ရခိုင်ပြည်နယ်အစိုးရကျောင်းများ၌ ၂၀၁၃/၂၀၁၄ ပညာသင်နှစ် ဇွန်လ ကျောင်းဖွင့်သည်နှင့် ရခိုင်စာ သင်ကြားသွားမည်ဟု ရည်ရွယ်ခဲ့သော်လည်း ယခုအချိန်ထိ သင်ကြားနိုင်ခြင်း မရှိသေးပေ။
ပြည်နယ်အစိုးရ၏ စီစဉ်မှုဖြင့် အဖွဲ့ဝင် ၂၇ ဦးပါ ရခိုင်စာ သင်ရိုးညွှန်းတမ်း ရေးဆွဲရေး ကော်မတီက မတ်လ ၉ ရက်နေ့မှ ဧပြီ ရ ရက်အတွင်း သူငယ်တန်း၊ ပထမတန်းနှင့် ဒုတိယတန်းအတွက် သင်ရိုးများ ရေးဆွဲခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
“သင်ရိုးညွှန်းတမ်းကို အပြီးသတ် ရေးဆွဲပြီးတော့ မေလ ၂၂ ရက်နေ့မှာ ပြည်နယ်အစိုးရကို လွှဲပေးခဲ့ပါတယ်။ ပြည်နယ်အစိုးရက ပြည်ထောင်စု ပညာရေး ဝန်ကြီးဌာနကို ပေးပို့ထားပြီလို့ သိရပါတယ်။ သင်ရိုး ရေးဆွဲပြီးစီး တာ နောက်ကျတဲ့အတွက် လာမယ့် သြဂုတ်ကျမှ သင်ကြားနိုင်လိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်” ဟု ကော်မတီ အတွင်းရေးမှူး ဦးဇော်ဝင်းနိုင် က မဇ္စျိမကို ပြောသည်။
အတန်း တတန်းစီ၏ သင်ရိုးစာအုပ်များမှာ စာမျက်နှာ ၅၀ နှင့် အထက် ပြဋ္ဌာန်းထားပြီး သူငယ်တန်းနှင့် ပထမတန်းတွင် အရွေ့သာခြင်း အများဆုံးပါဝင်ကာ ဒုတိယတန်းတွင်မူ ရခိုင်စကားပြေ အများစု ထည့်သွင်း ထားကြောင်း တွေ့ရသည်။
အသုံးပြုသည့်အက္ခရာ (Alphabet) မှာ မြန်မာအက္ခရာ အရေးအသားနှင့် တူနေသည့်အပေါ် ကော်မတီဝင် တဦးက မဇ္စျိမကို ရှင်းပြသည်။
“တချို့က အက္ခရာအသုံးနဲ့ ပတ်သက်လို့ သဘောမတွေ့ချင်ဘူး။ ဝေသာလီခေတ် ကျောက်စာသုံး ရခိုင် အက္ခရာကို သုံးချင်ကြသူတချို့ တွေ့ရတယ်။ ကျနော်တို့ ရခိုင်အက္ခရာတွေဟာလည်း အခြားလူမျိုးတွေရဲ့ အက္ခရာအရေးအသားလို ပြောင်းလဲလာခဲ့တယ်။ လေးမြို့ခေတ်မှာ အဝိုင်းအက္ခရာတွေကို တွေ့လာရတယ်။မြောက်ဦးခေတ်မှာ သုံးတဲ့ အက္ခရာစာလုံးတွေဟာ အခု မြန်မာအက္ခရာလိုပဲ ဖြစ်နေပြီ။ ဒါကြောင့် အားလုံး လည်း အကျွမ်းဝင်ပြီးသားဖြစ်တဲ့ မြောက်ဦးခေတ် ရခိုင်အဝိုင်းအက္ခရာကိုပဲ ရွေးခဲ့ရတာ ဖြစ်တယ်” ဟု ဆိုသည်။
ဤသင်ရိုးညွှန်းတမ်းကို ရခိုင်ပြည်နယ်ကျောင်းများအတွက် ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ အုပ်ရေ တသောင်း ပုံနှိပ်မည်ဖြစ်ပြီး သင်ပြမည့်ဆရာ လမ်းညွှန် ပြုစုရဦးမည်ဖြစ်သလို သင်ကြားနည်းဆိုင်ရာ သင်တန်းများ ကိုလည်း ပို့ချရဦးမည်ဟု သိရသည်။
ဒေသအလိုက် သရသံ မတူညီမှုနှင့် ဝေါဟာရ၊ အခေါ်အဝေါ် ကွဲပြားမှု များပြားခြင်းတို့ကြောင့် သင်ပြမည့် ဆရာများကို စနစ်တကျသင်တန်းပေးရန် အထူးလိုအပ်ကြောင်း ကော်မတီအဖွဲ့ဝင် ဆရာတော် အရှင်ကုသလ(ငွေသဇင်) က အမိန့်ရှိသည်။
သင်ရိုးမှာ ပြီးပြည့်စုံသော သင်ရိုး မဟုတ်သေးသော်လည်း ရခိုင်စာ သင်ကြားခြင်း၏ ပထမခြေလှမ်းကို လှမ်းနိုင်ခဲ့ပြီဟု ကော်မတီဝင် ဆရာတော် အရှင်ကောသလ္လ(ဂဝေသီ)က မိန့်ကြားသည်။
“အချိန်ယူ ဖြည်းဆည်းဆောင်ရွက်သွားဖို့လိုတယ်။ သုတေသန ပိုင်းမှာလည်း ဒေသစွဲ၊ ပုဂ္ဂိုလ်စွဲ၊ အယူစွဲတွေ ကို ဘေးဖယ်ပြီး မျှမျှတတ ဖြည့်ဆည်းဆောင်ရွက်သွားရင် ပြီးပြည့်စုံတဲ့ ရခိုင်စာပေ သင်ကြားရေး စနစ်တခုဖြစ်ထွန်းလာမှာပါ” ဟု အမိန့်ရှိသည်။
ရခိုင် ပဒေသရာဇ်နိုင်ငံ ကျဆုံးခဲ့သည် ၁၇၈၄ ခုနှစ်မှ စ၍ နှစ်ပေါင်း ၂၂၈ နှစ်အတွင်း ရခိုင်စာကို ရခိုင် တိုင်းရင်းသားများ ပထမဆုံးအကြိမ် သင်ကြားခွင့်ရတော့မည် ဖြစ်သည်။