ဦးသိန်းစိန် သမ္မတ ဖြစ်လာပြီးနောက် နိုင်ငံရေး အခြေအနေ တိုးတက်ပြောင်းလဲလာသည်ဟုဆိုကာ ပြည်သူများ ခရီးသွားလာမှု ယခင်ကထက်ပိုမို များပြားလာသည်နှင့်အမျှ အစိုးရ၏ ဌာနဆိုင်ရာ ဝန်ထမ်းများ လည်း အခွင့်ကောင်းယူကာ အခွန်စောင့်ကြပ်ကောက်ခံလာကြောင်း၊ စောင့်ကြပ်ကောက်ခံ မှုမှာလည်း ၂၀၁၂ အတွင်း ပိုမိုများပြားလာကြောင်း ဂျန္နဝါရီလ ၃၀ ရက်နေ့ထုတ် SHRF ၏ အစီရင်ခံစာ၌ ဖော်ပြထားသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံ ချင်းမိုင်ခရိုင် မျက်နှာချင်းဆိုင်ရှိ BP1 နှင့် ပုံပါကျင် နယ်စပ်ဂိတ် တာဝန်ရှိသူများက ယခင်နှစ်များက ခရီးသွား တစ်ဦးလျှင် ဘတ် ၃၀၀ ကောက်ခံသော်လည်း ၂၀၁၂ အောက်တိုဘာလမှစ၍ ဘတ် ၅၀၀ တိုးမြှင့်ကောက်ခံ လာကြောင်းနှင့် လင်းခေးမြို့ ပန်ပေါင်းရွာ နောင်လိုင်ဂိတ်ရှိ မြန်မာစစ်သားများမှ ယခင်က ဗဲင်ကားတစ်စီးကို ကျပ် ၃၀၀၀ ကောက်ယူခဲ့သော်လည်း ၂၀၁၂ အတွင်း ၃ ဆတိုး ကောက်ခံလာကြောင်း ဆိုသည်။

“ဂိတ်မှာ စစ်သားကို ပေးပြီးရင် ရဲကိုထပ်ပေးရတယ်။ ရဲက ၁ သိန်းခွဲ တောင်းတယ်ဗျ။ အိမ်ရောက် တော့ သူတို့ကိုပေးရတာနဲ့ ကျနော် ကားဆွဲလို့ရတာနဲ့ တွက်ကြည့်လိုက်ရင် ကျနော့အတွက် ဘာမှ မကျန်တော့ဘူး” ဟု ဗဲင်ကားသမားတစ်ယောက်က ပြောသည်။

အဆမတန် အခွန်ကောက်ခံမှုသည် ခရီးသွား ပြည်သူများအား စိတ်အနှောင့်အယှက်ပေးသည့် နည်းတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း၊ သွားလာမှုကုန်ကျစရိတ်၊ ကားသမားများ ကားခရငွေနှင့် ဂိတ်ကြေး ဘီးခွန်ပေးရ သည့်ငွေ - မိမိအတွက် အကျိုးအမြတ် ကျန်မကျန် တွက်ချက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း အချို့က သုံးသပ်ကြသည်။

“အစိုးရဝန်ထမ်းတွေလည်း ညည်းညူကြတယ်။ သူတို့လစာက သားသမီးတွေကို ကျောင်းပို့ဖို့၊ အဝတ် အစားဆင်ပေးဖို့ နေနေသာသာ စားဖို့တောင် မလောက်ဘူးတဲ့။ အဲဒါကြောင့် အခွန်တွေ ကောက်နေရ တာဖြစ်တယ်လို့ ပြောတယ်” ဟု လွိုင်လင်ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောသည်။

သျှမ်းလူ့အခွင့်အရေးမဏ္ဍိုင် SHRF ကို ၁၉၉၀ ဒီဇင်ဘာ ၆ ရက်နေ့၌ (ပင်လုံစာချုပ် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ သူ ခွန်ကြာပု၏သား) ခွန်ကြာဦးက စတင်တည်ထောင်ခဲ့သလို ၁၉၉၀ မှစ၍ အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် လစဉ် လတိုင်း အစီရင်ခံစာ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ယင်းအဖွဲ့က သျှမ်းပြည်တွင်း အဓမ္မရွှေ့ပြောင်းခံရမှုနှင့် သတ်ဖြတ်မှု အကြောင်း ရေးသားထားသော “Dispossessed” အပါအဝင် သျှမ်းအမျိုးသမီးရေးရာ ဆက်သွယ်လှုပ်ရှား ဆောင်ရွက်ရေးအသင်းနှင့် ပူးပေါင်းထုတ်ဝေသည့် စစ်ပဋိပက္ခအတွင်း သျှမ်းပြည်အမျိုးသမီးများ အဓမ္မပြုကျင့်ခံရသည့်အကြောင်း ရေးသားထားသော “License to Rape” စာအုပ်တို့မှာ လူသိများလှသည်။