KWO ၏ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် တည်ဆောက်ရေး စီမံကိန်းတာဝန်ခံ နော်ဆဲဆဲနှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခြင်း

KWO ၏ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် တည်ဆောက်ရေး စီမံကိန်းတာဝန်ခံ နော်ဆဲဆဲနှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခြင်း
by -
ကေအိုင်စီ
နီပေါနိုင်ငံမြို့တော်၊ ခတ္တမန္ဒူမြို့၌ သြဂုတ်လ ၁ရက်မှ ၅ရက်နေ့အထိ အိမ်ရှင် နီပေါ၊ အိန္ဒိယနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့မှ အမျိုး သမီးဆိုင်ရာ လူမှုအဖွဲ့ပေါင်း ၃၀ကျော်ပါဝင်သည့် “Regional feminist leadership institute on peace and security” ခေါင်းစဉ်ဖြင့် အမျိုးသမီးဆိုင်ရာ နှီးနှောဖလှယ်ပွဲကို ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ နှီးနှောဖလှယ်ပွဲသို ့ နယ်စပ်အခြေစိုက်သည့် အမျိုးသမီးအဖွဲ့အစည်းများဖြစ်ကြသည့် အမျိုးသမီးများအဖွဲ့ချုပ် (မြန်မာနိုင်ငံ)-WLB ၊ Shan Women's Action Network (SWAN)နှင့် ကရင်အမျိုးသမီးအစည်းအရုံး (KWO)တို့အပြင် မြန်မာ ပြည်တွင်းရှိ ချင်း၊ မွန်၊ ကယန်း စသည့်အမျိုးသမီးအဖွဲ့ ၈ဖွဲ့မှ ကိုယ်စားလှယ် ၁၄ဦးက မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြု တက်ရောက်ခဲ့ကြ ရာ ယင်းနှီးနှောဖလှယ်ပွဲ၌  ဆွေးနွေးခဲ့သည့် အကြောင်းအရာနှင့် အတွေ့အကြံုများကို ကိုယ်တိုင်ပါဝင်ခဲ့သူ KWO ၏ ငြိမ်းချမ်း ရေးနှင့် တည်ဆောက်ရေး စီမံကိန်းတာဝန်ခံ နော်ဆဲဆဲကို ကေအိုင်စီက ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားသည်။

ကေအိုင်စီ   - ဆရာမအနေနဲ့ နီပေါနိုင်ငံမှာ တက်ရောက်ခဲ့တဲ့ အမျိုးသမီးဆိုင်ရာ နှီးနှောဖလှယ်ပွဲအကြောင်းလေး သိပါရ စေ ခင်ဗျာ။
နော်ဆဲဆဲ    - နိုင်ငံတကာမှာရှိတဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဦးဆောင်မှုပိုင်းရာတွေကို အဓိက လုပ်ဆောင်ပေးနေတဲ့ CREA ဆိုတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုက ကျမတို့ကို ဖိတ်ခေါ်တဲ့အတွက် သွားရောက်ရခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာပြည်က အမျိုးသမီးရေးရာ တွေမှာ လှုပ်ရှားနေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေ မြန်မာ-ထိုင်းနယ်စပ်မှာရှိတဲ့ အမျိုးသမီးများအတွက် လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်နေတဲ့ အမျိုးသမီးအဖွဲ့ တွေကို ဖိတ်ခေါ်ပြီးတော့ သင်တန်းလို့လည်း ပြောလို့ရတယ်။ နှီးနှောဖလှယ်ပွဲလို့လည်း ပြောလို့ရတယ်ပေါ့။ အဲဒီ့အတွက် တက်ရောက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။

ကေအိုင်စီ     - နှီးနှောဖလှယ်ပွဲမှာ ဘယ်လိုအကြောင်းအရာတွေကို အဓိကထားပြီး ဆွေးနွေးဖြစ်ကြပါလဲ။ ရှင်းပြပေးပါ။
နော်ဆဲဆဲ     - အဓိကကတော့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဦးဆောင်နိုင်မှု အခြေအနေ၊ ပြီးတော့ အခုလက်ရှိဖြစ်နေတဲ့ ငြိိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွေမှာ အမျိုးသမီးတွေ ပါ၀င်မှုအခန်းကဏ္ဍက ဘယ်လောက်ထိ အရေးကြီးသလဲဆိုတာတွေအပြင် တနိုင်ငံတိုင်းစီမှာ အမျိုးသမီးတွေအခန်းရဲ့ အခန်းဏ္ဍတွေပါ၀င်နိုင်ဖို့ ကျမတို့ ဘယ်လိုဆက်ပြီး လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်သွားကြမလဲ ဆိုတာတွေကို ဆွေးနွေးဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ကေအိုင်စီ    - ဆရာမတို့ ကရင်အမျိုးသမီးအစည်းအရုံး KWO အနေနဲ့ရော ဘယ်လိုအကြောင်းအရာတွေကို တင်ပြဆွေး နွေးဖြစ်ခဲ့ပါသလဲ။
နော်ဆဲဆဲ     - ကျမက KWO ကိုယ်စားပြု တက်ရောက်တဲ့အခါကျတော့ အဖွဲ့ရဲ့အခြေအနေတွေ တင်ပြခဲ့တာရှိသလို အခု လက်ရှိငြိမ်းချမ်းလုပ်ငန်းစဉ် ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ကျမတို့ ကရင်အမျိုးသမီးတွေထဲမှာဆို ပဒိုနော်စီဖိုးရာစိန် တစ်ယောက်ပဲ ပါဝင်တယ်။ KNU ရဲ့ ဗဟိုအမြဲတမ်း ကော်မတီဝင်ထဲမှာလည်း အမျိုးသမီး လေးယောက်ပဲ ပါဝင်တယ်။ KNU အနေနဲ့ကလည်း ၁၅ကြိမ်မြောက်ကွန်ကရက်အပြီးမှာ အမျိုးသမီးပါ၀င်မှုကို ၃၀ရာခိုင်နှုန်းထည့်ထားတယ်လို့ ပြောပေမဲ့ တကယ်တမ်းလက်တွေ့မှာ အကောင်အထည်ဖော်မှု မရှိသေးပါဘူး။ အဲလိုအကြောင်းအရာတွေအပြင် လက်ရှိမြန်မာနိုင်ငံက အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခြေအနေ တွေကိုလည်း တင်ပြဆွေးနွေးဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ကေအိုင်စီ    - အမျိုးသမီးတွေ ပါ၀င်မှုအခန်းကဏ္ဍနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ နှီးနှောဖလှယ်ပွဲ တက်ရောက်လာတဲ့ အခြားနိုင်ငံ တွေရဲ့ အခြေအနေကရော ဘယ်လိုရှိပါသလဲ။
နော်ဆဲဆဲ    - အဲဒီမှာတွေ့ရတဲ့ အဓိက စိန်ခေါ်မှုက အစိုးရတွေက ပေါ်လစီဖြစ်ဖြစ်၊ ဖွဲ့စည်းပုံမှာပဲဖြစ်ဖြစ် အမျိုးသမီးတွေ ပါဝင်မှု အခန်းကဏ္ဍတွေကို ထည့်သွင်းထားပေမဲ့ အကောင်အထည်ဖော်မှု အားနည်းတာ တွေ့ရပါတယ်။ ဥပမာ နီပေါနိုင်ငံမှာ ၃၃ ရာခိုင်နှုန်းထည့်ထားပေမဲ့ တကယ်တမ်း အမျိုးသမီးတွေအတွက် ကိုယ်စားပြုနိုင်တဲ့သူတွေ သိပ်မရှိတဲ့အခါကျတော့ တော်တော်လေး အခက်အခဲဖြစ်နေပြီး အမျိုးသမီးတွေရဲ့ လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်မှုတွေကို အသိအမှတ်ပြုတာ နည်းနေသေးတာကို တွေ့ရပါတယ်။

ကေအိုင်စီ    - လက်ရှိမြန်မာနိုင်ငံမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍတွေအပေါ် ဘယ်လိုသုံးသပ်မိပါသလဲ။
နော်ဆဲဆဲ    - အမျိုးသမီးတွေရဲ့ပါဝင်မှု အခန်းကဏ္ဍတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး UN က ချမှတ်ပြဋ္ဌာန်းထားတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် အမှတ် ၁၃၂၅ အရ တကယ်ဆိုရင် နိုင်ငံတိုင်းမှာ အကောင်အထည်ဖော်ရမှာဖြစ်သလို မြန်မာနိုင်ငံကလည်း UN အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် ဒါကိုလည်း အကောင်အထည်ဖော်သင့်ပါတယ်။ အဲဒီဆုံးဖြတ်ချက်အရ မြန်မာအစိုးရအနေနဲ့ ကျမတို့အမျိုးသမီး တွေရဲ့ ပါဝင်မှုကို သိပ်မသိသေးသလို ဖြစ်နေတယ်။ ဒီဟာက ဘာလို့ အရေးကြီးသလဲဆိုရင် လက်ရှိငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်တွေမှာ ကျမတို့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့အသံတွေ၊ ခံစားချက်တွေကို အမျိုးသားတွေရော အစိုးရရော အသိအမှတ်ပြုဖို့ လိုပါတယ်။ အစိုးရ တင်မကဘူး။ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေပါ။ ဒါကိုသိတဲ့သူ တော်တော်လေးနည်းနေသေးတယ်။

ပြီးတော့ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေ အများကြီး ခံစားရတာတွေကို အမျိုးသားတွေအနေနဲ့ အကုန်လုံး သိမြင်ခံစားနိုင်မှာ မဟုတ်ဘူး။ ဒါကို အမျိုးသမီးတွေအတွက် ကိုယ်စားပြောပေးဖို့ လိုအပ်သလို လက်ခံပေးဖို့လည်း လိုအပ်တယ် လို့ ထင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျား၊ မ ခွဲခြားမှုတွေက အခုထိ ရှိနေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ယောကျ်ားလေးတွေ မပြောနဲ့။ မိန်းကလေး အချင်းချင်းတောင်မှ မိန်းကလေးဆိုတာ အိမ်မှာပဲနေပြီး အိမ်မှုကိစ္စတွေလုပ်ရမယ်။ ဦးဆောင်မှုအပိုင်းတွေမှာ အမျိုးသားတွေနဲ့ တန်းတူ မလုပ်နိုင်ဘူးဆိုတဲ့ အမြင်လေးအချို့ ရှိနေသေးတာကို တွေ့ရပါတယ်။ ကျမတို့ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ဒီအမြင်တွေ ပပျောက်အောင် ဆက်လက် လုပ်ဆောင်သွားရအုံးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

December 2, 2024
“အင်အားကြီး နိုင်ငံ နှစ်ခုလုံးက မြန်မာ့အရေးနဲ့ ပတ်သက်ရင် ဆီးရီးယားတို့ ၊ လစ်ဗျားတို့လို...
ဆလိုင်းဒိုခါရ် (India for Myanmar)
November 29, 2024
ချင်းပြည်နယ်မှာ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ၃ နှစ်ကျော်ကြာ လက်နက်စွဲကိုင်တော်လှန်ကြရင်း ချင်းအင်အားစုတွေ...
KHRG ပြောခွင့်ရ စောနန္ဒဆူး
November 25, 2024
“အရေးယူဆောင်ရွက်မှု မလုပ်သရွေ့တော့ အရပ်သားပြည်သူတွေအတွက် တရားမျှတမှု ဘယ်တော့မှရမှာမဟုတ်သလို၊...
November 21, 2024
“စစ်ကောင်စီကျောင်းကို ကြိုဆိုတာတော့မဟုတ်ဘူး၊ အခြေအနေအရပါပဲ” ကေအဲန်ယူ-...