ကယား(ကရင်နီ) တိုင်းရင်းသား စာပေ အမျိုးအစားသုံးမျိုး အသုံးပြုနေကြ တဲ့အနက် ဘုံစာပေအဖြစ် ဆရာကြီးထဲဘူးဖဲ တီထွင်ထားတဲ့စာပေကို အသုံးပြုဖို့ သဘောတူ ဆုံးဖြတ်ထားကြတယ်လို့ ကရင်နီစာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဖွံ့ဖြိုးတိုး တက်ရေး ကော်မတီမှ ခူတော်ရယ်က အခုလိုပြောသွားပါတယ်။
“ပြည်နယ်ကိုယ်စား လူထုတွေအားလုံးရဲ့ ကိုယ်စားလှယ်၊ ကိုယ်စားတွေအနေနဲ့ သက်ဆိုင်ရာဌာနတွေ၊ ပုဂ္ဂိုလ်တွေ အားလုံးကတော့ ဒီဟာတခုကို လက်ခံသွားမယ်ဆိုတာ အားလုံးက လက်ခံ သဘောတူ ကြတယ်လေ။ ဒါပေမယ့် ဒီစာနဲ့ ပတ်သက်လာရင် အစိုးရဆီကနေတဆင့် ကျတော်တို့ တင်ပြရအုံးမှာ ဖြစ်တယ်။ အစိုးရက ဒီကိစ္စကို နောက်ထပ် အတည်ပြုပေးမှ အဲဒီအချိန်ကြမှ ကောင်းကောင်းမွန်မွန် ချောချောမောမောနဲ့ လုပ်ငန်းက ဆက်လက်အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်သွားမယ်”
ပြည်တွင်းပြည်ပမှာရှိတဲ့ ကရင်နီစာပေကော်မတီအဖွဲ့ဝင်တွေက မေလမှာတကြိမ်၊ ဇွန်လ ၈ ရက်နေ့မှာတကြိမ် ပြုလုပ်သွားတဲ့ အစည်းအဝေးဆုံးဖြတ်ချက်မှာ ၂ကြိမ်တိုင်တိုင် အသိအမှတ်ပြု သဘောတူဆုံးဖြတ် သွားခဲ့ကြတာပါ။
ကရင်နီတမျိုးသားလုံးအတွက် ဘာသာစကားပြောဆိုရာမှာ ပိုမိုအဆင်ပြေလွယ်ကူစေဖို့နဲ့ အားလုံးအတွက် တညီတညွတ်တည်း ဖြစ်စေဖို့ ဆရာကြီးထဲဘူးဖဲစာပေကို ရွေးခြယ်လိုက်တာ ဖြစ်တယ်လို့ ခူတော်ရယ်က ပြောပါတယ်။
အခုလို သဘောတူရွေးချယ်လိုက်တာကို ၀မ်းသာပြီး ဒါဟာကောင်းတဲ့အချက်ဖြစ်တယ်လို့ အသက်ငယ်စဉ် ကနေ ၈ တန်းတက်တဲ့အချိန်အထိ သင်ကြားခဲ့ရတဲ့ စီးစီက သူ့ရဲ့အမြင်ကို အခုလိုပြောသွားပါတယ်။
“ကျတော်တို့အတွက် တကယ့်ကောင်းတဲ့ အချက်ပဲပေါ့နော်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကယားမျိုးနွယ်စုတခုထဲ ဦးတည်ပြီးတော့ ထွင်ထားတာမဟုတ်ဘူး။ ကရင်နီမျိုးနွယ်စုအားလုံး ကယော၊ ကယား၊ ကယန်း နောက်ဒီတခြား မျိုးနွယ်စုတွေရဲ့ စကားပြောသံ အနေအထားကို ကြည့်ပြီးတော့မှ တီထွင်ထားတဲ့ အက္ခရာတွေပဲ ဖြစ်တာပေါ့နော်။ ဘုံအဖြစ်သုံးမယ်ဆိုရင်တော့ မျိုးနွယ်စုအားလုံးအတွက် အဆင်ပြေမယ်လို့ ကျတော်မြင်တယ်လေ”
ဆရာကြီးထဲဘူးဖဲ တီထွင်လိုက်တဲ့စာဟာ ကိုယ့်ရဲ့မူပိုင်အက္ခရာ ဖြစ်တဲ့အတွက် ကိုယ့်စာပေကို ချစ်မြတ်နိုးတဲ့စိတ်နဲ့ ကြိုးစားသွားရင် တတ်လာမှာပါလို့ ထိုင်းနိုင်ငံ ချင်းမိုင်မြို့မှာ ဘာသာဗေဒမဟာဝိဇ္ဇာဘွဲ့ ကျောင်းပြီးမြောက်တော့မယ့် ဆရာဝေလင်းအောင်က ပြောပါတယ်။
“နည်းနည်းတော့ အချိန်ပြန်ပေးရမှာပေါ့။ ဘယ်ဟာပဲ အသုံးပြုသည်ဖြစ်ပါစေ ကိုယ့်ရဲ့မိခင် ဘာသာစကားစာပေကို တတ်ထားဖို့ကတော့ နံပတ်တစ်အရေးကြီးတယ်ပေါ့နော်။ အရေးကြီးဆုံးကတော့ ကိုယ့်ရဲ့ဘာသာစကားကို ထိန်းသိမ်းတတ်ဖို့၊ တန်ဖိုးထားတတ်ဖို့၊ ကိုယ့်မိခင်ဘာသာစကားကို ပြန်ပြီးတော့ မြှင့်တင်ဖို့ အဲဒါပဲ”
ဆရာကြီးထဲဘူးဖဲ တီထွင်ထားတဲ့စာပေကို နယ်စပ်တလျှောက်မှာ အသုံးပြုကြတာဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိမှာတော့ အစိုးရဘက်က မြန်မာဗျည်းအက္ခရာနဲ့ တီထွင်ထားတဲ့ စာပေကို တရားဝင် အသိအမှတ်ပြုအသုံးပြုကြသလို ရောမအက္ခရာနဲ့ စာပေကိုတော့ ကက်သလစ်ဘာသာဝင် အများစုက အသုံးပြုကြတာဖြစ်ပါတယ်။
ကရင်နီစာပေ ပြန့်ပွား၊ တိုးတက်ဖို့ အဝေးရောက် ကရင်နီလူမျိုးတွေအနေနဲ့ ကြိုးစားပြီး အချင်းချင်း အပြန်အလှန် ကယား(ကရင်နီ) စကားနဲ့ပဲ ပြောသွားကြဖို့လိုတယ်။
ဆရာကြီးထဲဘူးဖဲ တီထွင်ထားတဲ့ ကရင်နီ စာပေကို ကရင်နီလူမျိုးတွေအားလုံး တတ်မြောက်ဖို့အတွက် နောက်တပတ်မှာ သင်ကြားပို့ချပေးမယ်လို့ အမေရိကန် Texas ပြည်နယ် ကရင်နီလူမှုအသိုင်းအဝိုင်း ဥက္ကဌ ဆရာလူရယ်က ပြောပါတယ်။
“ကရင်နီတစ်မျိုးသား လုံးအတွက် ခွန်အားတခုဖြစ်စေတယ်။ အမေရိကန်မှာနေထိုင်တဲ့ မိသားစုတွေကတော့ မိဘတွေက သားသမီးတွေကို ကယားစကားပဲပြောကြတယ်။ ဒီမှာရှိတဲ့ ကလေးတွေကတော့ ကယားစကားကို သိကြတယ်။ အခက်အခဲတော့ ဘာမှမရှိပါဘူး”
ပြည်တွင်းပြည်ပမှာရှိတဲ့ ကရင်နီလူမျိုးတွေနဲ့ အဝေးရောက် ကရင်နီလူမျိုးတွေအနေနဲ့ ဘာသာစကား မပပျောက်ဖို့၊ စာပေထိန်းသိမ်းဖို့၊ စာပေတတ်မြောက်တဲ့ သူတွေကတဆင့် ဆက်လက်ပြန့်ပွားသွားဖို့ အတတ်နိုင်ဆုံး ကူညီဆောင်ရွက် သွားမယ်။
အဲဒီအပြင် မိမိဘာသာ လေ့လာနိုင်အောင် ၀က်ဆိုက်ဒ်အင်တာနက်မှာ တင်ထားတယ်လို့ ကရင်နီစာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ကော်မတီမှ ခူတော်ရယ်က ပြောသွားပါတယ်။