မဇိၩမသတင္းဌာန အထူးအစီရင္ခံစာ

ျပီးခဲ့သည့္ ရာစုႏွစ္ဝက္တခုလံုး စစ္အစိုးရအတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အျပင္ အၾကီးဆံုး အႏၲရာယ္မွာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ စစ္အစိုးရသည္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ရန္လိုေနေသာ ေဒသမ်ားတြင္ စစ္ေရးတဝက္ မဟာမိတ္မ်ား တည္ေဆာက္ျခင္းျဖင့္ ထိုေက်းလက္ေဒသမ်ား၌ ၎၏ ၾသဇာစက္ရိပ္ တိုးျမႇင့္ႏိုင္ေရး ၾကိဳးပမ္းခဲ့သည္။ စစ္တပ္၏ အျပည့္အဝ ပူးေပါင္းကူညီမႈျဖင့္ ေဒသခံ ျပည္သူ႔စစ္မ်ားသည္ လြတ္လပ္စြာ မူးယစ္ေဆးဝါး ထုတ္လုပ္၊ ပုိ႔ေဆာင္ႏိုင္ခြင့္ ရရွိခဲ့ကာ အျပန္အလွန္အားျဖင့္ သူပုန္ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ႏွိမ္ႏွင္းေပးခဲ့ရသည္။ ဤသုိ႔ အက်ိဳးေဆာင္ေပးရင္း အာဏာ ယစ္မူးလာေသာ စစ္တပ္သည္ မူးယစ္ ေဆးဝါးစစ္ပြဲကုိ လ်င္ျမန္စြာ ဦးစားေပးလာခဲ့သည္။ ေဒၚလာဘီလ်ံႏွင့္ခ်ီ တန္ဖိုးရွိေသာ မူးယစ္ေဆးဝါး ေရာင္းဝယ္မႈျဖင့္ အေထာက္အပံ့ ရရွိေနေသာ ရပ္တည္ေရး နည္းဗ်ဳဟာေၾကာင့္ ယခုအခါ စစ္အုပ္စု၏ အင္အားသည္ ခါတိုင္းထက္ ပိုမို ၾကီးထြားလာခဲ့သည္။ Perry Santanachote က ၎မွ အက်ဳိးအျမတ္ ရရွိသူမ်ား၊ အကာအကြယ္ ရသူမ်ားႏွင့္ ၎အတြင္းပိတ္မိ၍ သားေကာင္ျဖစ္ရသူမ်ား အၾကားမွ ကုန္သြယ္ ေရာင္းဝယ္မႈအေၾကာင္း စမ္းသပ္စစ္ေဆးျပသည္။

ရွမ္းျပည္ - ဘိန္းဘုရင္ၾကီးမ်ား၏ နယ္ေျမမွ ၾကိဳဆိုပါသည္

ေရႊႀတိဂံေဒသအနီး လြယ္ဆန္စုမ္ ေတာင္ေၾကာတေလ်ာက္က ဘိန္းခင္းမ်ားကိုဖ်က္ဆီးခဲ့စဥ္ ၂ဝဝဝ ျပည့္ႏွစ္ ဇန္နဝါရီလအတြင္း ႏိုင္ငံျခား သတင္းေထာက္မ်ားအား ဘိန္းပန္းပြင့္ႏွင့္ သ႐ုပ္ျပေနေသာ ျမန္မာ စစ္သားတေယာက္၏ ပံုျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံအတြင္း ဘိန္းေရာင္းဝယ္မႈ ပေပ်ာက္ရမည္ဟူေသာ စစ္အုပ္စု၏ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္ကစတင္သည့္ ၁၅ ႏွစ္ စီမံကိန္း လႈပ္ရွားမႈ၏ အစိတ္အပိုင္းတခုအျဖစ္ ကမၻာ့ အၾကီးမားဆံုး ဘိန္းစိုက္နယ္ေျမ တခုျဖစ္ေသာ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ ဘိန္းစိုက္ ဧကေပါင္းမ်ားစြာကို စစ္အုပ္စု၏ စစ္သားမ်ားက ဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့ၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ ယေန႔အခ်ိန္ထိ ဘိန္းဘုရင္ၾကီးမ်ား အေရးယူမခံရပဲ ဆက္လက္ လုပ္ကိုင္ေနၾကကာ ျမန္မာ စစ္တပ္ကလည္း အျမတ္အစြန္းမ်ားေသာ ဘိန္း ကုန္ကူး လုပ္ငန္းတြင္ ဆက္လက္ ပါဝင္ေနဆဲ၊ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲထားေသာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ားကို ကုိင္တြယ္ရန္အားတခုအျဖစ္ ဆက္လက္အသံုး ျပဳေနဆဲ ျဖစ္သည္။

ေရႊႀတိဂံေဒသအနီး လြယ္ဆန္စုမ္ ေတာင္ေၾကာ တေလ်ာက္က ဘိန္းခင္းမ်ားကိုဖ်က္ဆီးခဲ့စဥ္ ၂ဝဝဝ ျပည့္ႏွစ္ ဇန္နဝါရီလအတြင္း ႏိုင္ငံျခား သတင္း ေထာက္မ်ားအား ဘိန္းပန္းပြင့္ႏွင့္ သ႐ုပ္ျပေနေသာ ျမန္မာ စစ္သားတေယာက္၏ ပံုျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံအတြင္း ဘိန္းေရာင္းဝယ္မႈ ပေပ်ာက္ ရမည္ဟူေသာ စစ္အုပ္စု၏ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္က စတင္သည့္ ၁၅ ႏွစ္ စီမံကိန္း လႈပ္ရွားမႈ၏ အစိတ္အပိုင္းတခုအျဖစ္ ကမၻာ့ အၾကီးမားဆံုး ဘိန္းစိုက္နယ္ေျမ တခုျဖစ္ေသာ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ ဘိန္းစိုက္ ဧကေပါင္းမ်ားစြာကို စစ္အုပ္စု၏ စစ္သားမ်ားက ဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့ၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ ယေန႔အခ်ိန္ထိ ဘိန္းဘုရင္ၾကီးမ်ား အေရးယူမခံရပဲ ဆက္လက္ လုပ္ကိုင္ေနၾကကာ ျမန္မာ စစ္တပ္ကလည္း အျမတ္အစြန္း မ်ားေသာ ဘိန္း ကုန္ကူး လုပ္ငန္းတြင္ ဆက္လက္ ပါဝင္ေနဆဲ၊ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲထားေသာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ားကို ကုိင္တြယ္ရန္အားတခုအျဖစ္ ဆက္လက္အသံုး ျပဳေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ဓါတ္ပံု AFP

ေအာင္မင္းသည္ ရန္ကုန္မွ အျခား ေအာက္ေျခ လူတန္းစား လူငယ္မ်ား ကဲ့သို႔ပင္ ဆင္းရဲပင္ပန္းစြာ ၾကီးျပင္း ခဲ့ရသည္။ အသက္ ၁၈ ႏွစ္အရြယ္ ၁၉၉၉ ၌ တေန႔ အထက္ အရာရွိအဆင့္ ေရာက္ရမည္ဟူေသာ ရည္မွန္း ခ်က္ျဖင့္ ျမန္မာစစ္တပ္သို႔ ဝင္ေရာက္ခဲ့သည္။ ၂ဝဝ၃ တြင္ ရွမ္းျပည္နယ္ ေလာက္ကိုင္ၿမိဳ႔နယ္တြင္ ဒုဗိုလ္ အျဖစ္ျဖင့္ တာဝန္က်ကာ တပ္သား ၂ဝ အုပ္စုကို ဦးစီးခဲ့ရ၍ သူ၏ အိတ္ကပ္သည္ ဘိန္းမွရေသာ ပိုက္ဆံတို႔ႏွင့္ ျပည့္ေနခဲ့ေလသည္။

တိုင္းရင္းသား ျပည္နယ္မ်ား၏ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ကို အာမခံေပးေသာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား လိုက္နာရန္ ျငင္းဆန္ခဲ့သည့္ ၁၉၆ဝ ေႏွာင္းပုိင္းမွစကာ ဘိန္းထုတ္လုပ္မႈသည္ ရွမ္းျပည္နယ္ အေရွ႔ပိုင္း ေဒသမ်ားတြင္ လူစုလူေဝးႏွင့္ သရဲမရဲစီး၍ လုပ္ကိုင္ေသာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းျဖစ္ခဲ့သည္။ သူပုန္တပ္မ်ား၏ ဘိန္းကုန္ကူးမႈက တကမၻာလံုး ပ်ံ ့ႏ႔ွံသြားခဲ့သလို ၎တုိ႔၏ တပ္မ်ားသည္လည္း ၾကီးထြားလာခဲ့သည္။ ၁၉၈ဝ ႏွင့္ ၁၉၉ဝ ကာလမ်ားတေလ်ာက္လံုး ေတာေတာင္ထူထပ္သည့္ ထိုင္း၊ ျမန္မာ ႏွင့္ လာအိုႏုိင္ငံတို႔နယ္စပ္ အေရွ႔ ေတာင္အာရွမွ နာမည္ဆိုးျဖင့္ေက်ာ္ၾကားေသာ ေရႊႀတိဂံ ေဒသကို ရွမ္း စစ္ဘုရင္ ခြန္ဆာ၏ ဘိန္းလုပ္ငန္းက လႊမ္းမိုးထားခဲ့သည္။ သူ၏ ေတာ္လွန္ေရး စစ္ပြဲသည္ ၁၉၉၆ တြင္ ၿပီးဆံုးသြားခဲ့ေသာ္လည္း ဘိန္းဘုရင္အသစ္မ်ား ေပၚေပါက္လာကာ နည္းပင္နည္းေစကာမူ ရွမ္းျပည္နယ္မွ ဘိန္းထြက္ ရပ္မသြားခဲ့ေပ။

အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဌာနက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လက္ရွိ ဘိန္း စိုက္ပ်ဳိဳးမႈသည္ ၁၉၉ဝ ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ား အလယ္က စိုက္ပ်ဳိးမႈ၏ ၂ဝ ရာခုိင္ႏႈန္း ေအာက္သာ ရွိေတာ့သည္ဟု အသိအမွတ္ ျပဳခဲ့ေသာ္လည္း ဘိန္းကုန္သြယ္မႈသည္ ႏွစ္စဥ္ ေဒၚလာဘီလ်ံခ်ီ၍ ဆက္ဝင္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာသည္ အာဖဂန္ နစၥတန္ၿပီးလွွ်င္ ကမၻာေပၚတြင္ ဒုတိယ အၾကီးဆံုး ဘိန္းထုတ္လုပ္သည့္ ႏုိင္ငံအျဖစ္ ဆက္လက္ တည္ရွိေနကာ ကမၻာ့ ကုလသမဂၢ မူးယစ္ေဆးႏွင့္ ရာဇဝတ္မႈဆိုင္ရာ႐ုံး (UNODC) ၏ ၂ဝ၁ဝ ျပည့္ ကမၻာ့မူးယစ္ေဆးဝါး အစီရင္ခံစာအရ မႏွစ္က ကမၻာ့ ဘိန္းတင္ပို႔မႈ၏ ၁၇ ရာႏႈန္း သို႔မဟုတ္ မက္ထရစ္တန္ ၃၃ဝအထိ ျမန္မာျပည္က ထုတ္လုပ္ဆဲ ျဖစ္သည္။ ဘိန္းစိုက္ပ်ဳိးမႈသည္လည္း ၿပီးခဲ့သည့္ သံုးႏွစ္အတြင္း တျဖည္းျဖည္း တိုးတက္လာခဲ့သည္။

အစီရင္ခံစာ၏အျခားစာမ်က္ႏွာမ်ားတြင္မူ ျမန္မာသည္အာရွ၏အၾကီးမားဆံုးေသာ အဖက္တမင္းပံုစံ စိတ္ၾကြေဆး (ATS)ထုတ္လုပ္သည့္ႏိုင္ငံျဖစ္သည္ဟုေဖာ္ျပထားသည္။ ထိုေဆးတြင္ မက္သာဖက္တ မင္း ပါရွိကာ ေဒသ တြင္းတြင္ ထိုင္းလို ယာဘ (အရူးေဆး)ဟု ပိုမိုလူသိမ်ားေသာ ေစ်းေပါသည့္ဓာတု ေဗဒနည္းအရ သန္႔စင္ မထားေသာ ေဆးလံုးေလးမ်ားအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ Ice ဟုေခၚသည့္ ပို၍ေစ်းၾကီး ပုိမိုသန္႔စင္သည့္ အခဲေလးမ်ား အျဖစ္ လည္းေကာင္း ျဖန္႔ခ်ိၾကသည္။ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ မက္သာဖက္တမင္း ထုတ္လုပ္မႈသည္ ဘိန္း ထုတ္လုပ္မႈ ေလ်ာ့က်သြားသည္ႏွင့္ တိုက္ဆိုင္ေနေသာ္ လည္း ထုတ္လုပ္သူမ်ား၏ လိုအပ္ခ်က္ေၾကာင့္ ေျပာင္းလဲခဲ့ျခင္း မဟုတ္ပါ။

“စစ္အုပ္စုက ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ေပးထားတဲ့ အုပ္စုေတြရဲ့ ပါဝင္ပတ္သက္မႈေတြ တိုးလာတာေၾကာင့္ စိတ္ၾကြေဆး မႏွစ္ကပိုၿပီးထုတ္လာၾကတယ္”ဟု လြတ္လပ္ေသာ သတင္းႏွင့္ သုေတသနအုပ္စု ျဖစ္သည့္ ရွမ္းသံေတာ္ဆင့္ သတင္းဌာန မွအယ္ဒီတာ ဦးခြန္ဆိုင္းကေျပာသည္။ “စစ္အုပ္စုရဲ့ႏုိင္ငံေရး ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြကို ျပည္သူ႔စစ္အဖြဲ႔ေတြက ေထာက္ပံ့ေပးတဲ့အခါ သူတို႔ရဲ့ဘိန္း လုပ္ငန္းေတြကို စစ္အုပ္စုက ျပန္လည္ပံ့ပိုးေပးပါတယ္” ဟုသူကဆက္ေျပာသည္။

“ တကယ္လို႔ ခင္ဗ်ားသာ ဘိန္းသူေဌးျဖစ္ေနရင္ပိုက္ဆံရမယ့္ဟာ ဘာမဆိုလုပ္မွာပဲေလ။ မက္သာဖက္တမင္း ပိုထုတ္တယ္ဆိုလည္း ဒါဟာေစ်းကြက္နဲ႔ ဝယ္သူရဲ့လိုအပ္ခ်က္ေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္မွာေပါ့။ အခု ႏွစ္ႏွစ္ဆက္တုိက္ ဘိန္းထုတ္လုပ္မႈက်လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဟီး႐ိုး အင္းထုတ္လုပ္မႈဟာ တျခားႏွစ္ကထက္နည္းသြားတယ္။ ဒါပါပဲ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိၾကီး ဟီး႐ိုးအင္း ထုတ္ေနရာကေန မက္သာဖက္တမင္းေျပာင္းထုတ္တာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး” ဟုလည္းသူကထပ္ေျပာသည္။

ခ်င္းမိုင္မွ မူးယစ္ေဆးဝါးထိန္းခ်ဳပ္ေရးဘုတ္အဖြဲ႔ ဒါ႐ိုက္တာ ဖြန္သစ္အမ္ပရာပိုင္က ဘိန္းနဲ႔ဟီး႐ိုးအင္း အထြက္ေလ်ာ့သြားတာဟာ ရာသီဥတုအေျခအေနနဲ႔ မိုးနည္းတာေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ဘိန္းတိုက္ဖ်က္ေရး ေၾကာင့္မဟုတ္ပါဟု ေျပာသည္။ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရးအေျခအေန မတည္ၿငိမ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ထိုင္းတြင္သံုးစြဲသူမ်ား လိုအပ္ခ်က္ျမင့္လာကာ မက္တာဖက္တမင္းက ထိုကြက္လပ္ကို လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ ျဖည့္ခဲ့သည္ဟု သူကထပ္ေျပာသည္။ ထိုင္းလူမ်ဳိးမ်ားသည္ဟီး႐ိုး အင္းကိုမည္သည့္အခါကမွ လြန္ကဲစြာမစြဲလမ္းၾကေသာ္လည္း ယာဘေဆးကိုစြဲလမ္းမႈမွာမူ သတိထားရမည့္ႏႈန္းအထိျဖစ္လာခဲ့သည္။

“မက္တာဖက္တမင္း ထုတ္ရတာက အမ်ားၾကီးလည္းပိုလြယ္တယ္ေလ။ မက္တာဖက္တမင္း ဒါမွမ ဟုတ္ Ice ခ်က္ဖို႔ ဘိန္းပင္စိုက္သလို စိုက္ဖို႔မလိုဘူးေလ“ ဟုဖြန္သစ္ က ေျပာသည္။

ယေန႔ဘိန္းေရာင္းဝယ္မႈႏွင့္ ခြန္ဆာေခတ္ေရာင္းဝယ္မႈ၏ အဓိကကြာျခားခ်က္မွာ ယခုအခါအစိုးရက ဘိန္းေရာင္းမႈကို ပိုမိုထိန္းခ်ဳပ္လာျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ယခင္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းဗုိလ္ခ်ဳပ္ၾကီးခင္ညြန္႔လက္ထက္ ၂ဝဝ၃ ၊၂ဝဝ၄ တြင္အဓိကဘိန္းထုတ္လုပ္ေသာ ျပည္သူ႔စစ္မ်ားႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲမႈမ်ား ဆက္တုိက္ ဦးေဆာင္ျပဳလုပ္ခဲ့ကာ မူးယစ္ေဆးဝါးထုတ္လုပ္ရန္အေထာက္အကူျပဳေသာအေျခအေနမ်ားကို ဖန္တီး၍ ၎တို႔ႏွင့္ စီးပြားေရး၊ ဖြဲ႔စည္းပံုေရးဆြဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္စသည္တို႔တြင္ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ အတိတ္က စစ္အုပ္စုသည္ဘိန္းေရာင္းဝယ္မႈမ်ားတြင္ ပါဝင္ပတ္သက္မႈရွိသည္ဟု သံသယအရွိခံခဲ့ရေသာ္လည္း ယခု အခါ မည္သည့္အဆင့္တြင္မွမေတြ႔ရေတာ့ေပ။

ၿပီးခဲ့သည့္ဆယ္စုႏွစ္အတြင္း စစ္အုပ္စုသည္ မူးယစ္ေဆးဝါး ကိစၥၥကို သုိသိုဝွက္ဝွက္ထားခဲ့ရာမွ စစ္ပြဲဆင္ႏႊဲသကဲ့သို႔ တစခန္းထြက္ျပျပန္သည္။ ၁၉၉၉ တြင္စစ္တပ္မွဘိန္း တုိက္ဖ်က္ေရး (၁၅) ႏွစ္စီမံကိန္းကိုစတင္ခဲ့ကာ ဘိန္းေရာင္းဝယ္မႈကို ၿဖိဳခြဲမည္ဟု အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ကို ၾကီးၾကီးမားမားကတိမ်ားေပး၍ မူးယစ္ေဆးဝါးရွာေဖြသိမ္းဆညး္မႈျပယုဂ္အနည္းငယ္ကိုလူသိ ရွင္ၾကားလုပ္ျပကာ မူးယစ္ေဆးဝါးဆန္႔က်င္ေရး ျပတိုက္တခုပင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ေသးသည္။ ထိုလုပ္ေဆာင္ မႈမ်ားသည္ အလုပ္ျဖစ္ႏုိင္သည့္အရာမ်ားျဖစ္ေသာ္လည္း အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာကို နားလွည့္ ျဖားေယာင္းမႈမ်ားသာ ျဖစ္ခဲ့သည္။

(UNDOC) က ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္အတြက္ထုတ္ေသာ ဘိန္းစိုက္ပ်ဳိးမႈအစီရင္ခံစာတြင္ ဘိန္းစိုက္ပ်ဳိးေဒသ သိသာစြာက်ဆင္းမႈႏွင့္ ဘိန္းထုတ္လုပ္ရန္ျဖစ္ႏိုင္ေျခ မ်ားစြာက်ဆင္းမႈအတြက္ စစ္ အုပ္စုအားခ်ီးမြမ္းခဲ့ကာ ၂ဝဝ၄ ႏွင့္ ၂ဝဝ၇ ၾကားကာလအတြက္ ဘိန္းပေပ်ာက္ေရး စီမံကိန္းကို အေမရိကန္ေဒၚလာ ၇.၇ သန္းေထာက္ပံ့ခဲ့သည္။

“ဒါဟာပံုမွန္ဖြံၿဖိဳးေရးစီမံကိန္းေတြမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ဘတ္ဂ်က္ေတြကိုသံုးရမယ့္အစား အဲ့ဒိေနရာေတြအ တြက္ႏိုင္ငံတကာကေနေပးလာေအာင္ ၾကိဳးပမ္းမႈေနာက္တခုပဲ ျဖစ္တယ္“ ဟုခ်င္းမိုင္တြင္အေျခစိုက္ သည့္ စာေရးဆရာ ဘာတီးလစ္တနာကေျပာသည္။ သူ၏ “Burma in Revolt“ ႏွင့္ မၾကာခင္ကထြက္ေသာ “Merchants of Madness: The Methamphetamine Explosion in the Golden Triangle” စာအုပ္မ်ား၌ ေဒၚလာဘီလ်ံခ်ီတန္ေသာ မက္သာဖက္တမင္း ေရာင္းဝယ္ေရးထဲ ျမန္မာဘိန္းဘုရင္မ်ားပါဝင္ေနမွုကုိ ေလ့လာမွတ္တမ္းတင္ထားသည္။

“ျပီးေတာ့ UNDOC အစီအစဥ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ သာမန္ဖြံၿဖိဳးေရးစီမံကိန္းေတြသာျဖစ္ၿပီး မူးယစ္ ေဆးဝါးတိုက္ဖ်က္ေရးနဲ႔ နည္းနည္း ဒါမွမဟုတ္ လံုးဝဆက္စပ္မႈမရွိတာေတြသာျဖစ္ပါတယ္“ ဟု လစ္ တနာ ကေျပာသည္။

ဖြန္သစ္က ထိုင္းအစိုးရသည္ ျမန္မာအစုိးရအား ဘိန္းတိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ ႏွစ္စဥ္ ဘတ္သန္း ၂ဝ (အေမရိကန္ေဒၚလာ ၆၂၅,ဝဝဝ) ေပးေနသည္ဟုေျပာၾကားသည္။

“ျမန္မာစစ္အစိုးရက ေသေသခ်ာခ်ာ လံုလံုေလာက္ေလာက္ မလုပ္ပါဘူး။ ဘာလို႔လဲဆုိေတာ့ သူတို႔မွာ အရင္းအျမစ္ေတြ မရွိလို႔ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ တျခားႏိုင္ငံေတြဆီက ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈနဲ႔ အကူအညီေတြလိုအပ္ပါတယ္”

ေနာက္ထပ္ ၁၁ ႏွစ္ၾကာလွ်င္လည္း မူးယစ္ရာဇာၾကီးမ်ားသည္ အေရးယူခံရျခင္းမရွိပဲ ဆက္လက္လုပ္ ကိုင္ေနၾကမည္ျဖစ္ကာ ျမန္မာစစ္တပ္သည္လည္း အက်ဳဳိးအျမတ္မ်ားေသာ ဘိန္းစီးပြားေရးကို အပစ္ရပ္အဖြဲ႔ မ်ားကုိထိန္းညႇိရန္ အသံုးခ်ကာ နီးကပ္စြာဆက္လက္ပတ္သက္ေနဦးမည္ ျဖစ္သည္။ ေနာက္ဆံုးသတ္မွတ္ရက္နီးလာသည္ႏွင့္အတူ ျမန္မာသည္လည္း မူးယစ္ကင္းမဲ့ႏုိင္ငံအ ျဖစ္မွေဝး၍သာလာေနပါသည္။ ရည္မွန္းထားေသာ ၅၁ ၿမိဳ႔နယ္မွ ၁၃ ၿမိဳ႔နယ္သာလွ်င္ဘိန္းကင္းမဲ့ ၿပီဟုေၾကညာႏုိင္ခဲ့သည္။ ၂ဝဝ၉ ခုရွမ္းမူးယစ္ေဆးဝါးေစာင့္ၾကည့္ေရးအစီရင္ခံစာအရ အျခားၿမိဳ႔နယ္ မ်ားမွာ ဆက္လက္စိုက္ပ်ဳိးေနဆဲျဖစ္ပါသည္။

စစ္ယဥ္ေက်းမႈ - အခင္းအက်င္းအေရြ ့

၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္က ေအာင္မင္းသည္ သူအုပ္ခ်ဳပ္ရေသာ ေဒသကုိ ျဖတ္သြားသည့္ ဘိန္းကုန္ကူးသူ မ်ားထံမွ ေကာက္ခံရေသာ အခြန္မ်ားႏွင့္ အဆင္ေျပေနသည္။ သို႔ေသာ္ တေန႔တြင္ ဘိန္း ကုန္သည္ ၁၅ ေယာက္ကို ဖမ္းဆီး၍ သတ္ပစ္လုိက္ကာ သူတို႔၏ ဟီး႐ိုးအင္းမ်ားကို သိမ္းယူ၍ တ႐ုတ္ ေမွာင္ခုိေစ်းကြက္သို႔ ႏွစ္စဥ္ အခြန္ေကာက္ရာမွရေသာ ေငြ၏အဆ ၂ဝ ရွိသည့္ ျမန္မာေငြ သန္း၂ဝဝ (အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂ သိန္း) ႏွင့္ ေရာင္းခ်လုိက္သည္။
၂ဝဝဝ ျပည့္ႏွစ္ ဇန္နဝါရီလတြင္ ျမန္မာ အာဏာပိုင္တို႔သည္ အျပည္အျပည္ဆိုင္ရာ ရဲအဖြဲ႔ (အင္တာပို) ႏွင့္ စာနယ္ဇင္း သမားမ်ားကို ေခၚေဆာင္ကာ ၎တို႔၏ မူးယစ္ေဆး တိုက္ဖ်က္ေရး လႈပ္ရွားမႈ ရလဒ္မ်ားကို ျပခဲ့စဥ္က တ႐ုတ္ နယ္စပ္ႏွင့္ နီးကပ္ေသာ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း လြီစန္စံု ေတာင္ေၾကာေပၚမွ လိုဝီ စြဳိင္ ရြာျပင္ရွိ စိုက္ခင္းထဲမွ အျခား ဘိန္းပင္မ်ားအၾကား တိုးထြက္ေနေသာ ဘိန္း ပန္းတပြင့္၏ပံု ျဖစ္သည္။ ေဝဖန္သူမ်ားက ၁၉၉၉ တြင္ စတင္ ခဲ့ေသာ ဘိန္းတိုက္ဖ်က္ေရး ၁၅ ႏွစ္စီမံကိန္းကုိ စစ္အစိုးရ ကုိယ္တိုင္ လုပ္ရမည့္ ဖြံၿဖိဳးေရး ကိစၥမ်ားတြင္ UN ႏွင့္ NGO တို႔၏ အကူအညီကို ဆြဲေဆာင္ရန္ ဟန္ျပလုပ္ရပ္ဟု ေဝဖန္ခဲ့ၾကသည္။ ဓါတ္ပံု AFP

ျမန္မာက်ပ္ေငြကုိ ျပန္ျပဳျပင္၍ မရႏုိင္ေအာင္ ေဖာင္းပြကာ ဘဏ္ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ေဒဝါလီ ခံသြားခဲ့ရသည့္ ဘဏ္အက်ပ္အတည္း ကာလတြင္ သူ၏ မိခင္အား ေငြ အေတာ္မ်ားမ်ား ျပန္လႊဲေပးခဲ့ၿပီး သူ၏ ေအာက္ေျခ စစ္သားမ်ားလည္း ခ်က္ခ်င္းၾကီးလိုလုိ ေရႊ ေငြမ်ားႏွင့္ ျဖစ္ကုန္ၾကသည္။ ေနာက္မ်ား မၾကာမီတြင္ ေအာင္မင္းကို စစ္ေထာက္လွမ္းေရးမွ စစ္ေၾကာေရး ဝင္ခဲ့ေလသည္။ သူ႔တြင္ အျပစ္ရွိသည္ ဆိုကာ ေထာင္ဒဏ္ ၁၅ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ သို႔႔ေသာ္ သူက်ဳးလြန္ခဲ့ေသာ ရာဇဝတ္မႈမွာ တကယ့္ျပႆနာ မဟုတ္ပဲ သူ႔ကို ဒုကၡေရာက္ေစ ခဲ့ေသာ သနားစရာ ျဖစ္ရပ္တခုသာ ျဖစ္သည္။

“ဘိန္းကုန္ကူးတဲ့ ကိစၥမွာ ပါဝင္ပတ္သက္တဲ့ စစ္တပ္အရာရွိ ဆိုတာ အမ်ားၾကီးပါ။ မထူးဆန္းပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ ေတာ့ ရွမ္းျပည္နယ္လို ေနရာမ်ဳိးမွာေပါ့။ လူသတ္တာေတြေတာင္ ရွိတတ္တယ္” ဟု ေအာင္မင္း၏သူငယ္ခ်င္း ျမန္မာစစ္တပ္ ဗိုလ္ၾကီးေဟာင္း က ေျပာသည္။ “သူတို႔ေတြ အဖမ္းခံရတယ္ ဆိုတာလည္း ေတာ္ေတာ့္ကို ရွားပါတယ္။ ေအာင္မင္းကေတာ့ အေတြ႔အၾကံဳ မရွိေတာ့ ဘယ္လို လူမသိေအာင္ လုပ္ရမယ္ဆိုတာ သူမသိ ဘူးေလ”။

ထိုစစ္တပ္အရာရွိေဟာင္းသည္ အမည္မေဖာ္ပဲ ေအာင္မင္းအေၾကာင္းကို ေျပာျပခဲ့သည္။ သူသည္ စစ္မႈထမ္း သက္ ၁ဝ ႏွစ္ရွိၿပီး မႏွစ္က စစ္တပ္မွ ထြက္လာကာ ယခုအခါ ထိုင္းႏုိင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းနယ္စပ္တြင္ ေနထုိင္လ်က္ ရွိသည္။ ေအာင္မင္းႏွင့္ အရာရွိ သင္တန္းေက်ာင္းတြင္ သံုးႏွစ္လံုး အတူတူတက္ေရာက္ ခင္မင္ခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္ဆံုး ေအာင္မင္းကို ေတြ႔သည့္အခ်ိန္မွာ၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္ေအာက္တိုဘာလ ၇ ရက္ေန႔က ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။

“သူက အရမ္း႐ိုးသားပါတယ္။ ေအးေအးေဆးေဆး ေနတတ္သူပါ။ သူ႔အေၾကာင္းၾကားေတာ့ က်ေနာ္ အံ့ၾသ သြားတယ္။ က်ေနာ္ထင္တာေတာ့ ပတ္ဝန္းက်င္ေၾကာင့္ အဲ့လို ျဖစ္သြားတာ ျဖစ္မွာပါ။ ဘာလို႔လဲဆုိေတာ့ သူ႔ကို အဲ့ေနရာကို တာဝန္ေပးလိုက္ၿပီး အဲ့လိုျခစားမႈေတြ၊ ပုိက္ဆံယူတာေတြ၊ ဘိန္း ကိစၥလုပ္တာေတြက သူ႔ကုိ ေျပာင္းလဲ သြားေစတာ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္” ဟုသူကေျပာသည္။

ျမန္မာစစ္သား ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား၏ လခမွာ မစို႔မပို႔ျဖစ္သည့္အျပင္ အစိုးရကသူတို႔အ တြက္ရိကၡာကိုပါ ျဖတ္ ေလွ်ာ့လိုက္သျဖင့္ အက်ပ္ကိုင္ ေငြညွစ္ ျခင္းျဖင့္ ရရွိေသာ ေငြေပၚတြင္သာ ရပ္တည္ေနၾကရသည္။ ယေန႔ အခ်ိန္တြင္ သာမန္ တပ္သားလခက ၁၆,ဝဝဝ ျဖစ္ကာ တပ္ၾကပ္ၾကီးမ်ားပင္ ၃၅,ဝဝဝ မွ ၄ဝ,ဝဝဝ သာ ရရွိ ေနခ်ိန္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးတေယာက္ လစာ ၈ သိန္းအထိ ရၾကသည္။

“အထက္ပိုင္းက လူၾကီးေတြက အက်ဳိးအျမတ္ေတြ ရလာၿပီး ပိုပိုခ်မ္းသာလာတဲ့ အခ်ိန္မွာ စစ္တပ္ကေတာ့ တိုက္ခိုက္ေရး စြမ္းရည္၊ စစ္စြမ္းရည္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစြမ္းရည္၊ စည္း႐ုံးေရးစြမ္းရည္ စတဲ့စြမ္းရည္ေတြက် ဆင္းလာ ေနပါၿပီ။ ဒါေတြအားလံုးဟာ မွားယြင္းတဲ့အုပ္ခ်ဳပ္မႈေၾကာင့္ပဲျဖစ္ပါတယ္။” စစ္တပ္အရာရွိ ေဟာင္းက တပ္ရင္း ေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ေပမယ့္ အလုပ္ေတြကေတာ့ အရင္အတုိင္းလုပ္ၾကရသည္ဟုရွင္းျပ သည္။ စိန္ေခၚမႈျပႆနာ မ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္လာရသည့္အခါ ဘိန္းကုန္ကူးသူမ်ားကိုတိုက္ရမည့္အစား ညႇိ ႏႈိင္းမႈမ်ားလုပ္ကာ ျပသာနာမ်ားကို ဖန္တီးေျဖရွင္းလာရသည္။

“က်ေနာ္တို႔ ကရင္သူပုန္ေတြကို စစ္သား ၁၂ဝ နဲ႔မတိုက္ႏုိင္ပါဘူး။ စစ္သား ၁၂ဝ ဟာလူ ၅ဝဝ တာဝန္နဲ႔ ရွိေနၾကရ လုိ႔ပါပဲ” ဟုသူကေျပာသည္။

၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္တြင္ ဗဟုိမွ သံေတာင္ၿမိဳ႔နယ္ ကနစိုးပင္ ကရင္ရြာရွိ အိမ္ေျခ ၁၈ဝ ကိုမီးရႈိ႔ရန္ သူ႔အား အမိန္႔ေပး ခဲ့သည္။

“က်ေနာ့အထက္ကသူေတြက ရြာသားေတြကို သူတို႔ေရႊ႔ခိုင္းတဲ့ေနရာဆီ အတင္းေရႊ႔ခုိင္းတယ္။ သူတို႔ က ရြာသားေတြ သူပုန္နဲ႔မဆက္သြယ္ႏိုင္ေအာင္ ရြာေတြကိုဖ်က္ဆီးၿပီး ထိန္းခ်ဳပ္ထားခ်င္တယ္။ က်ေနာ္က ရြာလူၾကီးနဲ႔ အိမ္သံုးလံုးပဲ မီးရိႈ႔ပစ္ဖို႔ သေဘာတူညီမႈယူလိုက္ရတယ္။ အဲ့ဒါကိုမွတ္တမ္းတင္ၿပီး ေဒသစစ္ ဌာနခ်ဳပ္ကို သတင္းပို႔တယ္။ ဒီနည္းလမ္းက ႏွစ္ဖက္မနစ္နာတဲ့နည္းပဲေလ”

ထိုအခ်ိန္က ႏွစ္ဖက္မနစ္နာေသာနည္းသည္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမဟုတ္ပဲ လံုျခံဳေရးအတြက္ပင္ ျဖစ္သည္။ ထိုေန႔က အမဲေရာင္နယ္ေျမဟုရည္ညႊန္းေျပာဆိုေသာ ကရင္သူပုန္မ်ား သြားလာလႈပ္ရွား ေနေသာေဒသတြင္ သူ႔၌စစ္သား ၁၈ ေယာက္သာရွိသည္။

“တကယ္လို႔က်ေနာ္တို႔ ရြာကိုမီးရွဳိ ့ရင္ ကရင္သူပုန္က က်ေနာ္တို႔ကို တိုက္မွာပဲ” ဟုသူကေျပာသည္။ ထိုေနရာ တြင္ သူစစ္တပ္မွထြက္ခ်င္ေနၿပီဟု သူသိလိုက္သည္။ “က်ေနာ္ဒီလို စိတ္ အက်ပ္အတည္းမ်ဳိးနဲ႔ ဆက္မေနခ်င္ ေတာ့ဘူး။ ဒါမ်ဳိးေတြကိုဆက္ၿပီး ကိုင္တြယ္မေနခ်င္ေတာ့ဘူး”။

သူက ဘိန္းစို္က္သူမ်ား၊ ဘိန္းကုန္ကူးသူမ်ားႏွင့္လာဘ္ေပးလာဘ္ယူလုပ္ရမည္ဟု တရားဝင္အမိန္႔မရွိ ေသာ္လည္း ထိုအေလ့သည္ စစ္တပ္ယဥ္ေက်းမႈ၏ အဓိကအစိတ္အပိုင္းတခုျဖစ္လာေၾကာင္း ေျပာျပသည္။

လူတိုင္းလာဘ္စားၾကၿပီး ထုိပိုက္ဆံသည္တဆင့္တဆင့္ႏွင့္ အေပၚကိုတက္သြားၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႈးၾကီးသန္းေရႊအထိ ေနာက္ဆံုးေရာက္သြားသည္။ စစ္တပ္၏ျပန္လည္ျပဳျပင္သေယာင္ ပံုစံေၾကာင့္ လုပ္ခ်င္ရာကို ထင္တိုင္း လုပ္ပိုင္ ခြင့္က အဓိကက်ေနသည္ဟု အရာရွိက အဓိကထားေျပာသြားသည္။

အကယ္၍ စစ္သားတေယာက္၏အျပဳအမူသည္ ဘိန္းအေရာင္း အဝယ္တြင္ သူတုိ႔ပါဝင္ေနမႈကို ထင္ရွား သြားေစမည့္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ဳိးျဖစ္လာပါက ထိုစစ္သားသည္ ေအာင္မင္း ခံစားသြားရေသာ ကံၾကမၼာမ်ဳိး ခံစားသြားရ မည္သာျဖစ္သည္။

ေအာင္မင္း၏ အျဖစ္အပ်က္သည္ စစ္တပ္က ကမၻာကိုေဖာ္ျပေနေသာ ပံုရိပ္ႏွင့္လံုးဝဆန္႔က်င္စြာပင္ ဘိန္း ေရာင္းဝယ္မႈတြင္ သူတို႔နက္ရႈိင္းစြာပါဝင္ပတ္သက္ေနမႈကို သ႐ုပ္ေဖာ္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။

လွည့္ဖ်ားတတ္ေသာ သဏၭာန္မ်ား

စစ္အစိုးရက မူးယစ္ေဆးဝါးအား အမွန္တကယ္ တုိက္ဖ်က္သေယာင္ ထင္ေအာင္ လုပ္ကိုင္ရာတြင္၎ တို႔အၾကိဳက္ဆံုးနည္းမွာ အရာရွိေဟာင္းရွင္းျပသည့္ ဟီး႐ိုးအင္း တိုက္ဖ်က္ေရးစီမံကိန္းကို အထူးလူ သိရွင္ၾကားျဖစ္ေအာင္လုပ္ကာ ျပင္ဆင္ က်င္းပျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

ေဒသဆိုင္ရာစစ္ဌာနခ်ဳပ္ဗဟုိက ဘိန္းစိုက္ခင္းမ်ားမွ ဘိန္းပင္မ်ားကို ဖ်က္ဆီးရန္အမိန္႔ေပးမည္္။ အာဏာပိုင္ မ်ားက လယ္သမားမ်ားႏွင့္ ေက်းရြာေခါင္းေဆာင္မ်ားကို အမိန္႔မေရာက္ခင္ကပင္ ေခၚကာ အပင္မ်ားကို ျပင္ဆင္ ထားရန္ ေျပာမည္။ လယ္သမားမ်ားေရာက္လာေသာအခါ စစ္သားမ်ားအားအသံုး မဝင္ေတာ့ေသာ ဘိန္းပင္မ်ား၊ ဟီး႐ုိးအင္းထုတ္ရန္လိုအပ္ေသာ အစိမထုတ္ႏုိင္ေတာ့သည့္ဘိန္းပင္ မ်ားကိုျပၾကလိမ့္မည္။ စစ္သားမ်ားက ၎ အပင္မ်ားကို ခုတ္ျဖတ္ဖ်က္ဆီးကာ ေကာင္းေသာအပင္မ်ား ကိုမူအေကာင္းအတုိင္းထားခဲ့မည္။ ထို႔ေနာက္ ဘိန္းတိုက္ဖ်က္မႈကို ဓါတ္ပံုမ်ား၊ မီးရွုိ ့ေနပံုမ်ားႏွင့္ အေထာက္အထားျပၾကမည္။ ေနာက္ဆုံး စစ္သားမ်ားသည္ ရြာက ျမန္မာေငြ သိန္းတရာအထိ ေတာင္းယူၾကမည္။ ထို ျဖစ္စဥ္သည္သံုးလလွ်င္တၾကိမ္ အျမဲျဖစ္ေနျမဲ ဟု ေျပာျပသည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံ မဲေဆာက္အေျခစိုက္ NGO တခုျဖစ္သည့္ပေလာင္အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႔၏ ၂ဝဝ၉ ခုအစီရင္ခံစာ “အဆိပ္သင့္ ေတာင္ကုန္းမ်ား” ၌ ၿပီးခဲ့သည္ရာသီတြင္ ကုလသမဂၢ ၿဂိဳဟ္တုမွေစာင့္ၾကည့္ႏုိင္သည့္ ျမင္ကြင္းေနရာမွ ဘိန္း ခင္းမ်ား-ဘိန္းခင္းအားလံုး၏ ၁၁ ရာခိုင္ႏႈန္းကုိသာဖ်က္ဆီးခဲ့သည္ဟုေဖာ္ျပထားသည္။ ရဲအစီရင္ခံစာတြင္ကား စိုက္ခင္းအားလံုး၏ ၂၅ ရာႏႈန္းကိုဖ်က္ဆီးႏုိင္ခဲ့သည္ဟုဆိုသည္။

ဘိန္းကုန္ကူးသူမ်ားကိုလည္း အခြန္ပိုေကာက္ခဲ့ၾကသည္။ ဗိုလ္ၾကီးေဟာင္းက ေဒသဆိုင္ရာ တပ္မႉးမ်ားသည္ စစ္ေဆးေရး ဂိတ္မ်ားတြင္ရွာေဖြ ျခင္းကင္းလြတ္ရန္အတြက္ မူးယစ္ေဆးဝါးတင္ ကားမ်ားတြင္ ကပ္ရန္ ျဖတ္သန္း ခြင့္မ်ားကို ထုတ္ေပးခဲ့သည္ ဟုရွင္းျပသည္။ျပည္နယ္တခုလံုးတြင္ေဒသဆိုင္ရာ တပ္မႉး ၁၃ ေယာက္ရွိသည္။ ထုိအထဲ မွအေရွ႕ပိုင္း၊ ေျမာက္ပိုင္း ႏွင့္ ေရႊႀတိဂံေဒသမ်ားမွ တပ္မႉးသံုးဦးခန္႔မွာဘိန္းေရာင္းဝယ္မႈတြင္အထူး တက္ၾကြၾကသည္။ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးသိန္းစိန္သည္ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္တြင္ရာထူးမတိုးခင္က ၂ဝဝ၁ တြင္ႀတိဂံ တိုင္းမႈး ျဖစ္ခဲ့ကာ ရွမ္းစစ္ဘုရင္မ်ားႏွင့္ပံုမွန္ဆက္ဆံမႈရွိခဲ့ေသာေၾကာင့္ ထိုေဒသဆိုင္ရာတပ္မႈးမ်ား ကိုင္ထားေသာ အာဏာ၏ အေျခခံ ဥပမာပင္ျဖစ္သည္။

“ႏိုင္ငံေရးအရ ျပင္ဆင္ျခင္း” ဘိန္းေရာင္းဝယ္ျခင္း

“က်ေနာ့္ရဲ့စစ္သက္ ၁ဝ ႏွစ္အတြင္းမွာ မူးယစ္ေဆးဝါးေတြ၊ ကုန္ကူးမႈေတြ၊ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူေတြ အဲ့လို ပတ္သက္မႈ မ်ဳိးေတြပဲ ရွိခဲ့တာပါ” ဟု ဗိုလ္ၾကီးေဟာင္းက ေျပာသည္။

မူးယစ္ေဆး ကိစၥမ်ား ျမင့္တက္လာရျခင္းသည္ ျပည္သူ႔စစ္မ်ား၊ အပစ္ရပ္အဖြဲ႔မ်ား အေရအတြက္ ျမင့္တက္လာရျခင္းႏွင့္လည္း ဆုိင္သည္။

“အပစ္ရပ္အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ သေဘာတူညီမႈမရခင္က စစ္တပ္ဟာသူပုန္ေတြနဲ႔တုိက္ေနခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ဘိန္းေရာင္းဝယ္မႈမွာ ပတ္သက္မႈမရွိခဲ့ပါဘူး။ အပစ္ရပ္သေဘာတူၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ရပ္တည္ေနႏုိင္ဖို႔ အပစ္ရပ္ေတြဆီ ကေန ေငြယူ ခဲ့ၾကရတယ္” ဟုဗိုလ္ၾကီးေဟာင္းကေျပာသည္။

ယခုအခါတြင္ တိုင္းရင္းသားသူပုန္မ်ားႏွင့္ယူထားေသာ အပစ္ရပ္သေဘာတူညီမႈမွာ ခန္႔မွန္းေျခ ၁၇ ခု ခန္႔ ရွိေနပါသည္။ လႈပ္ရွားေနဆဲျပည္သူ႔စစ္အေရအတြက္မွာ မသိႏိုင္ေသာ္လည္း ရွမ္းသတင္းစာ မွလက္ခံရရွိေသာ စစ္အစိုးရအေထာက္အထားမ်ားအရ အေရွ႕႔ေျမာက္တိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္တခုတည္း တြင္ပင္ ၃၉၆ ဖြဲ႔ရွိသည္ဟု ေဖာ္ျပ ထားသည္။ ယခုႏွစ္တြင္ျပဳလုပ္မည့္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ျပင္ဆင္ေန စဥ္တြင္ စစ္တပ္သည္ အပစ္ရပ္အဖြဲ႔ မ်ားအား နယ္စပ္လံုျခံဳေရးတပ္ဖဲြ႔အေနႏွင့္ဖြဲ႔စည္းရန္ ဖိအားေပးေန သည္။ စစ္အစိုးရကိုအညံံ့ခံ၍ ၎တုိ႔ႏိုင္ငံေရး ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ကို အေထာက္အပံ့ေပးေသာအဖြဲ႔မ်ား၏ မူးယစ္ေဆးဝါးကိစၥမ်ားကိုပံ့ပိုးေပးျခင္းျဖင့္ အတုံ႔အျပန္ ဆုလာဘ္ ခ်ီးျမင့္ၾကသည္။ ရွမ္းသတင္းစာအယ္ဒီတာ ဦးခြန္ဆိုင္းက စစ္အစိုးရပါတီ ၾကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးသည္ ဆိုင္ရာ လူထုကို လႊမ္းမိုးမႈရွိေသာ မဲဆြယ္ စည္း႐ုံးေပးမည့္သူလည္း လိုအပ္ေနသည္ဟု ဆိုသည္။

“ေဒသေတြမွာ ၾသဇာအရွိဆံုးသူေတြဟာလည္း ဘိန္းအေရာင္းအဝယ္နဲ႔ ပတ္သက္ေနၾကတာေလ။ အထူးသျဖင့္ ျပည္သူ႔စစ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြေပါ့။ သူတို႔ကဒီအေျခအေနကို အျမတ္ထုတ္ၾကမွာေပါ့” ဟုသူကေျပာျပသည္။

ဦးခြန္ဆာက စစ္တပ္သည္အပိုဆြဲေဆာင္မႈအေနႏွင့္ ျပည္သူ႔စစ္အဖြဲ႔တခုစီအား အေႏွာင့္အယွက္မရွိပဲ သူတို႔လုပ္ ခ်င္ရာလုပ္ႏိုင္ေသာ လႈပ္ရွားမွုေဒသမ်ားကိုပါ သတ္မွတ္ေပးထားသည္ဟုေျပာျပသည္။

“ခင္ဗ်ားႏိုင္ငံေရးအရ ျပင္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာျပည္မွာဘာမဆိုလုပ္ႏိုင္တယ္“ ဟုသူကဆက္ေျပာသည္။

ဥပမာအေနႏွင့္ သူကယခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ တပ္မေတာ္ေန႔ ကိုေျပာျပသည္။

“တပ္မႉး (ဗိုလ္မႈးၾကီးခင္ေမာင္စိုး) က တာခ်ီလိတ္မွာျပည္သူ႔စစ္အဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ အလြတ္သေဘာေတြ႔တဲ့ အခါ ဒါ ခင္ဗ်ားတို႔အတြက္ ေရႊအခြင့္အေရးပဲ။ တခုပဲ အၾကံေပးခ်င္တာက ခင္ဗ်ားတို႔ထုတ္တာေတြကို နယ္စပ္ ျဖတ္ၿပီး ပို႔ၾကပါ။ ျမန္မာျပည္ ထဲကိုေတာ့ (ဒီဘက္ကိုေတာ့) မပို႔နဲ႔ေပါ့ လို႔ေျပာသြားတယ္ေလ” ဟုဦးခြန္ဆိုင္းက ေျပာသည္။

ပေလာင္ အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႔၏ စစ္ေဆး ေတြ႔ရွိခ်က္သည္ ရွမ္းသတင္းစာမွ အခ်က္ျဖစ္ေသာ ျပည္သူ႔စစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ေဒသမွ မူးယစ္ေဆးဝါး ပိုထြက္သည္ ဆိုေသာအခ်က္ကို အတည္ျပဳ ေပးလိုက္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ၎က အစိုးရက ထိန္းခ်ဳပ္ထားေသာ မန္တုန္ ႏွင့္ နမ့္ခမ္းေဒသမ်ားတြင္ ဘိန္းစိုက္ပိ်ဳးမႈမွာ ၂ဝဝ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ ျမင့္တက္လာသည္ဟုအစီရင္ခံထား သည္။ ၂ဝဝ၈ ႏွင့္ ၂ဝဝ၉ ရာသီမ်ားတြင္ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း ၂၃ ၿမိဳ႔နယ္ အနက္မွ ထိုႏွစ္ၿမိဳ႔နယ္တြင္ ပေလာင္အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႔ (PWO) မွေတြ႔ရွိရေသာ ဘိန္းစိုက္ဧကမွာ UNODC မွ၂၃ ၿမိဳ႔နယ္အားလံုးအတြက္ စုစုေပါင္းမွတ္တမ္းတင္ထားေသာ ဧကထက္ သံုးဆနီးပါး (၄,၅၄၅ ဟက္တာ) ရွိပါသည္။ UNODC က တခ်ိန္ထဲတြင္ပင္ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း ေဒသအားလံုးတြင္ ၁ဝဝ ရာခိုင္ ႏႈန္းတက္လာသည္ဟု အစီရင္ ခံထားပါသည္။ ၎မွာ ၈ဝဝ ဟက္တာမွ ၁၆ဝဝ ဟက္တာထိျဖစ္ပါ သည္။

ရွမ္းသတင္းစာေရာ PWO ကပါ UNODC ၏ စစ္အစိုးရထုတ္ တိုက္ဖ်က္ေရး အစီရင္ခံစာမ်ားႏွင့္ သင့္ေတာ္ေသာ အတည္ျပဳမႈမရွိသည့္ၿဂိဳလ္တုမွ ႐ုိက္ထားေသာဓာတ္ပံုမ်ားမွ ေဖာ္ျပသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားေပၚတြင္ မွီျငမ္းသည့္ နည္းလမ္းကို ေဝဖန္ထားသည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံရွိ ONCB ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ပတ္သက္ေသာ မူးယစ္ေဆးအခ်က္လက္မ်ားကို နအဖ ထံမွ ရယူပါသည္။

“က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔သူတို႔ အပိုင္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဆက္ဆံေရးေကာင္းေကာင္း နားလည္မႈေတြနဲ႔ အခ်က္အလက္ ေတြကို လဲၾကပါတယ္။ သူတို႔ဘက္က လိမ္ညာထားတာ မရွိပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ သူတို႔အခ်က္အလက္ေတြကိုလည္း ပံ့ပိုးေပးႏိုင္တာေပါ့။ ဥပမာ ဘိန္းစိုက္ခင္းပံုေတြဆိုရင္ UNODC, UN, တ႐ုတ္တို႔ကပံုေတြနဲ႔အတူတူပါပဲ” ဟု ဖြန္သစ္က ေျပာျပသည္။

“က်ေနာ္တို႔ဘယ္တုန္းကမွ ျမန္မာျပည္က NGO ေတြနဲ႔မေတြ႔ပါဘူး။ အစုိးရ၊ မူးယစ္ႏွိမ္ ႏွင္းေရးရဲေတြနဲ႔ပဲ ဆက္ဆံ တာပါ” ဟုလည္း သူကထပ္ေျပာသည္။

မရွိသေလာက္ သိမ္းယူမႈမ်ား

ဦးခြန္ဆိုင္းသည္ ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္းတြင္ရွိေသာ တိုင္းရင္းသားေသာင္းက်န္းသူမ်ား နအဖ ကိုတိုက္ခုိက္ရန္ အဆင္သင့္ရွိေစေရးအတြက္ မူးယစ္ေဆးမ်ားပိုမိုေရာင္းကာ လက္နက္မ်ားဝယ္ယူႏိုင္ရန္ မက္သာဖက္တမင္း ထုတ္လုပ္မႈမ်ား တိုးျမႇင့္လုပ္ေဆာင္လာသည္ဟု ေရးသားေဖာ္ျပထားေသာ UNDOC ကမၻာ့မူးယစ္ေဆးဝါး အစီရင္ခံစာမွ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္ ကိုျငင္းဆိုလိုက္သည္။

“ကိုးကန္႔ေတြ၊ ဝ ေတြက ပံုမွန္အတိုင္းဆက္ၿပီးထုတ္လုပ္ေနၾကတယ္။ ပိုလည္းမလာသလို ေလ်ာ့လည္း မသြားဘူး။ တိုးလာတာကေတာ့ ျပည္သူ႔စစ္အဖြဲ႔ေတြ ပုိပါလာတာပါပဲ။ အခု ကိုးကန္႔ ေတြ ဝ ေတြကထုတ္လုပ္ ႏိုင္ေပမယ့္ ျပည္သူ႔စစ္အုပ္စုေတြရဲ့ပူးေပါင္းမႈမပါပဲနဲ႔ေတာ့ တေနရာကတေနရာကို သယ္ဖို႔မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ သူတို႔ဟာသူတို႔ သယ္ရင္လည္း အဖမ္းခံရမွာပါ” ဟုသူကေျပာသည္။

လြီစန္စံု ေတာင္ေၾကာတြင္ ၂ဝဝဝ ျပည့္ႏွစ္ ဇန္နဝါရီလအတြင္း ဘိန္းပင္မ်ား ဖ်က္ဆီးေနစဥ္ ျမန္မာ စစ္သားတဦး ဘိန္းပန္းမ်ားအၾကား လမ္းေလွ်ာက္ ေနပံု ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၉ တြင္ စတင္ခဲ့သည့္ စစ္အစိုးရ၏ ႏိုင္ငံတြင္း ဘိန္း ကုန္ကူးမႈ ပေပ်ာက္ေရး က်ယ္ျပန္႔ေသာ လႈပ္ရွားမႈ၏ တစိတ္တေဒသအျဖစ္ ကမၻာ့အၾကီးဆံုး ဘိန္းစိုက္ေဒသ ရွမ္းျပည္နယ္မွ ဘိန္းခင္းမ်ားကို အစိုးရ စစ္သားမ်ားႏွင့္ ရြာသားမ်ားက ဖ်က္ဆီး ခဲ့ၾကသည္။ ၁၁ ႏွစ္ ၾကာၿပီးသည့္အထိလည္း ဘိန္းဘုရင္ၾကီးမ်ား အေရးယူမခံရပဲ ဆက္လက္ လုပ္ကိုင္ေနၾကကာ ျမန္မာစစ္တပ္ကလည္း အျမတ္အစြန္း မ်ားေသာ ဘိန္း ကုန္ကူးမႈ စီးပြားေရးတြင္ နီးကပ္စြာ ပါဝင္ပတ္သက္ေနဆဲ၊ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲထားေသာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ားကို ကုိင္တြယ္ရန္ အားတခုအျဖစ္ ဆက္လက္ အသံုးျပဳေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ဓါတ္ပံု AFP

UNODC ၏ ေဒသဆိုင္ရာ ကိုယ္စား လွယ္ ဂယ္ရီလူးဝစ္က ဘန္ေကာက္တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ ၂ဝ၁ဝ ကမၻာ့ မူးယစ္ေဆး အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္သည့္ အခမ္းအနားတြင္၂ဝဝ၈ က ျမန္မာျပည္၌ မက္သာဖီတမင္း ေဆးျပား တသန္း သိမ္းယူရရွိခဲ့ ရာမွ မႏွစ္ကမူ ၂၃ သန္းအထိ သိမ္းယူရရွိခဲ့ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ လးူဝစ္က ထိုကိန္းဂဏန္းသည္ ဒုစ႐ိုက္မႈကို တားဆီးႏိုင္ျခင္းထက္ ေဆးထုတ္လုပ္မႈ တဟုန္ထိုး တိုးတက္လာျခင္းကို ျပျခင္းပင္ ျဖစ္သည္ ဟု ဆိုသည္။

ဦးခြန္ဆိုင္းက ပိုမို ဖမ္းဆီးသိမ္းယူ ရရွိမႈမ်ားသည္ ပိုမို ထုတ္လုပ္ျခင္းကို ျပသည္ဆိုသည္ကို သေဘာတူ ေသာ္လည္း ၎သည္ တစံုလံုး၏ အစိတ္အပိုင္းမွ်သာ ျဖစ္သည္ဟု ေျပာသည္။ စစ္တပ္သည္ သိမ္းယူ ဖမ္းဆီးမႈမ်ား၏ ပင္ရင္း ေနရာအတိအက်ပင္ ျဖစ္သည္။ အဓိပၸာယ္္မွာ သိမ္းယူမႈမ်ားသည္ လုပ္ၾကံမႈမ်ား မ ဟုတ္သလိုပင္ ျပည္သူ႔စစ္မ်ားက ထုတ္လုပ္လုိက္ေသာ မူးယစ္ ေဆးဝါးမ်ားကုိလည္း နယ္ျခား ျဖတ္ေက်ာ္ ႏုိင္ေအာင္ အျမဲလုပ္ေပးေနသည္ဟု သူက ဆက္ေျပာသည္။

ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္တေလွ်ာက္ ဘိန္းထုတ္လုပ္ ေရာင္းဝယ္ျခင္းအတြက္ နာမည္ၾကီးေသာအပစ္ ရပ္အဖြဲ႔တခု ျဖစ္သည့္ ကိုးကန္႔ အဖြဲ႔သည္ နယ္စပ္လံုျခံဳေရးတပ္အသြင္ေျပာင္းရန္ ျငင္းဆန္သည့္အ တြက္ နအဖ ၏ တုိက္ခုိက္ျခင္းကို ခံခဲ့ရကာ သူတို႔ပိုင္မူးယစ္ေဆးဝါးအားလံုး အသိမ္းခံခဲ့ရသည္။ စစ္အုပ္စုသည္ ကိုးကန္႔တို႔၏ ဘိန္းႏွင့္ပတ္သက္ေသာ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားကို ကာလရွည္ၾကာကတည္းက မ်က္စိမွိတ္ထားခဲ့ကာ ဘိန္း တုိက္ဖ်က္ေရး လႈပ္ရွားမႈအၿပီးတြင္ ထိုေဒသသည္ မူးယစ္ေဆးကင္း စင္ေဒသ ျဖစ္သည္ဟုပင္ လူသိရွင္ၾကား ေၾကညာခဲ့ေသာ္လည္း ၿပီးခဲ့သည့္ ၾသဂုတ္လက စစ္အုပ္စုက ထိုေဒသမွ ဘိန္းအေျမာက္အမ်ား သိမ္းယူ ရရွိခဲ့သည္ဟု ေၾကညာခဲ့ျပန္သည္။ ထို တိုက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ တ႐ုတ္ျပည္ဘက္သို႔ ဒုကၡသည္ ၃၇,ဝဝဝ ခန္႔ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရသည္။

မၾကာေသးခင္က ညီညြတ္ေသာဝျပည္နယ္စစ္တပ္ (UWSA) မွဟုယံုၾကည္ရေသာ မ်ားျပားသည့္ မက္သာ ဖက္တမင္း သယ္ယူမႈေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ထုိင္းနယ္စပ္ တာခ်ီလိတ္တြင္ အသိမ္းခံခဲ့ရသည္။

“သိမ္းတာေတြက သိပ္ေတာ့မဆိုင္ပါဘူး။ ဒါမ်ဳိးေတြကိုအာဏာပိုင္ေတြက ဥပမာ ဝ အဖြဲ႔လိုမ်ဳိးကိုေပါ့ ႏိုင္ငံေရး၊ လံုျခံဳေရး နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးဖိအားေပးခ်င္ရင္ပဲ လုပ္ၾကတာပါ” ဟု လစ္တနာ ကေျပာသည္။

တပ္သားအင္အား ၃ဝ,ဝဝဝ ခန္႔ရွိေသာ UWSA သည္ စစ္အစိုးရ၏ နယ္စပ္လံုျခံဳေရးတပ္ အသြင္ ေျပာင္းရန္ ကိစၥကို ပယ္ခ်ခဲ့သည့္ အၾကီးဆံုးေသာအပစ္ရပ္အဖြဲ႔ျဖစ္ကာ စစ္အစိုးရသည္သူတို႔ျပဳလုပ္မည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ နီးလာ သည္ႏွင့္ အမွ် တင္းၾကပ္စြာျပန္လည္ကုိင္တြယ္လာျခင္းျဖစ္သည္။ မႏွစ္ကသိမ္း ယူခဲ့ေသာ မူးယစ္ေဆးဝါး အမ်ားစုမွာ ကိုးကန္႔ ႏွင့္ ဝ အဖြဲ႔မ်ားမွဟု ယံုၾကည္ရကာ ထိုသို႔သိမ္းယူမႈမ်ဳိး သည္ အယင္က တခါမွွမျဖစ္ခဲ့ဘူးေပ။

“မူးယစ္ေဆးဝါး ကူးသန္း ေရာင္းဝယ္ရာကေနရတဲ့ အျမတ္အစြန္းေတြဟာ အပစ္မရပ္ခင္ကေရာ ရပ္ၿပီး မွာေရာ ျမန္မာျပည္တြင္းမွာရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသား သူပုန္တပ္ေတြရဲ့ အဓိက ေငြဝင္လမ္းတခု ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ UNODC တို႔ဟာ အပစ္ရပ္အဖြဲ႔ေတြက အစိုးရနဲ႔ ဆက္ဆံေရး ေကာင္းေနသမွ် အဲ့ဒီ ဘိန္း ေရာင္းဝယ္ ေနတာကို မ်က္စိပိတ္ထားခဲ့ၾကတယ္ေလ။ အခု အပစ္ရပ္အဖဲြ႔ ေတြကို နယ္စပ္လံုျခံဳေရး တပ္အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းခိုင္းတဲ့ အစုိးရရဲ့ေတာင္းဆိုခ်က္ကိုတခ်ဳိ႔႕အပစ္ရပ္အဖြဲ႔ေတြ ကအာခံလာတဲ့အခါက်ေတာ့ သူတို႔ အစကတည္းကအျမဲလုပ္ေနတဲ့ဟာကိုပဲ ခ်က္ခ်င္းၾကီး မူးယစ္ေဆးဝါး ေရာင္းဝယ္ပါတယ္ဆိုၿပီး ခုမွစြပ္စြဲတာကို ခံၾကရတယ္” ဟု လစ္တနာကေျပာသည္။

မက္သာဖီတမင္း ဖမ္းဆီးသိမ္းယူမႈမ်ားသည္ ဒလၾကမ္းထိုးတက္လာခဲ့ေသာ္လည္း ကမၻာ့မူးယစ္ေဆးဝါး အစီရင္ခံစာက ျမန္မာျပည္တြင္းရွိ မူးယစ္ေဆးဝါးဖမ္းဆီးမႈမွာ နည္းပါးေနေသးသည္ဟု ယူဆပါ သည္။ ကမၻာ့ဒုတိယ ဟီ႐ုိးအင္းထုတ္လုပ္သည့္ႏိုင္ငံျဖစ္ေနေသာ္လည္း ၂ဝဝ၈ တြင္ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းတြင္ မူးယစ္ေဆးဝါး ဖမ္းယူသိမ္းဆညး္မႈမွာ တကမၻာလံုး၏ ၁ ရာခိုင္ႏႈန္းသာရွိသည္။ ထို႔အတူပင္ ၂ဝဝ၈ တြင္ အေရွ႔ႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ တြင္ ေဆးျပားေပါင္း ၃၂ သန္းသိမ္းယူခဲ့မႈတြင္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ သည္ ၃ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ေဆးျပား ၁.၁ သန္း သာ ရွိခဲ့သည္။

အစီရင္ခံစာကေဖာ္ျပရာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ နအဖ ကသူတို႔ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္တြင္မရွိေသာ ရွမ္းျပည္နယ္ အေရွ႕ႏွင့္ေျမာက္ပိုင္း တစိတ္တပိုင္းတို႔သို႔ အင္အားသံုး၍ ဝင္ေရာက္ခဲ့စဥ္က ဖမ္းဆီးခဲ့ေသာေဆးျပား အေရအတြက္ႏွင့္ ေဆးခ်က္ရန္ ဓာတုေဗဒပစၥည္းပမာဏ တို႔မွာ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္တြင္ ခုန္တက္လာခဲ့သည္ဟုလည္း ဆို၏။

ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းသစ္

ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ျပင္ဆင္မႈအျဖစ္ စစ္အုပ္စုသည္ အာဏာအတြက္ ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ကာ တင္းၾကပ္စြာ ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ျပဳလုပ္ေနစဥ္တြင္ သူတို႔ တည္ေဆာက္ထားေသာ မူးယစ္ေဆးဝါး စီးပြားေရးအသစ္ကုိ ပိုို၍သာ ဆုိးရြားလာေစသည္။ လစ္တနာက မူးယစ္ေဆးေရာင္းဝယ္မႈသည္ ၁၉၉ဝ ေက်ာ္ ကာလမ်ားက ျမင္ေတြ႔ရ သကဲ့သို႔ပင္ ေမွးမွိန္သြားလိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ထားသည္။

“၁၉၉ဝ တုန္းကဘိန္းထုတ္တယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲကေတာ့ ဟီး႐ုိးအင္းေပါ့။ ၁၉၉ဝ ေက်ာ္ကာလေတြ မွာေတာ့ ထုတ္လုပ္မႈဟာ တဟုန္ထိုး တိုးတက္လာခဲ့ၿပီး အခုေတာ့လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၂ဝ ကေလာက္ပဲ ျပန္ျဖစ္သြားတယ္။ မက္သာဖီတမင္းလည္း အဲ့လိုပဲေပါ့။ လြန္ခဲ့တ့ဲအႏွစ္ ၂ဝ ကဆိုေရႊႀတိဂံေဒသမွာ ျမန္မာျပည္ဘက္ကဆိုသိေတာင္ မသိၾကဘူးေလ” ဟုသူကေျပာသည္။

၁၉၉၇ တြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး မယ္ဒလင္းေအာဘ႐ုိက္ ယခုကဲ့သို႔ ခ်က္က်က်ေျပာခဲ့ စဥ္ကထဲက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ မူးယစ္ေဆးဝါးကုန္သြယ္မႈသည္ မည္သည့္ဘက္သို႔ ဦးတည္သြားမည္ဆိုသည္ကို သူ ေကာင္း ေကာင္း ၾကီး သိေနခဲ့သည္။ “တခါက ေတာလမ္းေတြထဲမွာ လားတန္းကို ဦး ေဆာင္သြားရင္း ေန႔ရက္ေတြ ကုန္ဆံုးခဲ့ရတဲ့ မူးယစ္ေဆးေရာင္းသူေတြဟာ အခု ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ေစ်းကြက္စီးပြားေရးသစ္မွာ ဦးေဆာင္ အလင္းေရာင္ေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအခင္းအက်င္းအသစ္မွာ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳသူေတြ ျဖစ္ေနၾကပါၿပီ” ဟုျဖစ္သည္။