သွ်မ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း အခ်ဳိ႕ၿမိဳ႕မ်ား၌ ဦးေအာင္ခမ္းထီ ဦးေဆာင္သည့္ PNO ပအို၀္းအမ်ဳိးသားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ႀကံ့ဖြတ္ပါတီ အႏိုင္ရေရးအတြက္ ကူညီမဲဆြယ္စည္း႐ံုးေနေၾကာင္း စံုစမ္းသိ႐ွိရပါသည္။

“ေတာင္ႀကီးမွာဆို ေထာက္ခံမဲ ထည့္ေပးဖို႔ တင္မကဘူး၊ PNO အဖြဲ႔၀င္ေတြက ႀကံ့ဖြတ္ပါတီ ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္း အျဖစ္ေတာင္ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ေပးမွာ ျဖစ္တယ္” ဟု ပအို၀္းလူငယ္ တဦးက ေျပာပါသည္။

PNO ပအို၀္း အမ်ဳိးသား အဖြဲ႔ခ်ဳပ္သည္ စစ္အုပ္စု ဖြဲ႔စည္းပံု၌ သတ္မွတ္ေပးသည့္ ပအို၀္း ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသ အတြက္ အဓိက ႏိုင္ငံေရးပါတီ ျဖစ္၏။ ပအို၀္းတုိင္းရင္းသား အေနမ်ားသည့္ ေတာင္ႀကီး၊ လြိဳင္လင္၊ ပင္လံု တို႔တြင္မူ PNO တိုက္႐ိုက္ယွဥ္ၿပိဳင္မည္ မဟုတ္ဘဲ ႀကံ့ဖြတ္ပါတီ ေအာင္ႏိုင္ေရးအတြက္သာ ပံ့ပိုးမဲဆြယ္ စည္း႐ံုး သြားမည္ဟု PNO အႀကီးအကဲမ်ားက ဆိုင္ရာပုဂၢိဳလ္/ အဖြဲ႔အစည္း မ်ားအား ၫႊန္ၾကားထားေၾကာင္း လြိဳင္လင္သား တဦးက ေျပာပါသည္။

“က်ေနာ္တို႔ ေတာင္ႀကီးမွာ ပအို၀္းလူမ်ဳိး အမ်ားစု ေနထိုင္ေပမယ့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မ႐ွင္က ပအို၀္းလူနည္းစု 0.1% လႊတ္ေတာ္အမတ္ေလာင္း ေပးမၿပိဳင္ဘူး၊ ဗမာေတြေတာ့ ရတယ္တဲ့ဗ်ာ။ ဒါက မတရားဘူးလို႔ က်ေနာ္ ျမင္တယ္။ အဲဒီ ဖိႏွိပ္ခံရတဲ့ အေျခအေနေအာက္မွာ PNO က စစ္အာဏာရွင္ ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံျပဳတဲ့ ႀကံ့ဖြတ္ကို အားမေပးသင့္ဘူး” ဟု ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ခံ ပအို၀္းအမ်ဳိးသား တဦးက ေျပာပါသည္။

သွ်မ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း  လြိဳင္လင္ၿမိဳခံမ်ားကလည္း ပအို၀္းကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသတြင္ PNO ကို ႀကံ့ဖြတ္က အကူအညီ ေပးမည္ ျဖစ္ၿပီး ပအို၀္း အမ်ားစု ေနထိုင္သည့္ အျခားၿမိဳ႕နယ္၌ ႀကံ့ဖြတ္ပါတီ စည္း႐ုံးေရး ဆင္းလွ်င္ PNO က အကူညီ ေပးသြားမည္ဟု ဆို၏။

ဦးေအာင္ခမ္းထီ ဦးေဆာင္ေသာ ပအို၀္းလက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔သည္ ၁၉၉၁ မတ္ခ်္ ၂၇ ရက္ ၌ နအဖႏွင့္ အပစ္ ရပ္ခဲ့သည္။ ၁၉၉၃ ႀကံ့ဖြတ္အသင္း တည္ေထာင္ခ်ိန္မွ စ၍ ဦးေအာင္ခမ္းထီအားလည္း ႀကံ့ဖြတ္ နာယကအျဖစ္ စစ္အုပ္စုက တင္ေျမာက္ထားသည္။ နအဖ ဦးစီးက်င္းပမည့္ ၂၀၁၀ (ႏို၀င္ဘာ ၇ ရက္) ေ႐ြးေကာက္ပြဲ၌ ၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္ PNO လည္း ႀကံ့ဖြတ္ပါတီကဲ့သို႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီအျဖစ္ ေျပာင္းလဲကာ ၎၏ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔အားလည္း နအဖ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ လက္ေအာက္ခံ ျပည္သူ႔စစ္ တပ္ဖြဲ႔အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းရန္ ေခါင္းၿငိမ့္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္၏။

၁၉၉၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ ဆီဆိုင္၊ ပင္ေလာင္း မဲဆႏၵနယ္အတြင္း ၃ ေနရာ အႏိုင္ရခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စု ပအို၀္း အမ်ဳိးသားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ UPNO မွာမူ ‘၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ အေကာင္အထည္ ေဖၚျခင္း မ႐ွိဘဲ ယခု ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ထပ္၀င္ပါက မဲထည့္ခဲ့သည့္ ျပည္သူလူထု၏ ေစတနာ ေစာ္ကားရာက်သည္’ ဟု ဆိုကာ အာဏာသိမ္း စစ္အုပ္စု ဦးစီးက်င္းပမည့္ ၂၀၁၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ၌ ပါ၀င္ျခင္း မ႐ွိေၾကာင္း အဆိုပါ လူငယ္က ေျပာျပ၏။

နအဖ စစ္အုပ္စု၏ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ ပအို၀္းအမ်ဳိးသားတို႔အတြက္ သွ်မ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း ဟိုပံုး၊ ဆီဆိုင္ႏွင့္ ပင္ေလာင္း ၃ ၿမိဳ႕နယ္အား စုစည္းၿပီး ပအို၀္းကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ နယ္ေျမအျဖစ္ သတ္မွတ္ ေပးထား သည္။