အိမ္နီးခ်င္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီေရး လိုလားမႈအေပၚ မေထာက္ခံသျဖင့္ အေမရိကန္သမၼတက နယူးေဒလီပါလီမန္ ဥပေဒျပဳအမတ္မ်ား ...
ခ်င္းမိုင္(မဇၥ်ိမ) ။ ။ အိမ္နီးခ်င္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီေရး လိုလားမႈအေပၚ မေထာက္ခံသျဖင့္ အေမရိကန္သမၼတက နယူးေဒလီပါလီမန္ ဥပေဒျပဳအမတ္မ်ား ေရွ႕ေမွာက္၌ အိႏၵိယကုိ ယေန႔ ေဝဖန္ေျပာဆိုလိုက္သည္။
ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒ ေအာင္ျမင္ရာမွ အင္အားၾကီးႏိုင္ငံအျဖစ္ ေရာက္လာသည္ကို အသိအမွတ္ျပဳၿပီး ကုလ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီတြင္ အၿမဲတမ္း အဖြဲ႔ဝင္ျဖစ္ေရးကို သူက ေထာက္ခံေသာ္လည္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စစ္အစိုးရက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ေနသည္ကို ကမၻာ့အၾကီးဆံုး ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံက ဘာမွမေျပာသည္ကိုမူ သူက ေဝဖန္ျခင္း ျဖစ္သည္။
အာရွဒီမိုကေရစီ ၁ဝ ႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္အတြင္း နယူးေဒလီေရာက္ရွိစဥ္ အိႏၵိယလႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ေပါင္း အစည္းအေဝး၌ မိန္႔ခြန္းေျပာရာ အိႏၵိယ၏ ဒီမိုကေရစီအစဥ္အလာေကာင္းမ်ားကို ခ်ီးက်ဴးေသာ္လည္း ျမန္မာ့လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥအေပၚ ႏႈတ္ဆိတ္ေနသည္ကို ေဝဖန္ျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒီမိုကေရစီျဖစ္ထြန္းလာျခင္းသည္ နယူးေဒလီအတြက္ ၾကီးမားစြာ အက်ဳိးရွိေစသည္ဟုလည္း သူက ဆုိသည္။
’’ဥပမာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဒီမိုကေရစီေရး ဆႏၵျပလႈပ္ရွားမႈေတြကို ဖိႏွိပ္လာတဲ့အခါ ကမၻာ့ဒီမုိကေရစီ ႏိုင္ငံၾကီးေတြက ႏႈတ္ဆိတ္ေနလို႔ မရပါဘူး’’ ဟု မစၥတာ အိုဘားမားက ေျပာသည္။ ’’ေလာဘၾကီး ျခစားအက်င့္ပ်က္ၿပီး ေၾကာက္စိတ္မႊန္ေနတဲ့ အစိုးရေတြက တတိုင္းတျပည္လံုးရဲ႕ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြကို အက်ပ္ကိုင္ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာဟာ လက္ခံႏိုင္စရာ မရွိပါဘူး။ အခုလို တကမၻာလံုးကို ျပသလိုက္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ေတြကို ခိုးယူသြားတာမ်ဳိးဟာလည္း လက္ခံႏိုင္စရာ မရွိပါဘူး’’ ဟု ဆုိသည္။
လြန္ခဲ့ေသာလက အိႏၵိယသည္ ျမန္မာစစ္အစိုးရ အၾကီးအကဲကို လိႈက္လွဲပ်ဴငွာၾကိဳဆိုခဲ့ကာ စာခ်ဳပ္အမ်ားအျပား လက္မွတ္ထိုးခဲ့သည္။ ထို႔အတြက္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားသူမ်ား၊ ေထာက္ခံသူမ်ား အမ်က္ေဒါသထြက္ခဲ့သည္။
’’အခုလို ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို ေတြ႔ျမင္ရတဲ့အခါ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္း အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္နဲ႔ အိႏၵိယေခါင္းေဆာင္ေတြက ရႈတ္ခ်ကန္႔ကြက္ဖို႔ တာဝန္ရွိပါတယ္’’ ဟု မစၥတာ အိုဘားမားက ေျပာဆိုသည္။ ’’က်ေနာ္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ အခုလို ျပႆနာၾကီးေတြကို ၾကံဳတဲ့အခါ ႏိုင္ငံတကာ မ်က္ႏွာစာမွာ အိႏၵိယႏိုင္ငံဟာ ေရွာင္ေျပးသြားတတ္ပါတယ္’’ ဟု ဆုိသည္။
’’ကမၻာ့အၾကီးဆံုး ဒီမုိကေရစီႏိုင္ငံၾကီး ႏွစ္ခုအေနနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ လြတ္လပ္မႈရဲ႕ တန္ဖိုးဆိုတာဟာ အျခားသူေတြရဲ႕ လြတ္လပ္မႈအတြက္ ရပ္တည္ေပးဖို႔ ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ ဘယ္ေတာ့မွ မေမ့သင့္ပါဘူး’’ အေမရိကန္ ႏိုဘယ္ဆုရွင္က ေျပာသည္။ တုိင္းျပည္တြင္းတြင္၎၊ ႏိုင္ငံရပ္ျခားတြင္၎၊ ဒီမုိကေရစီစံႏႈန္းမ်ားကို တိုးတက္ခိုင္မာေအာင္ လုပ္ရန္မွာ အေမရိကန္ႏွင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံတို႔ကဲ့သုိ႔ေသာ ႏိုင္ငံမ်ား၏ တာဝန္ဟု သူက ခုခံေျပာဆိုသည္။
ႏွစ္ေပါင္း ၂ဝ အတြင္း ပထမဆံုး ေရြးေကာက္ပြဲကို ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ျပဳလုပ္ခဲ့အၿပီး သမၼတ၏ ဤမွတ္ခ်က္ေပၚ ထြက္လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ လြတ္လပ္မွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲတရပ္တြင္ ရွိရမည့္ မည္သည့္စံႏႈန္းကုိမွ် မမီခဲ့ျခင္းအတြက္ ႏိုင္ငံေရး အတိုက္အခံမ်ား၊ အေမရိကန္ႏွင့္ အျခားကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားက ေလွာင္ေျပာင္ေဝဖန္ခဲ့ၾကသည္။
ထုိအေတာအတြင္း နယူးေဒလီၿမိဳ႕ရွိ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူမ်ားကလည္း ထိုင္သပိတ္ဆင္ႏႊဲကာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေသခ်ာေပါက္ လႊတ္ေပးေရး၊ ႏိုဝင္ဘာ ၇ ရက္ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ကို ပယ္ခ်ေရးတို႔အတြက္ အိႏၵိယဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာ မန္မိုဟန္ဆင္းႏွင့္ သမၼတအိုဘားမားကို ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အိုဘားမား ေျပာၾကားခဲ့ေသာ မိန္႔ခြန္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ နယူးေဒလီရွိ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားမႈကို ၾကာရွည္စြာ ေထာက္ခံအားေပးလာခဲ့သူ မစၥဂ်ာယားဂ်က္တလီ Jaya Jaitely က ဤသို႔ အိႏၵိယမူဝါဒ ေရးဆြဲသူမ်ားကို မစၥတာ အိုဘားမား ေျပာၾကားခဲ့ျခင္းအတြက္ သူမအေနျဖင့္ ႏွစ္ေထာင္းအားရေၾကာင္း ေျပာသြားခဲ့သည္။
ဤသို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒီမုိကေရစီအခြင့္အေရးမ်ား အၾကီးအက်ယ္ ခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရမႈအေပၚ နယူးေဒလီက ႏႈတ္ဆိတ္ေနျခင္းအတြက္ ျပင္းထန္ေသာ စကားလံုးမ်ားသံုးၿပီး မစၥတာအိုဘားမားက ေဝဖန္ခဲ့ေသာ္လည္း အိႏၵိယ၏ အေျခအေန အဆင့္အတန္း တိုးတက္ျမင့္မားလာမႈကိုမူ သူက ခ်ီးက်ဴးဂုဏ္ျပဳေျပာဆိုခဲ့သည္။
ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ဆိုင္သည့္ ေကာင္းမြန္ေသာ အစဥ္အလာ အေမြေကာင္းမ်ားရွိျခင္း၊ လြတ္လပ္ေသာ တရားစီရင္ေရး စနစ္တရပ္ရွိျခင္း၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈႏွင့္ စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္ရွိျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အသံအားလံုးကို ၾကားႏိုင္ေစသည့္ ဝန္းက်င္ေကာင္းတရပ္ ရွိျခင္းအတြက္လည္း အေမရိကန္ သမၼတၾကီးက ခ်ီးက်ဴးေျပာၾကားခဲ့သည္။
မစၥတာအိုဘားမား ေျပာခဲ့ေသာ သတင္းစကားမ်ားတြင္ အမ်ဳိးမ်ဳိးေရာယွက္ေနသျဖင့္ အိႏၵိယကို ျမန္မာေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ထိေတြ႔ဆက္ဆံပါရန္ မီးစိမ္းျပလိုက္သလိုလည္း ျဖစ္သည္။ ဤထိေတြ႔ဆက္ဆံေရးမူဝါဒမွာ သူ႔အစိုးရက ေရွ႕ေဆာင္ခ်မွတ္ထားျခင္းလည္း ျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမ်ားဘက္က လိုလိုလားလား မရွိျခင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအရ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေဝဖန္ဆန္႔က်င္ခံေနရျခင္းအတြက္ အေကာင္အထည္မေပၚႏိုင္ဘဲ ရွိေနသည္။
ေဒသတြင္း လံုၿခံဳေရးႏွင့္ စီးပြားေရး လက္တြဲဘက္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးေျပာဆုိမႈမ်ား လုပ္ပါရန္လည္း နယူးေဒလီကို အားေပးတိုက္တြန္းလိုက္သည္။ ’’တျခားေသာ သင့္အိမ္နီးခ်င္း အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားလိုပဲ က်ေနာ္တို႔ကလည္း အိႏၵိယႏိုင္ငံကို `အေရွ႕ကိုသာ မေမွ်ာ္ဘဲ´၊ `အေနာက္ကိုလည္း ထိေတြ႔ဆက္ဆံ´ ေစလိုပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဒါမွ က်ေနာ္တုိ႔ ႏိုင္ငံအားလံုးအတြက္ လံုၿခံဳမႈနဲ႔ သာယာဝေျပာမႈ ရေစမွာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္’’ ဟု အိုဘားမားက ထပ္ေလာင္းေျပာဆိုသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ လွ်ဳိ႕ဝွက္ႏ်ဴကလီးယား အစီအစဥ္ကို အတိအလင္း ညႊန္းဆိုသြားျခင္း မရွိေသာ္လည္း ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ မျပန္႔ပြားေရးအတြက္ ပူးတြဲတာဝန္ရွိေၾကာင္းကိုလည္း သူက အိႏၵိယဥပေဒျပဳအမတ္မ်ားကို သတိေပးေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဤမိန္႔ခြန္းကို အိုဘားမား၏ ပထမဆံုး အိႏၵိယခရီးစဥ္အတြင္း ေျပာၾကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ယခုခရီးစဥ္အတြင္း သူသည္ ဂ်ပန္၊ ေတာင္ကိုရီးယားႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွားသို႔လည္း သြားေရာက္မည္။ သူ၏ သမၼတသက္တမ္းအတြင္း အိႏၵိယဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ မန္မိုဟန္ဆင္းကို ပထမဆံုး ႏိုင္ငံျခားဧည့္သည္ေတာ္အျဖစ္ လက္ခံေတြ႔ဆံုခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
