နအဖစစ်အုပ်စုဦးစီးကျင်းပမည့် ၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲ၌ သျှမ်းပြည်တဝှမ်းလုံးမှ နိုင်ငံရေးပါတီ ၁၅ ပါတီထက် မနည်းဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ရန် ရှိကြောင်း လက်ရှိနောက်ဆုံး သတင်းများအရ စုံစမ်းသိရှိရပါသည်။

“အခုကျနော်တို့ သိရသလောက်ဆို ရှမ်းပြည်ဒေသခံတိုင်းရင်းသားတွေကို ကိုယ်စားပြုတဲ့ပါတီက ၁၀ ခု ရှိတယ်၊ အဲထဲက ကချင်ပါတီက မှတ်ပုံတင် မကျသေးဘူး။ နောက်ကျန်တဲ့ပါတီတွေကတော့ သျှမ်းပြည်ထဲက မဟုတ်တဲ့/ တခြားကလာတဲ့ ပါတီတွေဖြစ်တယ်”- ဟုအမည်မဖေါ်လိုသည့် လားရှိုး ဒေသခံ တဦးကပြောပါသည်။

သျှမ်းပြည်တွင်းမှမဟုတ်သော တခြားမှလာသည့် နိုင်ငံရေးပါတီများမှာ ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ၊ တိုင်းရင်းသားစည်းလုံးညီညွှတ် ရေးပါတီ၊ အမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ်အင်အားစု၊ ပြည်ထောင်စုဒီမိုကရေစီပါတီ နှင့် ပြည်ထောင်စုအမျိုးသားနိုင်ငံရေးအဖွဲ့ချုပ်တို့ဖြစ်သည်ဟု ဆို၏။

“ကြံ့ဖွတ်ပါတီက သန်းရွှေစစ်အုပ်စု ကျောထောက်နောက်ခံပြုတဲ့ပါတီဖြစ်တယ်၊ လူအား ငွေအားနဲ့ အာဏာ အရှိဆုံးပါတီ -လုပ်ချင်တာလုပ်နေ တယ်၊ ပါတီဝင်တွေကို အဓမ္မခေါ်ယူတယ်၊ ရံပုံငွေဆိုလဲ တိုင်းပြည်ပိုက််ဆံကို တိုက်ရိုက်ယူသုံးတယ်လို့ကြားတယ်။ တစညပါတီကလဲအဲဒီအတိုင်းဘဲ ကြံ့ဖွတ်လောက်တော့ ပေါ်ပေါ်ထင်ထင် မလုပ်ဘူး၊ သူ့ခေတ်က မဆလ ခေတ်ဆိုတော့ ခေတ်လွန်သွားပြီပေါ့နော်” - ဟု သျှမ်းပြည်တောင်ပိုင်းမှ အမျိုးသားရေးလှုပ်ရှားနေသူတဦးကပြောပါသည်။

ထို့ပြင်NLD  ခွဲထွက် ဒေါက်တာသန်းငြိမ်း ဦးဆောင် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအင်အားစု၊ ပင်လုံညီလာခံ တက်ရောက်ခဲ့သူ ရပလ အဖွဲ့အဝင် ၀ါရင့်သျှမ်းနိုင်ငံရေးသမားကြီး (အသက် ၈၀ ကျော်) ဦးရွှေအုန်း (ကင်ဆာရောဂါခံစားနေရသူ၊ ကျန်းမာရေး အခြေအနေအရ နယ်လှည့် ခရီးထွက် ခြင်းရပ်နားထားရ) ဦးဆောင်သည့် ပြည်ထောင်စုဒီမိုကရေစီပါတီဖြစ်ပြီး ပြည်ထောင်စုအမျိုးသားနိုင်ငံရေးအဖွဲ့ချုပ်မှာမူနအဖစစ်အုပ်စု နှင့်နီးစပ်သူဟု နာမည်ကျော်သည့် (၈၈ ကျောင်းသားနာမည်ခံ)  အေးလွင် က ဦးဆောင်ကြောင်းကြားသိရပါသည်။

“အဲဒီ  အေးလွင်ဆိုတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်က ဦးခွန်ထွန်းဦး နဲ့ သျှမ်းခေါင်းဆောင်အဖမ်းမခံရခင် ၂၀၀၅ နှစ်ဆန်းပိုင်း သျှမ်း ပြည်အတိုင်အပင်ခံကောင်စီဖွဲ့ဖို့ အစည်းအဝေးမှာ သူက ဗွီဒီယိုနဲ့ ဓါတ်ပုံကင်မရာမင်း၊ နအဖကို အစီရင်ခံ သတင်းပို့တာသူပဲလို့ အများကယူဆထားတယ်၊ အခု သျှမ်းပြည်မှာ လာရောက်ယှဉ်ပြိုင်မှာကလဲ သူကိုယ်တိုင် ဦးဆောင်မယ်လို့သတင်းကြားထားတယ်” - ဟု တောင်ကြီးသားတဦးက ပြောပါသည်။

သျှမ်းပြည်တိုင်းရင်းသားများအား ကိုယ်စားပြုသည့် တိုင်းရင်းသားနိုင်ငံရေးပါတီများမှာ -- Inn National Development Party (INDP)  အင်း အမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီ၊/ Kayan National Party (KDP)ကယန်း အမျိုးသားပါတီ၊ Ko Kang Democracy and Unity Party (KDUP)  ကိုးကန့်ဒီမိုကရေစီနှင့်ညီညွှတ်ရေးပါတီ၊Pa-O National Party (PNO) ပအို၀်းအမျိုးသားအဖွဲ့ချုပ်၊ Taaung (Palaung) National Party (PNP)တအောင်း(ပလောင်)အမျိုးသားပါတီ၊Shan National Democratic Party (SNDP)  သျှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ(ကျားဖြူပါတီ)၊Wa Democratic Party (WDP)  ၀ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ၊ Wa National Union Party (WNUP) ၀ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးပါတီနှင့်ခွင့်ပြုမိန့်မကျသေး သည့် Northern Shan State Development Party (NSSPP) သျှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ (သျှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းကချင်ပါတီ) တို့ဖြစ်သည်။