ကယားျပည္နယ္ ရွားေတာၿမိဳ႕နယ္အတြင္း သံလြင္ျမစ္ကိုပိတ္၍ တည္ေဆာက္မည့္ ေရအား လွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္း အသစ္သည္ တည္ေဆာက္မႈလုပ္ငန္းမ်ား မစတင္မီကပင္ ကန္႔ကြက္မႈမ်ားျဖင့္ ႀကံဳေနရၿပီ ျဖစ္သည္။

အမွတ္ (၁) လွ်ပ္စစ္ဝန္ၾကီးဌာနႏွင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ဒါထာေရအားလွ်ပ္စစ္ ထုတ္လုပ္ေရးကုမၸဏီ (Datang (Yunnan) United Hydropower Developing Co., Ltd. (DUHD) တို႔ ပူးတြဲ၍ တည္ ေဆာက္မည့္ လွ်ပ္စစ္အား မီဂါဝပ္ ၆ဝဝ ထြက္ ေရကာတာ စီမံကိန္းကို ထုိင္းနယ္စပ္မွ ကရင္နီလူမႈအသင္းမ်ားက ကန္႔ကြက္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။

ရွားေတာၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ေဘာလခဲၿမိဳ႕နယ္အစပ္ရွိ သံလြင္ျမစ္က်ဥ္းၿပီး ေက်ာက္ေဆာင္မ်ားေပါသျဖင့္ “ေက်ာက္က်ဥ္း” ဟုေခၚသည့္ ေနရာတြင္ တည္ေဆာက္မည့္ စီမံကိန္းမ်ားအား ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ အမွတ္ (၁) လွ်ပ္စစ္ဝန္ၾကီးဌာန ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံေရး ဦးစီးဌာနႏွင့္ ဒါထာကုမၸဏီ DUHD တို႔ ယခုႏွစ္ဆန္းပိုင္းက ေနျပည္ေတာ္၌ လက္မွတ္ထိုးခဲ့ၾကသည္။

ေရကာတာသစ္ တည္ေဆာက္ရန္ ျမန္မာႏွင့္ တ႐ုတ္အင္ဂ်င္နီယာမ်ားက ဧၿပီလႏွင့္ ဇြန္လတို႔၌ ေရဖိအားႏွင့္ ေျမအေနအထားမ်ား လာေရာက္ေလ့လာၿပီး ျဖစ္သည္။ ေရကာတာႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္ မ်ားကိုမူ စစ္အစိုးရက ထုတ္ျပန္ျခင္းမရွိေပ။

ယင္းစီမံကိန္း လံုၿခံဳေရးအတြက္ နအဖ စစ္သားမ်ား တိုးခ်ဲ႕အေျခခ်လာႏိုင္ၿပီး စိုက္ပ်ဳိးစားေသာက္ႏိုင္သည့္ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ား ေရျမဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္ႏိုင္သည္ဟု ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ အေျခစိုက္ ကရင္နီ လူမႈအသင္း ၁၁ ဖြဲ႔ျဖင့္ စုဖြဲ႔စည္းထားေသာ ကရင္နီဖြံ႔ၿဖိဳးေရး သုေတသနအဖြဲ႔ တာဝန္ခံ ခူးေတာ္ရယ္က ေျပာသည္။

ယင္းေဒသ၌ မူလက ေနထိုင္ခဲ့သူမ်ားမွာ ၁၉၉၆-၉၇ ခုက ကရင္နီ အေရွ႕ေျမာက္ျခမ္း ရွားေတာၿမိဳ႕နယ္၌ စစ္အစိုးရက “ေျမလွန္စစ္ဆင္ေရး” ေဆာင္ရြက္ခဲ့သျဖင့္ ကယားျပည္နယ္အတြင္းမွ အျခားၿမိဳ႕နယ္မ်ားႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ ေရႊ႔ေျပာင္း ခိုလံႈေနထိုင္ၾကရသူမ်ား ျဖစ္သည္။ စုစုေပါင္း ရြာေပါင္း ၉၆ ရြာမွ လူဦးေရ ၃-၄ ေသာင္းခန္႔ရွိသည္ဟု သိရသည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္းရွိ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ား၌ တေသာင္းခန္႔ရွိသည္ဟု ဆိုသည္။

“ရြာေတြ မရွိေတာ့ဘူး ဆိုေပမယ့္ အေျခအေနေလး ေကာင္းရင္ အဲဒီေနရာကို ျပန္လာမယ္ဆိုတဲ့ လူက ေသာင္းဂဏန္း ရွိတယ္ေလ။ ေလာပိတလိုပဲ စစ္သားေတြခ်မယ္၊ မိုင္းေတြ ျမႇဳပ္မယ္။ ျမစ္လက္တက္ေတြ၊ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္လုိ႔ ေကာင္းတဲ့ေနရာေတြ  အကုန္လံုး ေရေအာက္ ေရာက္မယ္” ဟု ခူးေတာ္ရယ္က ေျပာသည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံ ကရင္နီ ဒုကၡသည္မ်ား အပါအဝင္ ကယားျပည္နယ္ ေလးပံုတပံုခန္႔ က်ယ္ဝန္းသည့္ ယင္းေဒသမွ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရသည့္ မူလပိုင္မ်ား ျပန္လာခဲ့လွ်င္ မိုင္းအႏၲရာယ္ ၾကံဳရမည္ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာစစ္တပ္၏ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားႏွင့္လည္း ၾကံဳရဖြယ္ရွိေနသျဖင့္ ယခုစီမံကိန္းကို ဆန္႔က်င္ရျခင္း ျဖစ္သည္ ဟုလည္း သူက ဆိုသည္။

၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၉ရက္၌ ကရင္နီ အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္ ဦးဘီတူရီ ေနထိုင္သည့္ ျမလဲရြာ ကို ဖဆပလ တပ္မ်ား က်ဴးေက်ာ္ဝင္ေရာက္ခဲ့ရာမွ ကယားျပည္နယ္တြင္ ျပည္တြင္းစစ္မီး စတင္ခဲ့သည္။

ကရင္နီ အမ်ဳိးသားတိုးတက္ေရးပါတီက ယခုခ်ိန္အထိ လက္နက္ကိုင္ ခုခံတိုက္ေနဆဲျဖစ္သည္။

ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ ကရင္နီလူထု ႏွစ္ေသာင္းခန္႔ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္း ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားသို႔ ေရာက္ရွိေနၾကသည္။

လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ ၅ဝ က ကယားျပည္နယ္ အတြင္း၌ တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ ေလာပိတ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္း ကာလ၌လည္း ေဒသခံ ၁ဝ,ဝဝဝ ေက်ာ္ နယ္ေျမ ေျပာင္းေရႊ႕ခံရျခင္း၊ ျမန္မာစစ္တပ္က ေက်းရြာမ်ား မီးရႉိ႕ ဖ်က္ဆီးခဲ့ျခင္းအျပင္ ညွဥ္းပန္းသတ္ျဖတ္မႈႏွင့္ မုဒိန္းက်င့္မႈတို႔ကုိလည္း က်ဴးလြန္ခဲ့သည္ဟု ကရင္နီ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး သုေတသနအဖြဲ႔၏ ယခုလ ၉ ရက္ေန႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္၌ စြပ္စြဲထားသည္။