ျမန္မာႏိုင္ငံ မိုးေႏွာင္း၊ မိုးလြန္လမ်ား ျဖစ္သည့္ စက္တင္ဘာႏွင့္ ေအာက္တုိဘာလတို႔တြင္ မုန္တုိင္း ၄ ႀကိမ္ထက္ မနက္ ျဖစ္ပြားႏိုင္ေၾကာင္း ႀကိဳတင္သတိေပး....
ျမန္မာႏိုင္ငံ မိုးေႏွာင္း၊ မိုးလြန္လမ်ား ျဖစ္သည့္ စက္တင္ဘာႏွင့္ ေအာက္တုိဘာလတို႔တြင္ မုန္တုိင္း ၄ ႀကိမ္ထက္ မနက္ ျဖစ္ပြားႏိုင္ေၾကာင္း ႀကိဳတင္သတိေပးခ်က္မ်ား သတင္းမီဒီယာမ်ားမွတဆင့္ စတင္ၾကားေနရၿပီ ျဖစ္သည္။
လာနီညာ ေခၚ ဆိုးရြားသည့္ ဥတုေဖာက္ျပန္မႈမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံ အထက္ပိုင္း ခ်င္းျပည္နယ္၊ စစ္ကိုင္းတိုင္း အထက္ပိုင္း၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ စသည့္ ေဒသတို႔တြင္ ျဖစ္လာႏိုင္ေၾကာင္း မိုးေလ၀သႏွင့္ ဇလေဗဒဌာနမွ တာ၀န္ရွိသူမ်ား ေျပာၾကားခ်က္ကို ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ မီဒီယာမ်ားက ကိုးကားေရးသားၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
ဥတုေဖာက္ျပန္မႈ၏ တန္ျပန္ဆိုးက်ဳိးမ်ား ျဖစ္သည့္ ျမစ္ေရႀကီးျခင္း၊ မိုးသည္းထန္စြာ ရြာသြန္းမႈေၾကာင့္ ေျမၿပိဳျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္ၿပီး အသက္ဆံုးရွံဳးမႈမ်ား မျဖစ္ရန္ အထူးသျဖင့္ ထိုေဒသတြင္း ေနထိုင္သူမ်ား ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္သင့္ေၾကာင္းလည္း မိုးေလ၀သဌာနက ႀကိဳတင္သတိေပးထားသည္။
သို႔ေသာ္ မည္သို႔ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ရမည္၊ ျပင္ဆင္ထားသင့္သည္ ဆိုသည္ကိုမူ မေတြ႔ရေသးေပ။
စစ္ကိုင္းတိုင္းအထက္ပိုင္းရွိ တမူးၿမိဳ႕နယ္ ေနထိုင္သူ ေဒသခံတဦးက “မုန္တိုင္းလာမယ္ဆိုတာေတာ့ လူတိုင္း လိုလို ေျပာေနၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္သူမွ မေၾကာက္ၾကဘူး။ ျပင္ဆင္မႈ လုပ္တာလဲ မရွိဘူး။ မႏွစ္ကလဲ အဲလိုပဲ မုန္တိုင္းလာမယ္ ေျပာေပမဲ့ ဒီဘက္ကို မထိဘူး။ ဟုမၼလင္းၿမိဳ႕ကိုေတာ့ နည္းနည္းပဲ ထိသြားတယ္” ဟု ဆိုသည္။
လြန္ခဲ့သည့္ ၂ ႏွစ္က ျပင္းထန္သည့္ နာဂစ္မုန္တိုင္း ဒဏ္ေၾကာင့္ ဧရာ၀တီတိုင္းတြင္ လူေပါင္း ၁ သိန္း ၄ ေသာင္း ခန္႔ ေသဆံုးၿပီး၊ ၂ သန္းခြဲခန္႔ အိုးအိမ္မဲ့ ျဖစ္ေစခဲ့သည့္ အေတြ႔အႀကံဳ ရွိခဲ့သည္။ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားမွာလည္း ယေန႔ထိတိုင္ မၿပီးျပတ္ႏိုင္ေသးေပ။
ယခုလို မုန္တိုင္းအႀကိဳ သတင္းမ်ားက ၿပီးခဲ့သည့္ ေမလအတြင္း အိမ္နီးျခင္း အိႏိၵယႏိုင္ငံ အေရွ႕ေတာင္ဘက္ရွိ အန္ဒရာ ပရေဒ့ရွ္ - ေအပီ (Andhra Pradesh - AP) ကမ္း႐ိုးတမ္းကို ျပင္းအား တနာရီ မိုင္ ၁၁၀ ႏႈန္းျဖင့္ လိုင္လာ (Laila) ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္းက ေမႊေနာက္သြားခဲ့သည္ကို ျပန္လည္ အမွတ္ရေစသည္။
မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ေသဆံုးသူ ၂၇ ဦး ရွိၿပီး၊ လူေနအိမ္မ်ား၊ ေကာက္ပဲသီးႏွံ စိုက္ပ်ဳိးေျမ အမ်ားအျပား ပ်က္စီးကာ၊ ဆက္သြယ္ေရး ယႏၱရားမ်ားလည္း ေခတၱ ရပ္ဆိုင္းသြားခဲ့ရသည္။
ျပည္တြင္း ေျပးဆြဲသည့္ ရထားအစင္း ၁၀၀ ၏ ခရီးစဥ္မ်ားကို ဖ်က္သိမ္းခဲ့ၿပီး၊ ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ျပည္တြင္း ေလေၾကာင္းလိုင္း ခရီးစဥ္ အမ်ားအျပား ေခတၱ ရပ္နားခဲ့ရသည္။
မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ေအပီျပည္နယ္ရွိ ခ႐ိုင္ ၃ ခုတြင္ ပ်က္စီးဆံုးရွံဳးမႈ ပမာဏကို အစိုးရက ႀကိဳတင္ခန္႔မွန္း တြက္ဆ ထားရာ စုစုေပါင္း ႐ူပီးသန္း ၅၀ (USD 1.1 m) ေက်ာ္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
ဘီဘီစီ အစီရင္ခံစာအရ လိုင္လာမုန္တိုင္းသည္ ၁၄ ႏွစ္အတြင္း ေအပီျပည္နယ္၏ အဆိုးရြားဆံုး မုန္တိုင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုသည္။
သို႔ေသာ္ မုန္တိုင္း အႀကိဳသတိေပးသည့္ အႀကံေပး အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ကယ္ဆယ္ေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ အစိုးရ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ သတင္းမီဒီယာမ်ား၏ အခ်ိန္မွီ သတိေပးမႈမ်ားေၾကာင့္ မုန္တိုင္း လမ္းေၾကာင္းတြင္ ေနထိုင္ ၾကသည့္ ေဒသခံမ်ားကို အခ်ိန္မွီ ေဘးလြတ္ရာသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းႏိုင္ခဲ့သည္။
မုန္တိုင္း စတင္ျဖစ္ေပၚေနခ်ိန္မွာပင္ အိႏိၵယ မိုးေလ၀သႏွင့္ ဇလေဗဒဌာန IMD က ေအပီ ကမ္း႐ိုးတန္း တေလွ်ာက္တြင္ မိုးသည္းထန္စြာ ရြာသြန္းၿပီး ေလျပင္းမ်ား က်ေရာက္မည္ဟု ႀကိဳတင္သတိေပးၿပီး ျဖစ္သည္။
ထို႔အျပင္ ငါးဖမ္းလုပ္သားမ်ားကို ပင္လယ္သို႔ ငါးဖမ္းထြက္ျခင္းကို ေရွာင္ၾကရန္ အႀကံေပးထားၿပီး၊ ေအပီ အစိုးရ ကိုလည္း မုန္တိုင္းလာမည့္ သတိေပးခ်က္ကို ဆက္သြယ္အေၾကာင္းၾကားထားခဲ့သည္။
ထိုအခ်ိန္က မုန္တိုင္း တိုက္ခတ္စဥ္ ေလဖိအားနည္းရပ္၀န္းေဒသအတြင္း ေနထိုင္သူ ေဒသခံ ၅ ေသာင္းကို သတ္မွတ္ထားသည့္ မုန္တိုင္း ကယ္ဆယ္ေရး စခန္းမ်ား အပါအ၀င္ အစိုးရ ေက်ာင္းမ်ား၊ တကၠသိုလ္ စုစုေပါင္း စခန္း ၂၅၅ တြင္ အခ်ိန္မွီ ေနရာခ်ထားေပးႏိုင္ခဲ့သည္။
“မုန္တိုင္းမလာခင္ ၂ ရက္၊ ၃ ရက္ အလိုကတည္းက မုန္တိုင္း ခိုအိမ္ေတြကို လူေတြ ေရြ႕ထားခဲ့ပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ မုန္တိုင္း ျဖစ္စဥ္ တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ေျပာျပတယ္” ဟု နယူးေဒလီ မိုးေလ၀သႏွင့္ ဇလေဗဒဌာန (IMD-Palam) က ဒါ႐ိုက္တာ တဦးျဖစ္သူ Dr.R.K Jenamani က ထိုင္းအေျခစိုက္ ႏိုင္ငံတကာ ျမန္မာသတင္းအဖြဲ႔ BNI ကို ေျပာသည္။
ထိုသူမ်ားကို မုန္တိုင္းတပ္လွန္႔မႈ သတိေပးခ်က္ ကုန္ဆံုးသည္အထိ ထိုေနရာမ်ားမွာပင္ ဆက္လက္ေနထိုင္ ေစခဲ့သည္။ ထိုေဒသသည္ အိႏိၵယႏိုင္ငံအတြင္းရွိ လူဦးေရ အထူထပ္ဆံုး ျပည္နယ္တခု အပါအ၀င္ ျဖစ္ၿပီး၊ အက်ယ္ျပန္႔ဆံုး ျပည္နယ္မ်ားထဲက တခုလည္း ျဖစ္သည္။
လိုင္လာမုန္တိုင္းသည္ ကမၻာ့မိုးေလ၀သႏွင့္ ဇလေဗဒ ဌာန (WMO) စံႏႈန္းမ်ားအရ အိႏိၵယ မိုးေလ၀ဌာနက သတ္မွတ္ထားသည့္ မုန္တိုင္းအဆင့္ ၇ ဆင့္တြင္၊ ၅ ဆင့္တြင္ ရွိၿပီး အင္အားျပင္း မုန္တိုင္းတခု ျဖစ္သည္။
မုန္တိုင္း ျဖစ္စဥ္အတြင္း ေဒသတြင္း ထုတ္လႊင့္ေပးေနသည့္ ႐ုပ္ျမင္သံၾကား သတင္းမီဒီယာမ်ားကလည္း သတင္းမ်ား ေၾကညာေနစဥ္မွာပင္ မုန္တိုင္း ထူးျခားျဖစ္စဥ္မ်ား ျဖစ္ေသာ မုန္တိုင္း တိုက္ခတ္ႏႈန္း၊ လူအေသ အေပ်ာက္၊ ပ်က္စီးမႈ စသည္တို႔ကို မိနစ္ျခားကာ ၾကားျဖတ္သတင္းမ်ားအျဖစ္ စဥ္ဆက္မျပတ္ ထုတ္လႊင့္ျပသ ေပးေနခဲ့သည္။
အလားတူ အိႏိၵယ မိုးေလ၀သႏွင့္ ဇလေဗဒဌာန အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာတြင္ မုန္တိုင္း အေနထားႏွင့္ ေရႊ႕လ်ားမႈ ထူးျခားျဖစ္စဥ္မ်ားကို အလ်င္းသင့္သလို ထုတ္ျပန္ေပးခဲ့သည္။
အိႏိၵယႏိုင္ငံတြင္ ႐ုတ္တရက္ မုန္တုိင္း ျဖစ္ေပၚေလ့ရွိသည့္ ေဒသမ်ားကို ပံုမွန္သတ္မွတ္၍ မရေသာ္လည္း မုန္တိုင္းဒဏ္ ခံရဆံုးႏိုင္ဆံုး အေရွ႕ကမ္း႐ုိးတန္းေဒသတခ်ဳိ႕ ျဖစ္သည့္ ေျမာက္ပိုင္း အိုရစ္စာ(Orissa) ႏွင့္ အေနာက္ဘင္ေကာ ကမ္း႐ိုးတန္းမ်ား၊ နဂါပတ္နမ္ (Nagapatnam) ေတာင္ပိုင္းက တမီးလ္နာဒူ ကမ္း႐ိုးတန္း၊ အေနာက္ပိုင္းကမ္း႐ိုးတန္းတြင္မူ မဟာရရွ္တာ (Maharashtra) စသည္ျဖင့္ ပိုင္းျခားသတ္မွတ္ထားသည္။
ယခုႏွစ္၊ အိႏိၵယသမုဒၵရာ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ မုန္တိုင္းကာလကို တရား၀င္ တိတိက်က် သတ္မွတ္ထားျခင္း မရွိေသာ္လည္း ဆိုင္ကလုန္း မုန္တိုင္းမ်ား ျဖစ္ႏုိင္သည့္ ကာလကို ဧၿပီလမွ ဒီဇင္ဘာလအထိ သတ္မွတ္ထားၿပီး၊ ဧၿပီလႏွင့္ ႏို၀င္ဘာလ တို႔သည္ မုန္တိုင္း အၾကမ္းတမ္းဆံုး ကာလအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသည္။
လာမည့္ စက္တင္ဘာလအတြင္း အိႏိၵယ ကမ္း႐ိုးတန္းအတြင္း မုန္တိုင္း ၀င္ေရာက္လာရန္ အရိပ္အေယာင္ မရွိသည့္အတြက္ တစံုတရာ စိုးရိမ္ရန္ မလိုအပ္ေသာ္လည္း ေအာက္တိုဘာလတြင္မူ မုန္တိုင္းတခ်ဳိ႕ ျဖစ္ေပၚ လာႏိုင္ေၾကာင္းကိုလည္း Dr.R.K Jenamani က ယခုလို ႀကိဳတင္သတိေပး ေျပာဆိုလိုက္သည္။
“ဒီလနဲ႔ ေနာက္လ (စက္တင္ဘာ) မွာ မုန္တိုင္း မရွိပါဘူး။ ေအာက္တုိဘာလမွာပဲ ျဖစ္ဖို႔ မ်ားပါတယ္။ မိုးေႏွာင္း ကာလေတြမွာ မုန္တိုင္း မၾကာခဏဆိုသလို ျဖစ္တတ္ပါတယ္” ဟု သူက ေျပာသည္။
သူက “အိႏိၵယ ႏိုင္ငံမွာ မုန္တိုင္း ျဖစ္စဥ္ဟာ သမိုင္းအစဥ္လာလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီေခတ္ စက္မႈပိုင္း ဆိုင္ရာ တိုးတက္မႈေတြက အေျခအေနမွန္ေတြကို ႀကိဳတင္သိႏိုင္ဖို႔ အေထာက္အကူ ေပးေနတာေၾကာင့္ အထူး စုိးရိမ္ရမဲ့ အေျခအေန မရွိပါဘူး” ဟု ဆိုသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ပထ၀ီ အေနအထားအရ အိႏိၵယႏုိင္ငံႏွင့္ မတူကြဲျခားမႈ ရွိေသာ္လည္း အကယ္၍ မုန္တိုင္း က်ေရာက္ပါက အိႏိၵယႏိုင္ငံတြင္ ျပင္ဆင္ထားသည့္နည္းတူ အဓိက က်သည့္ အခ်က္ ၄ ခ်က္ကို ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ ထားႏိုင္ေၾကာင္း သူက ယခုလို မွတ္ခ်က္ေပး ေျပာဆိုလိုက္သည္။
“ခိုင္ခန္႔တဲ့ မုန္တိုင္းခို အေဆာက္အဦးေတြ ကုန္းျမင့္ေပၚမွာ အတည္ ေဆာက္လုပ္ထားဖို႔ လိုပါတယ္။ မုန္တိုင္း တန္႔လွန္႔ႏိုးေဆာ္ေပးမယ့္ အႀကံေပးအဖြဲ႔ေတြ ရွိရပါမယ္။ သတင္းအခ်က္လက္နဲ႔ ဆက္သြယ္ေရးေတြကို စနစ္တက် ႀကိဳတင္စီမံထားရပါမယ္။ မုန္တိုင္းျဖစ္မွ လူေတြကို ေရြ႕ေျပာင္း၊ ေနရာခ်ေပးတာဟာ ခက္ခဲတဲ့အတြက္ ႀကိဳတင္ေနရာခ်ထားေပးဖို႔ လိုပါမယ္” ဟု ေျပာဆိုသည္။
လိုင္လာ မုန္တိုင္း ျဖစ္စဥ္ ေဒသခံမ်ား ေဘးလြတ္ရာ ေခတၱ နားခိုႏိုင္ရန္ ေနအိမ္မ်ားကို ခ႐ိုင္တခုတြင္ လူဦးေရေပၚ မူတည္ၿပီး ၁၀ လံုးမွ အလံုး ၂၀ အထိ ေဆာက္လုပ္ထားေၾကာင္း၊ အတည္တက် ေဆာက္လုပ္ ထားသည့္ ထိုမုန္တိုင္း ခိုေနအိမ္မ်ားကို ကုန္းျမင့္ပိုင္းတြင္ ခိုင္ခိုင္ခံ့ခံ့ ေဆာက္လုပ္ထားေၾကာင္းလည္း ထိုသူက ဆိုသည္။
ထို႔အျပင္ လိုင္လာမုန္တိုင္း မက်ေရာက္မီ ၃ ရက္ အလိုတြင္လည္း ေဒသအလိုက္ ဖြဲ႔စည္းထားသည့္ တာ၀န္ရွိ သူမ်ားကို အေရးေပၚ အစည္းအေ၀းမ်ား ေခၚယူကာ မုန္တိုင္းႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သတင္းအခ်က္အလက္ႏွင့္ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ားကို ေပးသည္။
အလားတူ တာ၀န္ရွိသူမ်ားကို ၂၄ နာရီ အလွည့္က် အေရးေပၚ ထိမ္းခ်ဳပ္ခန္းတြင္ မုန္တိုင္း အေရးေပၚ အသံုး အေဆာင္မ်ား ျပင္ဆင္ေပးျခင္း၊ ဂဏန္း ၄ လံုးပါ အခမဲ့ ဆက္သြယ္ေရး ဖုံးလိုင္းမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရး ၿဂိဳလ္တုဖံုးမ်ား လည္ပတ္မႈကို ေစာင့္ၾကည့္ေစျခင္း၊ အသက္ကယ္ေလွမ်ား၊ မုန္တိုင္းခို ယာယီတဲမ်ားႏွင့္ ဆိုင္ကလံုး အေျခအေနမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ေစကာ လိုအပ္သလို အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ရန္ တာ၀န္ေပးထားသည္။
အိႏိၵယ အာဏာပိုင္မ်ားကလည္း ရဟတ္ယာဥ္ ၁၀ စီးႏွင့္ အစိုးရေလတပ္က ေလယာဥ္ ၁၁ စီးကို အေရးေပၚ ကိစၥမ်ား လုပ္ေဆာင္ေပးရန္ အဆင္သင့္ အေနအထားတြင္ ရွိေနသည္။
IMD အေနျဖင့္ သက္ဆိုင္ရာ ကမ္း႐ိုးတန္းတေလွ်ာက္ ကင္းလွည့္ခ်ထားသည့္ အေရးေပၚ မုန္တိုင္း သတင္း အခ်က္မ်ား ေစာင့္ၾကည္သူမ်ားထံမွ အခ်က္အလက္မ်ားကို စုစည္းျခင္းသာမက ကမၻာ့မိုးေလ၀သအဖြဲ႔ (WMO) မွ အခါအားေလွ်ာ္စြာ ထုတ္ျပန္ေသာ မုန္တိုင္း အစီရင္ခံစာမ်ားကိုပါ အစဥ္တစိုက္ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာရေၾကာင္း အိုရီစာျပည္နယ္က လိုင္လာအစီရင္ခံစာ တခုတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ဇူလိုင္လအတြင္း ၄ ရက္ၾကာ မိုးသည္းထန္စြာ ရြာသြန္းမႈေၾကာင့္ ေရလႊမ္းမိုးမႈ ျဖစ္ကာ၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းရွိ ၈ ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေသဆံုးသူ စုစုေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ ရွိၿပီး၊ ေဒသခံ ၈ သိန္း ေလးေသာင္းေက်ာ္ ေလေဘး သင့္ခဲ့ေၾကာင္း အစိုးရႏွင့္ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔အစည္း တခ်ဳိ႕၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္က ဆိုသည္။
ထိုအျဖစ္ပ်က္သည္ လာနီညာ ေခၚ ဆိုးရြားသည့္ ဥတုေဖာက္ျပန္မႈ အက်ဳိးဆက္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရန္ကုန္ မိုးေလ၀သႏွင့္ ဇလေဗဒဌာနက သံုးသပ္ေျပာဆိုခဲ့သည္။
