မြူမှုန်များဝေနေသော မနက်ခင်းအချိန်တွင် သစ်ပင်ကြီးများဖြင့် အုပ်ဆိုင်းနေသော ကရင်နီပြည်တွင်းက တောင်တန်းကြီးများ၏ ပုံရိပ်များက မပီပြင်ဝိုးတဝါး ဖြစ်နေသည်။ တောင်တန်းများအကြားရှိ မြေကွက် လပ်တနေရာတွင် ဆောင့်ကြောင့်ထိုင်ကာ အနားယူနေသော လူအယောက်၂၀ ကျော်၏ ပုံရိပ်ကို မြင်နေရသည်။ သူတို့၏ အနားတွင်လည်း ပုလိုင်းများ၊ အဝါရောင်နှင့် အဖြူရောင်အိတ်များ ရှိနေသည်။

ထိုအိတ်များမှာ ဆန်အိတ်များဖြစ်ဟန်တူသည်။ ထိုလူစု၏ ပုံရိပ်များထဲတွင် ခေါင်းပေါင်းများ ပေါင်းထား သောသူများမှာအမျိုးသမီးများ ဖြစ်သည်။ အနားယူပြီးခဏအကြာတွင် ၎င်းတို့အနီးတွင်ရှိသော ပုလိုင်းများ အိတ်များကိုထမ်းကာ ခရီးဆက်ကြသည်။ ခဏအကြာတွင်မှာတော့ စစ်ယူနီဖောင်းများနှင့်လက်နက်များကို ကိုင်ဆောင်ကာ ထိုလူတစု၏နောက်မှ မနီးမဝေးလိုက်လာကြသည်။

အစိုးရစစ်သားတို့မှ ရွာသားများကို အထမ်းသမားအဖြစ် စေခိုင်းနေသောပုံရိပ်တို့ကိုကရင်နီတပ်မတော်တို့ က ဗွီဒီယိုကင်မရာဖြင့် ယခု ၂၀၁၁ ခုနှစ် ဇွန်လ ၁၉ ရက်နေ့က မှတ်တမ်းတင်ရိုက်ကူးထားခြင်းဖြစ်သည်။

ကရင်နီပြည်နယ် ရှားတောမြို့နယ်၌ အခြေစိုက်သော အစိုးရတပ်ခမရ ၅၇၅ အတွက် အမျိုးသမီးများ အပါအဝင် ဒေသခံရွာသား ၅၀ ဦးတို့က တပ်ရိက္ခာများ ထမ်းပို့ပေးရေကြရသည်။

ရှားတောမြို့နယ်အတွင်းက ဒေါတနော၊ ဒေါ၀ယ်ရော၊ ဒေါမူးလဲ၊ တနောင်ကလူးနှင့် တရီးဒါးကျေးရွာတို့မှ တရွာ ၁၀ ယောက် မဖြစ်မနေဆင့်ခေါ်ခြင်းဖြစ်သည်။

၂၀၁၁ ခုနှစ်အောက်တိုဘာလ ၆ ရက်နေ့ကစပြီး ကရင်နီပြည် ဒီးမောဆိုမြို့နယ် ထီးဖိုးကလိုးကျေးရွာအုပ်စု အတွင်းရှိ ထီးသဲကလိုး၊ ထီးဖိုးကလိုး၊ ဖဲလျား၊ ဒေါဗျာကူး၊ ဒေါလျားခူ၊ ဒေါတဒါးနှင့် ဒေါခူသွဲရွာများမှ ရွာသားများကို ခလရ ၁၀၂ နှင့် ၄၂၇ တပ်စခန်းတို့အတွက် တပ်ရိက္ခာများနှင့် သောက်ရေ၊ သုံးရေများ အတင်းအဓမ္မပို့ဆောင်ခိုင်းသည်ဟု ဒေသခံတို့က ပြောသည်။

“အစိုးရပြောင်းလဲပြီးတဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ ဒါတွေမရှိရတော့ဘူး လို့သူတို့က တော့ ပြောတယ်လေ။အမှန်က တော့ ဒီ…တကယ့်ပြည်မမှာဘဲသာ နဲနဲပြောင်းလဲမှုဖြစ်လာတာ။ ဒီနယ် စွန်နယ်ဖျားတွေ တိုင်းရင်းသား နယ်မြေတွေမှာတော့ပြောင်းလဲ မှုမရှိဘူး။ အရင်အတိုင်းပါပဲ။ အမှန်ကအရင်အတိုင်း မကဘူး အခုက အမျိုးသမီးပေါ်တာလား အမျိုးသမီးလုပ်အားပေးတာ လား အဲလိုမျိုးစသဖြင့် ဖြစ်လာတာက အရင်ထက်က တောင်မှ ပိုဆိုးတယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်။ အမျိုးသမီတွေ အတွက်ကတော် တော်လေး စိုးရိမ်စရာကောင်း တယ်ပေါ့” ဟု ကရင်နီသတင်း နှင့် ပြန်ကြားရေးဌာနမှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူခူးဒယ်နီယာက ပြောသည်။

အစိုးရစစ်တပ်များသည် မိမိတို့၏တပ်စားနပ်ရိက္ခာ၊ စစ်အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းများ သယ်ယူပို့ဆောင် ရေးအတွက် ကရင်နီပြည်ရှိ ကျေးရွာများသို့ဝင်၍ အထမ်းသမားပေါ်တာ ဆင့်ခေါ်ရာတွင် အမျိုးသားများမှ ကြောက်၍ထွက်ပြေးသည့်အတွက် အိမ်တွင် ကျန်ရစ်သည့် အမျိုးသမီးများကိုပါပေါ်တာဆင့်ခေါ်လာကြ ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ပေါ်တာဆင့်ခေါ်ရာတွင် လိုက်ပါခဲ့ရသော ရှားတောမြို့နယ်မှ ဒေသခံများက ပြောသည်။

“တောထဲမှာ သွားဆုံမိရင် တခါတလေ နာအောင်ပိုတောင် ခိုင်းခံရသေးတယ်။ ရွာပြင်မှာ ပြေးပုန်းနေလို့ ဖမ်းမိရင် ခိုင်းတယ် ဖိဖိစီးစီးကိုခိုင်းတာ၊ မိန်းမနဲ့ယောက်ျားထွက်ပြေးရင် မိန်းမတွေ ကျန်ခဲ့ရင် မိန်းမတွေကို ခေါ်ပြီးတော့ မိန်းမတွေကို အဲလိုခိုင်းတော့တာပဲ၊ ယောက်ျားတွေအတိုင်းပေါ့ယောက်ျားတွေမရှိရင်လည်း ပြီးရော  ယောက်ျားတွေက သူတို့ကိုယ့်ကိုယ်အတွက် ကြောက်လို့ ထွက်ပြေးကြတယ်” ဟုအထမ်းသမား အဖြစ် ဆင့်ခေါ်ခြင်းခံခဲ့ရသူ ဒေသခံက ပြောသည်။

ဘာသာစကားပြဿနာကြောင့် ရွာထဲသို့ဝင်လာသော စစ်တပ်တို့၏ပြောဆိုမှုကို နည်းမလည်သည့်အတွက် အမျိုးသမီးတို့မှာ ပိုမိုကြောင့်လန့်နေကြရသည်ဟုဆိုသည်။

“သူတို့စကားကို မသိရင်လည်း သူတို့စိတ်တိုတယ် သိရင်လည်း… ပြန်ပြောဖို့လည်း မတတ်ဘူးနည်းနည်း ပါးပါးသိရင်လည်း ပြန်မပြောတတ်ဘူး။ မသိပြန်ရင်လည်း သူတို့က စိတ်တိုပြန်တယ်။ ကျမတို့အမျိုးသမီး တွေအတွက်တော့ အရာရာတိုင်းအတွက် စိတ်ဆင်းရဲနေရပါတယ်” ဟု ပေါ်တာဆင့်ခေါ်ရာတွင်လိုက်ပါခဲ့ရ သော ရှားတောမြို့နယ်မှ ဒေသခံအမျိုးသမီး မော်မီမာက ပြောပါသည်။

နေ့စဉ်လုပ်အားပေးမှုများအပြင် တပတ်လျှင် အိမ်ကြက်နှင့် ငါးများပါ ပုံမှန်ပို့ပေးနေရသည်။ ကြက်နှင့်ငါး မပို့ပေးနိုင်ပါက စစ်တပ်တို့ ကိုယ်တိုင် ရွာထဲသို့ဝင်လာပြီး မိမိတို့ဘာသာမိမိတို့ ကြိုက်သလို လာရောက် ဖမ်းစားပြီး ခြံထွက်သီးနှံနှင့် ဟင်းသီး ဟင်းရွက်များကို ခူးယူသည်ဟုဆိုသည်။

“သူတို့ကြက်ကို ဖမ်းစားတဲ့အချိန်ပေါ့။ မဖမ်းစားပါနဲ့ ကျမနှမြောတယ်လို့ပြောတော့ နင်သေနတ်ကို မတွေ့ဘူးလားလို့ ကျမကိုပြောတယ်။ ပြောပြီးတော့ ကျမကိုသေနတ်နဲ့ချိန်တယ်” ဟု မော်မီမာက ပြောသည်။

တပ်စခန်း လုပ်အားပေးမှုများဖြစ်သည့် တပ်ခြံစည်းရိုးပြုပြင်ခြင်း၊ သစ်၊၀ါးများခုတ်ခိုင်းရာ၌အမျိုးသမီး များမှာ ယခုနောက်ပိုင်း အမျိုးသားနည်းတူ ဆောင်ရွက်နေကြရသည်။ ထိုကဲ့သို့သော အခြေအနေမျိုးတွင် အမျိုးသမီးများ၏ လုံခြံုရေးနှင့် အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်ခံရမှုများ စသည့် နောက်ဆက်တွဲအကျိုးဆက်များ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်ဟု ကရင်နီအမျိုးသမီး အစည်းအရုံး KNWO မှ အတွင်းရေးမှူး ဆရာမသိုးမြာက ပြောသည်။

“အဲဒီဥစ္စာမျိုးတွေ ဖြစ်လာတဲ့အချိန်မှာဆိုရင် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားမှုတွေ  ဟိုဥစ္စာ ချိုးဖောက်မှုတွေ ဖြစ်လာမယ်။ နောက်ပြီးမှ အမျိုးသမီးတွေဟာ သွားကြည့်မယ်ဆိုရင် လူမှုရေးအရ စီးပွားရေးအရ နိုင်ငံရေးအရ သွားပြီးမှ ဟိုဥစ္စာ ဓားစားခံလိုမျိုး… သွားပြီးမှ ဖြစ်နေတယ်။ သူတို့အတွက်ပေါ့နော်” ဟု ဆရာမ မော်သိုးမြာက ပြောသည်။

ကရင်နီပြည်တွင်း၌ အမျိုးသမီးများ မိမိတို့၏ လုံခြံုရေးကို စိုးရိမ်ရသဖြင့် တပါးနိုင်ငံသို့ တရားမဝင်ထွက် ခွာသွားကြရပြီး တိုင်းတပါးတွင်လည်း အနိုင်ကျင့်ခံရမှုများလည်း ကြံုတွေ့နေရသည်။

“တချို့ကျမတို့ ကရင်နီ အမျိုးသမီးတွေဆိုရင် (ထိုင်းနိုင်ငံ) ချင်းမိုင်တို့ ဘန်ကောက်တို့မှာ သွားပြီးတော့ အိမ်ဖော်တွေလုပ်နေရတယ်။ ဟို… လစာရလားမရလားဆိုတဲ့ ဥစ္စာမျိုးတွေဖြစ်တယ်။ အဲဒါဘာကြောင့် လဲဆိုရင် စစ်ရဲ့ ဟိုစာ ဆိုးကျိုးကြောင့် ဒီလိုဖြစ်လာတယ်ဆိုတဲ့ ဥစ္စာမျိုးတွေပေါ့နော်” ဟု ဆရာမသိုးမြာက ပြောသည်။

ယခုလို အမျိုးသမီးများအား ပေါ်တာဆွဲခေါ်ခြင်းကိစ္စနှင့် မတရားအနိုင်ကျင့်ခံရသည့် ကိစ္စများသည် ကရင်နီပြည်နယ်ရှိ တောကျသည့်နယ်စွန်နယ်ဖျားတို့တွင် နေ့စဉ်နှင့်အမျှ ဖြစ်ပေါ်နေတတ်သည်ဟု ဆရာခူးဒယ်နီယာက ပြောသည်။

“တနယ်လုံးပါပဲ ဒီမြို့အနီးနားကလွဲလို့ ကျန်တဲ့နယ်စွန်နယ်ဖျားမှာ ရှိတဲ့ တပ်၊ ရှေ့တန်းတပ်စခန်းတွေ…  အနီးနားက ကျေးရွာတွေဆို အများအားဖြင့် ခံရတယ်။ အဲဒီရှားတောလိုမျိုး နောက်ပြီးမှ ဒီအလယ်ပိုင်းမှာ ဆိုရင် အခု စစ်တပ်တိုးချဲ့တဲ့ ဧရိယာလိုမျိုး ဒေါတမကြီးအုပ်စုလိုမျိုး နောက်ပြီးမှ ဟိုး ဖရူဆိုနောက်ခြမ်း ဒေါလစောအုပ်စုတို့လိုမျိုးဆိုရင် ဒါ ဟို.. အများဆုံး ဖြစ်ပွားတာပေါ့နော်” ဟု ခူးဒယ်နီယာက ပြောပါ