ယင်းသို့ ဖာလာများကို တောင်ငူမြို့သို့ သွားရောက်ရောင်းချရာတွင် အခွန်များ နှစ်စဉ်ပေးနေခဲ့ရာ ယခင်နှစ်များက ဖာလာ တစ် ပိဿာလျှင် ကျပ် ၁၀၀မှ ၂၀၀အထိသာ ကောက်ခံပြီး တနိုင်တပိုင် သယ်သူများကို မကောက်ခံသော်လည်း ယခုနှစ်တွင်မူ ကျပ် ၃၀၀မှ ၄၀၀အထိ ကောက်ခံသည့်အပြင် အနည်းငယ် သယ်လာသူများကိုပါ ကောက််ခံနေခြင်း ဖြစ်သည်။

ယခုလ ၁၈ရက်နေ့က ဖာလာ ၄ပိဿာနီးပါး စက်ဘီးဖြင့် တင်လာသည်ကို စစ်တပ်မှ အခွန် အတင်းအကြပ် ကောက်ခံရာ မပေးနိုင်သည့်အတွက် သယ်ယူလာသမျှ ဖာလာများ သိမ်းဆည်းခံလိုက်ရသည်ဟု အသိမ်းခံရသူ တောင်ငူမြို့၊ အထက(၄) ကျောင်းအနီး နေထိုင်သူပြည်သူတစ်ဦးက ကေအိုင်စီသို့ ပြောသည်။

တောင်ငူမြို့နယ် သံတောင်မြို့တစ်ဝိုက်ရှိ ဒေသခံများမှာ ဖာလာစိုက်ပျိုးခြင်းဖြင့် အဓိက အသက် မွေးနေကြရပြီး ဤသို့ အခွန် ကောက်ခံမှုများကြောင့် ဖာလာစိုက်ပျိုးသူ ဒေသခံများမှာမြို့ပေါ်ကုန်သည် များထံသို့ တိုက်ရိုက်မရောင်းရဘဲ လာရောက်ဝယ် ယူသော ပွဲစားများထံ၌သာ နှိမ်စျေးပေးကာရောင်း ချနေရသည်။

ပွဲစားများမှာ ဖာလာစေ့တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် ၁၀,၀၀၀အထိပေါက်စျေးရှိ၍ အခွံပါ ဖာလာကို တစ်ပိဿာ လျှင် ၆,၀၀၀ကျပ်သာ စျေးပေးဝယ်ယူနေသော်လည်း တောင်ငူမြို့သို့ သွားရောက်ရောင်းချပါက ဖာလာစေ့ တစ်ပိဿာကို ၁၂,၀၀၀ကျပ်ခန့် စျေးနှုန်း ရှိကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။

ယင်းသို့ စျေးနှုန်းကြီးမြင့်ရခြင်းမှာ ပွဲစားများအနေဖြင့် တနှစ်စာအခွန်ကို စစ်တပ်သို့ ပေးဆောင်ထား ရခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပြီး အချို့ တပ်ဖက်အရာရှိများ၏ မိသားစုများတွင်လည်း ဖာလာပွဲစားလုပ်ကိုင်နေသူ များရှိကြောင်း စစ်တပ်အသိုင်းအဝိုင်းနှင့် နီးစပ်သူ တစ်ဦးက ပြောသည်။

“၄မိုင်မှာ ကုန်သည်တွေက အိမ်တွေငှားပြီး ဂိုဒေါင်လာဆောက်ကြတယ်။ ရောင်းချင်တဲ့သူတွေက ၄မိုင်အထိပဲ လာရောင်းရ တယ်။ တခါတလေ ၄မိုင်မရောက်ခင် သံတောင်(၁၃မိုင်)မှာပဲ  ရဲက အခွန် ကောက်သေးတယ်။ ပွဲစားတွေကတော့ မြို့ထဲကို ကုန်ကားတွေနဲ့ သယ်ကြတယ်။ သူတို့နဲ့တပ်ကလူတွေ က ချိတ်ဆက်ထားပြီးသား။ တပ်ထဲက အရာရှိကတော်တချို့ကလည်းဖာလာအရောင်း အဝယ်လုပ်ကြ တယ်။ သူတို့က စျေးပိုပေးတော့ ဒေသခံ အရောင်းအဝယ်သမားတွေကဘာမှမလုပ်နိုင် ဘူး။” ဟု အဆိုပါနီးစပ်သူက ပြောသည်။

ထိုသို့ အခွန်ကောက်ခံခြင်းနှင့် ပတ်သက်ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံအခြေစိုက် ဥပဒေရေးရာ သုံးသပ်ရေးအဖွဲ့တာဝန်ခံ ဦးမျိုးက “ဖာလာ ရောင်းဝယ်တာ လူတိုင်းလုပ်နေကြတာပဲ။ ဒေသခံတွေ ကိုယ်စိုက်ထားတာကို ရောင်း ၀ယ်ကြတာ တရားဝင်ပါတယ်။ စစ်တပ် က အခွန်ကောက်ရတဲ့တာဝန် မရှိပါဘူး။ ဒါဟာစစ်တပ် လုပ်ရမယ့် အလုပ်လည်း မဟုတ်ပါဘူး။”ဟု ပြောသည်။

တောင်ငူဒေသ၌ စက်တင်ဘာလသည် ဖာလာခူးချိန်ဖြစ်၍ နိုဝင်ဘာလမှာ အရောင်းအဝယ် အများဆုံး အချိန်ဖြစ်ပြီး တရုတ်နိုင် ငံသို့ တင်ပို့သည့် ဖာလာများကို ဆေးဖော်စပ်ရာတွင် အသုံးပြုခြင်းဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။

၁၉၉၀ခုနှစ်ကတည်းက ဖာလာသည် သစ်တောဥပဒေနှင့် ငြိစွန်းသည်ဟု အကြောင်းပြကာအခွန်ကောက်ခံ ခဲ့သော်လည်း မည် သည့်ဥပဒေပုဒ်မအရဟု ကောက်ခံသည်ဟု အသိပေးခြင်းမရှိကြောင်း ဒေသခံ ဖာလာစိုက်ပျိုးသူများက ပြောဆိုနေကြသည်။