ယင်းအလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲသို့ ရခိုင်ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့ လူမှုရေးရာဝန်ကြီး ဒေါက်တာအောင်ကျော်မိုး၊ ရခိုင်စာ သင်ရိုးညွန်းတမ်းပြုစုရေး ကော်မီတီ ဥက္ကဌ ရခိုင်ပြည်နယ်ရှေ့နေချုပ် ဦးလှသိန်း၊ ရခိုင်စာပေပညာရှင်များ၊ ရခိုင်စာရေးဆရာများ၊ ရခိုင်စာသင်ရိုးပြုစုရေး မြို့နယ်ကိုယ်စားလှယ်များ စုစုပေါင်း ရ၀ ခန့်တက်ရောက်ပြီး ဆွေးနွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

သူငယ်တန်းနှင့် မူလတန်းပညာကို သင်ကြားရာတွင် မိမိမိခင်ဘာသာစကားဖြင့် သင်ကြားလျှင် တတ်မြောက်ရန် လွယ်ကူသောကြောင့် တိုင်းရင်းသားများ အတွက် မိမိတို့၏ ဘာသာဖြင့် သင်ရိုးညွှန်းတမ်း ပြုစုရခြင်းဖြစ်သည် ဟု ရခိုင်ပြည်နယ်အိစုးရ လူမှုရေးဝန်ကြီး ဒေါက်တာ အောင်ကျော်မိုးက ပြောသည်။

“တိုင်းရင်းသား လူမျိုးတွေ အတွက် မြန်မာစာကို သင်ယူတဲ့အခါ အခက်အခဲတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရပါတယ်။ သူငယ်တန်းနဲ့ မူလတန်းအတွက် မိမိ မိခင်ဘာသာနဲ့ သင်တာ ပိုပြီးတတ်မြောက် လွယ်ကူတယ်ဆိုပြီး သုတေသနပြုသူများရဲ့ တွေ့ရှိချက်အပေါ်မူတည်ပြီး တိုင်းရင်းသား အလိုက် မိမိတို့ စာနဲ့ သင်ကြားနိုင်ဖို့အတွက် ဒီလိုမျိုးသင်ရိုးတွေ ပြုစုရခြင်းဖြစ်ပါတယ်”ဟု လူမှုရေးဝန်ကြီးက ပြောသည်။

ပုဂံခေတ်ကတည်းက ပျူလူမျိုး၊ ပျူနိုင်ငံဆိုပြီး ပေါ်ပေါက်ခဲ့ပြီး၊ ပျူဘာသာစာကို တွေ့ရှိရသော်လည်း ပျူလူမျိုးကို ရှာမတွေ့ရတော့ကြောင်း လူမှုရေးဝန်ကြီးက ပြောသည်။

သူက ဆက်လက်၍ “ရခိုင်လူမျိုးတွေ ဂုဏ်သိက္ခာရှိရှိ အဓွန့်ရှည်တည်တံ့နိုင်ဖို့အတွက် ရခိုင်စာပေ၊ ရခိုင်ယဉ်ကျေးမှု၊ ရခိုင်သမိုင်းကို ထိန်းသိမ်းဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ မိဘဘိုးဘွားအမွေကို ထိန်းသိမ်းပြီး မိမိတို့လက်ထက်မှာ ပိုပြီးတိုးတက်အောင် လုပ်ဖို့ တာဝန်ရှိတယ်။ ဒါမှ လူသားအဖြစ် တာဝန်ကျေမှာ ဖြစ်ပါ တယ်” ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်စာသင်ရိုးပြုစုရေး ကော်မီတီအတွင်းရေးမှူး ဦးဇော်ဝင်းနိုင်ကလည်း ရခိုင်စာပေပညာရှင်များ အားလုံးလက်ခံသည့် ရခိုင်စာ သင်ရိုးတစ်ခု ရရှိရန် အကြိတ်အနယ် ဆွေးနွေးခဲ့ရကြောင်း၊ တစ်ဖွွဲ့က ၏-သည်ကို စကားလုံးကို စာပိုဒ်တစ်ခု၏ အဆုံးတွင် အသုံးပြုမည်၊ နောက်တစ်ဖွဲ့က  ရေ- တေ စသည့် စကားလုံးကို အသုံးပြုမည် စသည်ဖြင့် သဘောထားကွဲလွဲမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ရကြောင်း နောက်ဆုံး နှစ်မျိုးစလုံးကို အသုံးပြုရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ရသည်ဟု ပြောကြားသည်။

“ယခုပြုစုထားတဲ့ ဖတ်စာသုံးအုပ်ဟာ တစ်သက်လုံးသုံးသွားမည့် ဖတ်စာအုပ်ဖြစ်ချင်မှ ဖြစ်မှာ ပါ။ ပြည့်စုံလုံလောက်တဲ့ စာအုပ်လို့ မယူဆ နိုင်သေးပါဘူး။ ယာယီပြုစုထားတဲ့ စအုပ်သဘော လည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ အများလက်ခံနိုင်တဲ့ စာအုပ်ဖြစ်အောင်  တဆင့်ပြီး တဆင့် ပြုစုမှ သာ သင့်တော်တဲ့ စာအုပ်ဖြစ်လာမှာပါ” ဟု ကော်မီတီ အတွင်းရေးမှူး ဦးဇော်ဝင်းနိုင်က ပြောသည်။

တိုင်းရင်းသားစာပေ ဖြစ်ပေါ်လာရခြင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး ရခိုင်စာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့ ဒုဥက္ကဌ ဒေါက်တာ စံလှကျော်က ယခုလို ပြောကြားသည်။

(၁) မည်သည့်လူမျိုးစုဖြစ်စေ မိမိတို့၏ ရိုးရာစာပေ၊ ဘာသာစကားကို ဖွံ့ဖြိုးအောင် လုပ်ပိုင်ခွင့်ရှိသည်။

(၂) လူမျိုးအသီးသီး၏ ဘာသာစကားနှင့် စာပေသည် မိဘရိုးရာ ဘိုးဘွားအမွေအနှစ်ဖြစ်သောကြောင့် တန်ဖိုးမဖြတ်နိုင်သော အလွန်တရာတန်ဖိုးရှိသော ယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်ဖြစ်သောကြောင့် ထိန်းသိမ်းရန် တာဝန်ရှိသည်။

(၃) ကလေးများကို စာပေသင်ကြားရာ၌ စာသင်စအရွယ်တွင် မိခင်ဘာသာစကားဖြင့် သင်ကြားခြင်းသည် အထိရောက်ဆုံးနှင့် တတ်ရန်အလွယ်ကူဆုံးဆိုသည့် အချက်များအပေါ်တွင် မူတည်ပြီး တိုင်းရင်းသား စာပေများကို ဖေါ်ထုတ်ရန် ဖြစ်ပေါ်လာရခြင်း ဟုဆိုသည်။

ယခုအလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲသည် သူငယ်တန်းသင်ရိုး တစ်ခုတည်းအတွက် ဆွေးနွေးကြခြင်းဖြစ်ပြီး သူငယ်တန်း ငါးနှစ် အရွယ်နှင့်သင့်တော်မည့် စကားဝှက်၊ အရွေ့ကဗျာ၊ စကားပုံ၊ သင့်တော်သည့် ရိုးရာပုံပြင်များကို ရှာဖွေစုဆောင်း အသုံးပြုသွားမည်ဟု သိရသည်။

ယခု အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲ ဖြစ်မြောက်ရန်အတွက် UNICEF, Australian Aid ၊ ဒိန်းမတ်နိုင်ငံက တစ်ဖွဲ့၊ EU အဖွဲ့၊ နော်ဝေသံရုံးနှင့် UK Aid တို့မှ ငွေကြေးထောက်ပံ့ ကူညီပေးခဲ့သည်ဟု သိရသည်။

ယခု အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲမှ လိုအပ်သည့်အချက်အလက်များ ရရှိရုံသာမက ပိုသောအချက်အလက်များကိုလည်း ပထမတန်း၊ ဒုတိယတန်း၊ တတိယတန်း သင်ရိုးပြုစုရာတွင် အသုံးပြုသွားမည်ဟု သိရသည်။

နောက်တစ်ခေါက် အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲကို မတ်လအတွင်း ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်သော်လည်း ကျောင်းသားများ စာမေးပွဲနှင့် တိုက်ဆိုင်နေသဖြင့် ဧပြီလ သို့မဟုတ် မေလတွင် ပြုလုပ်နိုင်ရန် UNICF နှင့် ညှိနှိုင်း ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု ရခိုင်စာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့ ဒုဥက္ကဌ ဒေါက်တာ စံလှကျော်က ပြောကြားသည်။