မကြာခင် ကျောင်းတက်ချိန် ခေါင်းလောင်းသံများစတင် ကြားရတော့မည်။ ထိုခေါင်းလောင်းသံကြီးသည် မျိုးဆက်သစ် လူငယ်တွေရဲ့ ပညာရေးတိုးတက်မှုမှာ အရေးကြီးတဲ့ အချက်ပေးသံဖြစ်သလို ရှမ်းနီလူမျိုးများ၏ သာသာစာပေ တိုးတက်မှုအတွက် အရေးကြီးတဲ့ ခေါင်းလောင်းသံကြီးတစ်ခုဖြစ်သည်။
ရှမ်းနီစာပေတိုးတက်ဖို့အတွက် ယခင်က နွေရာသီကျောင်းပိတ်ရက်မှသာ ဘုန်းကြီးကျောင်းများ ၊ စာသင်ကျောင်းများမှာ သင်ကြားလာခဲ့ကြသည်။ ၂၀၁၀ နောက်ပိုင်း၌ တိုင်းရင်းသားစာပေများကို အစိုးရ၏ စာသင်ကျောင်းတွင် စာသင်ချိန်လွတ်သည့်အချိန် တိုင်းရင်းသားစာပေကိုသင်ကြားခွင့်ပြုခဲ့သည်။ ထို့ပြင် တိုင်းရင်းသားစာပေသင်ကြားရေးအတွက်လည်း အခမဲ့ထုတ်ဝေပေးခဲ့ကြသည်။ သို့သော်လည်း ရှမ်းနီစာပေက အခမဲ့ထုတ်ဝေပေးသည့်အထဲတွင်ပင် မပါဝင်ခဲ့ချေ။
ရှမ်းစာပေသင်ရိုးစာအုပ်များကိုတော့ ယခင်အစိုးရလက်ထက်ကတည်းကထုတ်ဝေထားပြီဖြစ်သည်။
စာသင်ကျောင်းထဲတွင် လေ့လာသင်ယူမှုမှာ သင်ရိုးညွှန်းတန်းစာအုပ် လုံလောက်မှုမရှိသည့်ရှမ်းနီ ဘာသာ စာပေအတွက် တိုးတက်မှု နှောင့်နှေးစေသည့် အားနည်းချက် တစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။
”ကျောင်းသားတွေအတွက်က သင်ရိုးညွှန်းတန်းစာအုပ်လိုအပ်တယ်လေ။ စာအုပ်မပါဘဲ ကျောက်သင်ပုန်းမှာ ရေးပေးလိုက် ကျောင်းသားတွေက လိုက်ကူးလိုက်ဆိုရင်တော့ ထိရောက်မှုလည်းအားနည်းတယ်။ စိတ်ဝင်စားမှုကလည်း အများကြီးအားနည်းသွားနိုင်တာပေါ့။” ဟု ပင်လည်ဘူးမြို့နယ်မှ ကျောင်းသားလူငယ်များကို ရှမ်းနီစာ သင်ကြားပေးနေသည့် ဆရာတစ်ယောက်ဖြစ်သူ စိုင်းဇော်ဇော်ကပြောသည်။
ပင်လည်ဘူးမြို့နယ်အတွင်း ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားဘာသာ သင်ကြားခွင့်ရတဲ့ စာသင်ကျောင်းပေါင်း ၂၃ကျောင်းမှ ကျောင်းသားလူငယ်များ မိမိဘာသာစာပေ သင်ရိုးညွှန်းတန်းစာအုပ် ကိုင်ဆောင်ကာ သင်ကြားလေ့လာနိုင်ရန်အတွက် သင်ရိုးညွှန်းတန်းစာအုပ်များ လုံလောက်မှုမရှိသည့် အခက်ခဲများနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရသည်။
ထိုအခက်ခဲကို တစ်နယ်တစ်ခြားမှ မိမိရဲ့မိတ်ဆွေများ၊ အပေါင်းအသင်းများ သိလာစေရန်၊ လှူဒါန်းမှုများ ပြုလုပ်လာနိုင်ရန် လူမှုကွန်ယက်စာမျက်နှာပေါ်မှ အသိပေး၊ အလှူခံကာ ဖြေရှင်းပေးနိုင်ဖို့ ကြိုးစားနေရကြောင်း စိုင်းဇော်ဇော်ကပြောသည်။
ကျောင်းသူကျောင်းသားအများစုကတော့ ထိုသင်ရိုးညွှန်းတန်းစာအုပ်များကို တစ်နှစ်တာ ငှားရမ်းအသုံးပြုနေရသည့် အနေအထားဖြစ်ပြီး အတန်းကျောင်းပြီးချိန် ပြန်လည် အပ်နှံပေးရသည်။ တစ်ချို့ ကျောင်းသူကျောင်းသားများအား အပိုင်ပေးလိုက်သည်များလည်းရှိသည်။
ထိုသို့ အပိုင်ပေးလိုက်သည့် စာအုပ်များအစား နောက်နှစ် ပညာသင်နှစ် ကျောင်းသူကျောင်းသားများအတွက် စာပေယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့မှ ပြန်လည်ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ရန် ရံပုံငွေရှာရပြန်တော့သည်။ ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားများ၏ စာပေယဉ်ကျေးမှုများ တိုးတက်ရေး ရှမ်းနီဒေသအများစုမှာ ဤသို့ သံသရာ လည်နေသည်မှာ လေးနှစ်တာကာလ ရောက်ရှိလာတော့မည်။
“တစ်နှစ်တစ်ခါထုတ်ပေးဖို့ ဆိုလို့ရှိရင် ကျွန်တော်တို့ စာပေယဉ်ကျေးမှုအနေနဲ့ကတော့ ရံပုံငွေ မတောင့်တင်းတဲ့အခါကျတော့ မတတ်နိုင်ဘူးဗျ။ ထုတ်ထားပြီးစာအုပ်တွေကိုတော့ ဝေပေးတယ်။ တစ်ချို့ကျောင်းတွေကျတော့ ကျောင်းသားတွေကို တစ်ခါတည်း အပိုင်ပေးပစ်လိုက်တာပေါ့။ ပေးလိုက်တဲ့အခါကျတော့ အတန်းသစ် လာတက်တဲ့ ကျောင်းသားတွေအတွက် ပြန်ဝေပေးပြန်ရတာပေါ့ ။” ဟု စိုင်းဇော်ဇော်ကပြောသည်။
ထိုအခက်ခဲများကို ဖြေရှင်းနိုင်ရန် လွန်ခဲ့သော သုံးနှစ်ခန့်ကတည်းကရှမ်းနီ စာပေယဉ်ကျးမှုခေါင်းဆောင်များစုစည်းကာ အစိုးရမှ ဖြေရှင်းပေးနိုင်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့ကြသည်။ အစိုးရအနေဖြင့် သင်ရိုးညွှန်းတန်းစာအုပ်ကို “ထုတ်ပေးမည်” ဟူသော စကားနှင့်သာ ယခုအချိန်ထိ ဖြေရှင်းမပေးနိုင်သေးပေ။
ဒေသခံ ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားများက မိမိ ဘာသာစကား တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် ရရာနည်းလမ်းများနှင့် ကြိုးစားနေကြသည်ကို တွေ့ရသည်။
“ဦးဇင်းတို့ ကြိုးစားခဲ့ကြပြီးပြီ အစိုးရအနေနဲ့ စာအုပ်ထုတ်ပေးမယ်ဆိုတဲ့ဟာက နှစ်နှစ် သုံးနှစ်လောက်တော့ရှိခဲ့ပြီ လုပ်တော့လုပ်နေပြီလို့တော့ ပြောသံကြားတယ်ပေါ့။ နဂိုကတည်းကိုက သူတို့က သိပ်လုပ်ပေးချင်စိတ် မရှိဘူးဖြစ်နေတယ်။ ” ဟုအစိုးရမှ ရှမ်းနီ သင်ရိုးညွှန်းတန်းစာအုပ် ထုတ်ပေးရေး ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခဲ့သူ ဗန်းမောက်မြို့နယ်မှ ဆရာတော် ဦးဓမ္မာလောက ကဆိုသည်။
စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသအတွင်း ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသား ဘာသာစာပေအတွက် သင်ရိုးညွှန်းတန်းစာအုပ်ကို ဒေသအလိုက် စာပေယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့များမှ ကိုယ်ထူကိုယ်ထ ထုတ်ဝေ သင်ကြားနေကြသည်။ ကျောင်းသူကျောင်းသားများအတွက် အလုံအလောက် ထုတ်ဝေပေးနိုင်ခြင်း မရှိသည့်အတွက် အစိုးရမှ ထုတ်ပေးနိုင်ရန် မျှော်လင့်နေကြသည်။
“ကျွန်တော်တို့ကတော့ မျှော်လင့်ချက်ကတော့ရှိတာပေါ့ဗျာ။ မနှစ်ကလည်း တင်ပြထားပြီးသား စာရင်းပေးပို့ထားပြီးသားဖြစ်တယ် သူတို့ဆီမှာ ဒါတွေ စာရင်းချုပ်ပြီးတော့ ပညာရေးဌာန ထုတ်ပေးလိမ့်မယ်လို့ပြောတာပဲ။ ” ဟု ဗန်းမောက်မြို့နယ် ရှမ်းနီစာပေယဉ်ကျေးမှု ဥက္ကဌ ဦးထွန်းဝေကပြောပါတယ်။
ဗန်းမောက်မြို့နယ်တွင် ရှမ်းနီစာပေသင်ကြားနေသည့် ဆရာ/မများ (၂၀၀)ကျော်ရှိပြီး ကျောင်းသူကျောင်းသားမျာ ကိုင်ဆောင်နိုင်ရန် သင်ရိုးညွှန်းတန်းစာအုပ်များ မရှိသေးသည့်အပြင် ဆရာ/မများကိုင်ဆောင်နိုင်ရန်အတွက်ပင် လုံလောက်မှုမရှိသေးကြောင်း ၎င်းကဆက်ပြောပါတယ်။
ဟုမ္မလင်းမြို့နယ် ရှမ်းနီစာပေယဉ်ကျေးမှုဥက္ကဌ စိုင်းသန်းထွန်းကလည်း ” ကျောင်းကလည်းဖွင့်တော့မယ် ရောဂါကြောင့် နားထားရတယ်။ ဒီစာအုပ်ကို ကျွန်တော်တို့ ညီလာခံ လုပ်ပြီးပြီ လုပ်ပြီးတော့ ပြည်ထောင်စု အစိုးရကို တင်လိုက်တာပေါ့နော် တင်ထားတာရတော့မယ်ဆိုပြီးတော့ ဝန်ကြီးကို ဆက်လိုက်တယ် ဝန်ကြီးက ရတော့မယ်ဆိုပြီးတော့ နောက်တော့ ဝန်ကြီးကနေ နည်းနည်းစောင့်ပေးပါဦးဆိုပြီးတော့ စောင့်ပေးပါဦးဆိုလို့ နောက်ပိုင်း အချိန်ကြာလာတာနဲ့ ပြန်ဆက်သွယ်ကြည့်တော့ ပြည်ထောင်စုအစိုးရကနေ တိုင်းအစိုးရကိုပြန်လွှဲခဲ့တယ်တဲ့ တိုင်းအစိုးရကလည်း ကက်ပိနက် မဝင်သေးဘူးလို့ဆိုပြီးတော့ အကြောင်းပြနေတာပေါ့လေ။” ဟု ပြောပါတယ်။
ရှမ်းနီအသံရဲ့ စုံစမ်းရရှိထားသော သတင်းများအရ စာအုပ်ထုတ်ဝေပေးနိုင်ရေးအတွက် ပြည်ထောင်စုအစိုးရက ပြည်နယ်အစိုးရ၏ သဘောထားဆန္ဒများတောင်းခံထားသည်ကို ပြန်လည်အကြောင်းကြားထားပြီဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။
လက်ရှိအချိန်ထိ ရှမ်းနီစာပေသင်ရိုးညွှန်းတမ်းစာအုပ်က ပြည်ထောင်စု အစိုးရ နှင့် တိုင်းဒေသကြီး အစိုးရကြားတွင် သံသရာလည်နေဆဲပင်ဖြစ်သည်။
စာပေယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့များက အစိုးရဌာနများကို ဆက်သွယ်လိုက်သည့်အချိန်တိုင်းတွင် ရတော့မည်ဟုသာ ပြောဆိုနေသည်မှာ အချိန်ကာလလည်း ကြာမြင့်လာခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့ဘက်မှ တိကျခိုင်လုံသည့် အဖြေတစ်စုံ တစ်ရာမရ မခြင်း သင်ရိုးညွှန်းတမ်းစာအုပ်များအတွက် အလှူဆက်လက်ခံကြရမည်သာဖြစ်သည်။
ဒေသခံ ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသာများအနေဖြင့် တိုင်းရင်းသား တန်းတူအခင့်အရေးရှိမှုနှင့် မိမိဘာသာ စာပေဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေး အစိုးရမှ သင်ရိုးညွှန်းတန်းစာအုပ် ထုတ်ပေးမည်ဟု ပြောထားသည့် စကား တည်စေရန်နှင့် အမြန်ဆုံး အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ရန် မျှော်လင့်နေကြပါသည်။
အိုက်ပု ရေးသားသည်။