရတဲ့ လက္ေတြ႔ ႏိုင္ငံေရး ပါပဲ။
ေရြးေကာက္ပြဲ မဝင္တဲ့ ပါတီမ်ား ျဖစ္ေစခ်င္တာက မတရားတဲ့ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲကို အားလုံးသပိတ္ေမွာက္ျခင္းျဖင့္ နအဖဟာ သူ႔လူနဲ႔သူပဲ တဖက္သတ္ လုပ္ခ်သြားတယ္ဆိုတာ ႏိုင္ငံတကာက ျမင္ေစခ်င္တာပါ၊ ဒါေပမဲ့ အတိုက္အခံ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုမ်ားနဲ႔ တိုင္းရင္းသား မ်ားကပါ ဝင္ၿပိဳင္ၿပီး NLD အလုပ္အမႈေဆာင္ အခ်ဳိ႕နဲ႔ ၉ဝ အႏိုင္ရ ကိုယ္စားလွယ္အခ်ဳိ႕က ပါတီက ခြဲထြက္ၿပီး NDF ပါတီ တည္ေထာင္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့တဲ့အခါမွာေတာ့ ရည္မွန္းခ်က္ မထေျမာက္ မေအာင္ေတာ့ပါဘူး။ အေျခအေနက နအဖက တဖက္သတ္လုပ္တာ မဟုတ္ဘဲ အတိုက္အခံဘက္ကသာ အယူအဆ မတူတာ ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္သက္ေရာက္ခဲ့လို႔ပဲ ျဖစ္တယ္။
NLD မပါခဲ့ရင္
တရားမွ်တၿပီး လြတ္လပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုရင္ေတာ့ ႀကံ႕ခိုင္ေရးပါတီအေနနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ပဲ အင္အားမ်ားမ်ား ဘယ္ေလာက္ပဲ ေငြရွိရွိ၊ NLD ကို မယွဥ္ႏိုင္ပါဘူး၊ ျပည္သူက NLD ကိုပဲ ေ႐ြးမွာပါ ။ မဲဆႏၵနယ္အားလံုးအတြက္ မွတ္ပံုတင္ေၾကး က်ပ္သိန္း ငါးေထာင္ ေက်ာ္ကိုလဲ ျပည္သူနဲ႔ လုပ္ငန္းရွင္ေတြရဲ႕ ေထာက္ပံ့ကူညီမႈနဲ႔ အခ်ိန္တိုအတြင္း ရွာႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ NLD ပါခဲ့ရင္ မွတ္ပံုတင္ ေၾကးဟာ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း တဦးကို က်ပ္ ၁ဝ သိန္း ဒါမွမဟုတ္ က်ပ္သိန္း ၂ဝ ျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္။ ဒါဟာ နအဖရဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒကို တခါတည္း မထုတ္ျပန္ျခင္းရဲ႕ ေနာက္ကြယ္က အႀကံအစည္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ တၿပိဳင္ထဲ လုပ္လာ ႏိုင္တာကေတာ့ NLD ပါတီကို ရန္ပံုေငြရွာတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေငြေရးေၾကးေရးအရ ေထာင္ေခ်ာက္ဆင္လာႏိုင္ပါတယ္။ အလႉရွင္ မ်ားကိုလဲ တဖက္က ဖိအားေပး ၿခိမ္းေျခာက္ႏိုင္ပါတယ္။ NLD ကိုယ္စားလွယ္မ်ားထဲမွာ ပါလာမယ့္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္း မ်ားကိုလဲ အသနားခံစာတင္ခိုင္းၿပီး လက္မခံဘဲ အမတ္စာရင္းမွ ပယ္ဖ်က္ျခင္းမ်ားလဲ လုပ္အုံးမွာပါ။ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ကေတာ့ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ မဲခိုးျခင္းပါပဲ၊ ဒါ့အျပင္ ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ျခင္းအားျဖင့္ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲႏိုင္ပါတီႀကီးက သူတို႔ရဲ႕ ေအာင္ႏိုင္မႈ ရလဒ္ကို သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ပယ္ဖ်က္ခဲ့ၿပီဆိုတာဟာ နအဖ လိုခ်င္ေနတဲ့အကြက္ လဲျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။
ဆံုးျဖတ္ခ်က္
ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲႀကိဳအေျခအေနဟာ ဘယ္လိုပင္ ျဖစ္ေနပါေစ၊ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ပါတီမ်ားကေတာ့ ေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ လမ္းေၾကာင္းကို ဆက္ေလွ်ာက္ဖို႔ ပိုင္းျဖတ္ထားပံုရပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒရဲ႕ တရားမမွ်တမႈကို ေဝဖန္ေနေသာ္လဲ နအဖက ျပင္ေပးမွာမဟုတ္တာကို သိသလို မျပင္ေပးလဲ ေရြးေကာက္ပြဲကို ေက်ာခိုင္းၾကမွာမဟုတ္ပါ၊ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲလြန္ အေျခအေနကို ႏိုင္ငံေရး ေျပာင္းလဲမႈတရပ္ ဒီမိုကေရစီရဲ႕ စမွတ္လို႔ ယံုၾကည္ထားလို႔ပါပဲ။
ေရြးေကာက္ပြဲ လက္မခံသူမ်ားကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္အတိုက္အခံ ပါတီမ်ားေၾကာင့္ လမ္းေၾကာင္းအားနည္းခဲ့ေပမယ့္ ယံုၾကည္ ခ်က္ကို ဆက္လက္ ဆုပ္ကိုင္ထားပါတယ္။ သမိုင္းတရားခံထက္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားအျဖစ္ခံဖို႔ ပိုင္းျဖတ္ထားပံုရပါတယ္။ သူတို႔ အေနနဲ႔ ၂ဝဝ၈ အေျခခံ ဥပေဒကို အဓိက ထားေျပာဆိုေနတယ္ဆိုေသာ္လဲ နအဖက ေရႊ႔ကြက္အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အားလံုး လႊတ္ေပးၿပီး အားလံုး ပါဝင္ခြင့္ ျပဳမယ္ဆိုရင္ ေရြးေကာက္ပြဲ သပိတ္ေမွာက္ပါတီမ်ား ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ေျပာင္းႏုိင္ မေျပာင္းႏိုင္ဆိုတာ စိတ္ဝင္စားစရာပါ။
လႊတ္ေတာ္သစ္
အလိုအေလ်ာက္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ေဝစုရထားတဲ့ စစ္သားမ်ားက အေပၚကေန ေစာင့္ေနပါတယ္၊ အနည္းဆံုး ၅ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း အႏိုင္ရရွိ လာတဲ့ ႀကံ႕ဖြံ႔ပါတီနဲ႔ေပါင္းရင္ နအဖ ဟာ လႊတ္ေတာ္မွာ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္း အသာစီး ယူထားႏိုင္ပါၿပီ၊ ႀကံ႕ဖြံ႔ကိုယ္စားလွယ္အမ်ားစုဟာ စစ္ဗိုလ္ေဟာင္းမ်ားျဖစ္တဲ့အတြက္ စစ္သား တမတ္သား ပါလီမန္ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး၊ သံုးမတ္သား ပါလီမန္လို႔ေတာင္ ေခၚရမလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ထို႔ထက္ ေက်ာ္ခဲ့ရင္ေတာ့ သူတို႔အလိုက် ဥပေဒသစ္မ်ားကိုပါ ထပ္မံ ျပ႒ာန္း ႏုိင္ပါတယ္၊ အရာရာ အသာစီးရေနတဲ့ အေျခအေနမွာ ေျမာက္ကိုရီးယားလုိ အာဏာ အေမြဆက္ခံခြင့္ပါ ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။ လူနည္းစု အတိုက္အခံ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားနဲ႔ တိုင္းရင္းသား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ေငြ၊ အခြင့္အေရး၊ ရာထူးတို႔နဲ႔ ဝယ္ပါလိမ့္မယ္၊ ဝယ္လို႔မရသူကို ေခ်ာင္ပို႔ဖယ္ထုတ္ပစ္ပါလိမ့္မယ္။
သတၱဳခ်ျခင္း
မေျပာင္းလဲတဲ့ အစိုးရရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္ အကန္႔အသတ္ေဘာင္ထဲက လုပ္ခြင့္ရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးကိုပဲ လက္ေတြ႔ က်တဲ့ ႏိုင္ငံေရးလို႔ ထင္မွတ္ရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးဟာ ေ႐ွ႕တိုး ေတာ့မွာ မဟုတ္ပါ။ တကယ္က လက္ေတြ႔ က်တဲ့ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ ဟင္နရီေသာ္႐ိုး ေျပာတဲ့ အမွန္တရားကို က်င့္သံုးျခင္းသည္ ဥပေဒကို လုိက္နာျခင္းထက္ ပို ျမင့္ျမတ္သည္ ဆုိတဲ့ အမိန္႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲ ရက္ေတာင္ မသိရခင္ကထဲက အတုိက္အခံ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုမ်ားရဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ေရး မဝင္ေရး လူသိ ရွင္ၾကား ေဆြးေႏြးျငင္းခုံမႈမ်ားဟာ နအဖအတြက္ အခြင့္အေရး ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ေရွ႕ဆက္ရမယ့္ လုပ္ငန္းအတြက္ အကြက္ေရႊ႔ ရာမွာ လုိအပ္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို အလြယ္တကူရရွိၿပီး ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ လုပ္ကြက္ ကေတာ့ ႐ိုး႐ိုးေလးပါ၊ တခုခု ထုတ္ျပန္ေၾကညာၿပီး ေစာင့္နားေထာင္ေနလိုက္တာပါပဲ။
အတိုက္အခံမ်ားဘက္က ယံုၾကည္ရာကို ေျပာရာကေန လမ္းေၾကာင္းတခုနဲ႔တခု ေဝဖန္ပုတ္ခတ္ၾကတဲ့ အဆင့္အထိ ေရာက္ၿပီး အခ်င္းခ်င္း မၾကည္မလင္ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ နအဖ ကေတာ့ သူ႔လမ္းသူ တစိုက္မတ္မတ္ ေလွ်ာက္ေနပါတယ္။ ေက်းလက္လူထု မဲရဖို႔ကိုလဲ အကြက္ခ် လုပ္ေနပါတယ္။
ဒီမိုကေရစီစနစ္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ မျဖစ္မေန ပါဝင္ရတဲ့ က႑တခုဆိုေပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲတိုင္းဟာ ဒီမိုကေရစီကို ေဆာင္က်ဥ္း ေပးတာ မဟုတ္ပါဘူး၊ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္ယွက္ႏြယ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းႀကီးတခုလံုးကိုၾကည့္ၿပီးမွပဲ ဆံုးျဖတ္လို႔ ရတာပါ။ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံအခင္းအက်င္းက ေရြးေကာက္ပြဲလြန္ ကာလမွာလဲ နအဖ အမည္ခံခဲ့တဲ့ စစ္အာဏာရွင္တစုကသာ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအမည္နဲ႔ ဆက္လက္ အုပ္ခ်ဳပ္မွာ အေသအခ်ာပါ။ အေျပာင္းအလဲရွိတယ္ဆိုလဲ တရားမဝင္မႈကေန တရားဝင္ လာတယ္ဆိုတာပဲ ျဖစ္လိမ့္မယ္၊ လူမေျပာင္းတဲ့ေခတ္မွာ မူေျပာင္းဖို႔ဆိုတာ ျဖစ္ႏိုင္ဖို႔ မလြယ္ပါ။
ေရြးေကာက္ပြဲဝင္မယ့္ ပါတီမ်ားက ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ျခင္းကို လက္ေတြ႔က်တဲ့ ႏိုင္ငံေရးလို႔ဆိုပါတယ္။ ဒီထက္ေကာင္းတဲ့ နည္းလမ္း ရွိရင္ ခ်ျပပါလို႔ ေမးခြန္းထုတ္ပါတယ္၊ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာက ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ရွိတာကို လုပ္တာဆိုတဲ့ အယူအဆက လာပံုရပါတယ္၊ တကယ္ ေတာ့ ႏုိင္ငံေရးဆိုတာက ႏိုင္ငံေရးပဲျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံသူ ႏိုင္ငံသားေတြ စီးပြားေရး၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး အဘက္ဘက္က တိုးတက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ေအာက္မွာ မွ်တတဲ့ တရားစီရင္ေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေတြ ရရွိခံစားႏိုင္ဖို႔ပါ။ ႏိုင္ငံေရး သမားမ်ား ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား လုပ္ခြင့္မသာျခင္းနဲ႔ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးကို အဓိပၸာယ္ မသတ္မွတ္သင့္ပါ။
နအဖရဲ႕ လမ္းျပေျမပံု ၇ ဆင့္မွာ အဆင့္ ၄ ျဖစ္တဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို လူထု ဆႏၵခံယူျခင္းဟာ သူတို႔အတြက္ အေရးႀကီးဆံုး အသက္ျဖစ္ၿပီး ဒုတိယ အေရးႀကီးဆံုးကေတာ့ အဆင့္ ၅ ေရြးေကာက္ပြဲပါ။ နအဖက ေရြးေကာက္ပြဲ ပ်က္မွာကို စုိးရိမ္ပါတယ္။ ျပည္သူေတြ မဲမေပးမွာကို မစိုးရိမ္ပါ။ သူ႔လူနဲ႔သူ မဲေပးမယ့္သူ ရွိၿပီးသားပါ၊ မဲမေပးမယ့္သူဟာ မဲေပးခဲ့ရင္လဲ အတိုက္အခံပါတီကိုသာ ေပးမွာမုိ႔လုိ႔ပါပဲ။ ျပည္သူေတြ ေရြးေကာက္ပြဲကို စိတ္မဝင္စားေလ ပိုၾကိဳက္ေလပါ။ သူတို႔ တကယ္စိုးရိမ္တာက ေရြးေကာက္ပြဲ တိုက္ဖ်က္ေရးလမ္းေၾကာင္းကို အတိုက္အခံမ်ား ေရြးခ်ယ္လာမွာကိုပါ။ ဒါေၾကာင့္ အတိုက္အခံမ်ားဘက္က နအဖက မဲမေပးမွာ စိုးရိမ္တယ္ ထင္ေအာင္၊ ထိုလမ္းေၾကာင္းမွာပဲ ဆက္ေလွ်ာက္ေနေအာင္ မဲမေပးရင္ဘဲ အေရးယူမေယာင္ေယာင္ အသံလႊင့္ ထားတာပါ။
ေရြးေကာက္ပြဲ ဆန္႔က်င္သူမ်ားမွာလဲ အခြင့္မသာတဲ့ အေျခအေန အခ်ိန္အခါ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ျပည္သူမ်ား အႏၲရာယ္ကင္းေစမယ့္ လမ္းေၾကာင္းကို ခ်ျပရတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မဲမထည့္ဖို႔ ေျပာ႐ံုသက္သက္ကေတာ့ လူထုအတြက္ ရွင္းလင္းျပတ္သားတဲ့ လမ္းၫႊန္မႈ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ တတိုင္းျပည္လံုး အတိုင္းအတာအရ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးဆိုတာကို လူထုက သိေနလို႔ပါ။ သို႔ေပမဲ့ အရပ္ရပ္ အေျခအေနအရ ထို႔ထက္ပိုတဲ့ ေရြးခ်ယ္မႈမ်ဳိးကိုလဲ အတိုက္အခံမ်ားဘက္က မစြမ္းႏိုင္ဘူး ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ နအဖရဲ႕ လမ္းျပေျမပံုကုိ မပူးေပါင္း မပါဝင္ျခင္းနဲ႔ ရလဒ္ကို အသိအမွတ္ မျပဳဘူးဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ေတာ့ ေဆာင္ပါတယ္။
လူထုတရပ္လံုးက မဲမေပးဘဲ ေနဖို႔ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲကေန အစိုးရတရပ္ဟာ ေပၚေပါက္လာမွာပါ၊ ေရြးေကာက္ပြဲ ကေန ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ဟာလဲ ၂ဝဝ၈ အေျခခံ ဥပေဒကို အာဏာ တည္ေစေတာ့မွာပါ။ အေျခခံဥပေဒ တခု အတည္ျဖစ္ၿပီးလွ်င္ လြယ္လြယ္နဲ႔ ဖ်က္လို႔မရႏိုင္ပါ။ ဖ်က္မရေအာင္ အားျဖည့္တဲ့အေနနဲ႔လဲ အေျခခံဥပေဒ အခန္း ၁၊ ပုဒ္မ ၂ဝ၊ ပုဒ္မခြဲ - စ မွာ တပ္မေတာ္သည္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ အဓိက တာဝန္ ရွိသည္လို႔ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္၊။ အေျခခံဥပေဒျပင္ရင္ စစ္တပ္နဲ႔ ေတြ႔မယ္လို႔ ၿခိမ္းေျခာက္ထားတာပါပဲ။ တကယ္ေတာ့ အေျခခံ ဥပေဒသာမက တိုင္းျပည္ရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးနဲ႔ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာကို ကာကြယ္ဖို႔ဟာ ျပည္သူတရပ္လံုးရဲ႕တာဝန္ပါ။
ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အျမင့္ဆံုး အာဏာပိုင္ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္တဲ့ အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီေနရာ ၁၁ ေနရာမွာလဲ စစ္တပ္က အနည္းဆံုး ၆ ေနရာ ရယူရန္ ျပ႒ာန္းထားၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ လႊတ္ေတာ္ အေနအထားအရလဲ ထို႔ထက္ ပိုယူႏိုင္မယ့္ အလားအလာ ရွိေနပါတယ္။ ထို႔အျပင္ အေျခခံ ဥပေဒထဲမွာ ထူးျခားတဲ့ ပုဒ္မ ႏွစ္ခု ပါပါတယ္။
အခန္း ၁၊ ပုဒ္မ ၂ဝ၊ ပုဒ္မခြဲ ဃ။ ။ တပ္မေတာ္သည္ ႏိုင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ ကာကြယ္ေရးတြင္ ျပည္သူတရပ္လံုး ပါဝင္ေရးအတြက္ စီမံ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသည္။
ပုဒ္မ - ၃၄ဝ။ ။ တပ္မေတာ္သည္ အမ်ဳိးသား ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီ၏ သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ ကာကြယ္ေရးတြင္ ျပည္သူတရပ္လံုး ပါဝင္ေရးအတြက္ စီမံေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသည္။ တပ္မေတာ္၏ ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ ျပည္သူ႔ စစ္ မဟာဗ်ဴဟာကို ေဖၚေဆာင္ရမည္။
ထုိပုဒ္မေတြရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ေပၚတာဆြဲျခင္းနဲ႔ အဓမၼ စစ္သားစုေဆာင္းျခင္းေတြကို တရားဝင္ျပဳလုပ္ႏိုင္ရန္နဲ႔ ျပည္တြင္းစစ္မွာ အရပ္သားျပည္သူေတြကို စစ္ေရးဆိုင္ရာကိစၥေတြမွာ တရားဝင္ အသံုးခ်ႏိုင္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲ လြန္ကာမွာ ျပည္သူေတြ အထိုက္အေလ်ာက္ ေခ်ာင္လည္မွာထက္ စစ္တပ္က တရားဝင္အႏိုင္က်င့္မယ့္ အျဖစ္ဟာ ရင္ေလးစရာပါ။ မည္သုိ႔ေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္၊ မည္သုိ႔ေသာ အေျခအေနေၾကာင့္ပင္ျဖစ္ေစ၊ ၂ဝဝ၈ အေျခခံ ဥပေဒကို ယာယီျဖစ္ေစ၊ ရာသက္ပန္ျဖစ္ေစလက္ခံသူမ်ားကိုလဲ အလိုတူ အလိုပါလို႔ သတ္မွတ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
စစ္အာဏာရွင္ေတြရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားကို ကာကြယ္ဖို႔ အဘက္ဘက္က ေထာင့္ေစ့ေအာင္ ေရးဆြဲထားတဲ့ ၂ဝဝ၈ အေျခခံဥပေဒဟာ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီး မၾကာမီမွာပဲ အသက္ဝင္လႈပ္ရွားလာေတာ့မွာပါ။ မတရားတဲ့ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲကေန ေပၚလာမယ့္ မေျပာင္းလဲတဲ့ အစိုးရရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္ အကန္႔အသတ္ေဘာင္ထဲက လုပ္ခြင့္ရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးကိုပဲ လက္ေတြ႔ က်တဲ့ ႏိုင္ငံေရးလို႔ ထင္မွတ္ရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးဟာ ေ႐ွ႕တိုးေတာ့မွာမဟုတ္ပါ။ တကယ္က လက္ေတြ႔က်တဲ့ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ ဟင္နရီေသာ္႐ိုးေျပာတဲ့ အမွန္တရားကို က်င့္သံုးျခင္းသည္ ဥပေဒကို လုိက္နာျခင္းထက္ ပို ျမင့္ျမတ္သည္ ဆုိတဲ့ အမိန္႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အနာဂတ္
ေရြးေကာက္ပြဲက တက္လာတ့ဲ အစိုးရဟာ NLD ပါတီကို ၿဖိဳခြဲဖို႔ ႀကိဳးစားမွာျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္နယ္ေစာင့္ရဲ လက္မခံတဲ့ အပစ္ရပ္ အဖြဲ႔မ်ားကို စစ္မ်က္ႏွာဖြင့္မွာပါ။ အားလံုးပါဝင္မႈ မရွိျခင္းနဲ႔ တရားမွ်တမႈ မရွိျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ျမန္မာအစိုးရသစ္အေပၚ ႏိုင္ငံတကာ သေဘာထား ကလဲ ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္ခင္ကအတိုင္း အေနာက္အုပ္စုနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံမ်ားက တဖက္၊ အေရွ႕အုပ္စုနဲ႔ အာဏာရွင္ ႏိုင္ငံမ်ားက တဖက္ ဆက္ရွိေနမွာပါပဲ၊ သုိ႔ေသာ္ နအဖ ကေတာ့ အေနအထားအရ တဆင့္တက္လာပါၿပီ။
အေျပာင္းအလဲ
လက္ရွိႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားတက္ႂကြသူမ်ားနဲ႔ ပါတီမ်ားအေနနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္သည္ျဖစ္ေစ၊ မဝင္သည္ျဖစ္ေစ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ကံၾကမၼာကို ေနာင္လာမည့္ မ်ဳိးဆက္သစ္မ်ားကသာ ေျပာင္းလဲေပးမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း။
