သြစတြေးလျနိုင်ငံ ဒါဝင်ထိန်းသိမ်းရေးစခန်းရှိ ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည် ၃၁ ဦးသည် ၎င်းတို့၏ ခိုလှုံခွင့် လျှောက်ထားမှုများအား သြစတြေးလျ အစိုးရက ကိုင်တွယ် ဆောင်ရွက်ပေးမှု နှောင့်နှေးနေသဖြင့် အစာအငတ်ခံ ဆန္ဒပြလျက်ရှိရာ ယနေ့တွင် ၁ဝ ရက်မြောက်ပြီ ဖြစ်သည်။

မဇ္စျိမက ယမန်နေ့ ညနေတွင် တယ်လီဖုန်း အင်တာဗျူး၌ သြစတြေးလျနိုင်ငံရှိ မြန်မာရိုဟင်ဂျာအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကျော်မောင် ရှမ်စဲလ် အစ္စလာမ်က ပြောပြရာတွင် အစာအငတ်ခံ ဆန္ဒပြသူ ၃ ဦးအား ဆေးရုံသို့ ပို့ခဲ့ရကြောင်း သိရသည်။ ကနဦးတွင် ဒါဝင် ထိန်းသိမ်းရေး စခန်းရှိ ဒုက္ခသည် ၄၂ ဦး အစာအငတ်ခံ ဆန္ဒပြခဲ့ကြပြီး နောက်ပိုင်းတွင် ၁၁ ဦးသည် ခံနိုင်ရည် မရှိတော့သဖြင့် အစာအငတ်ခံ ဆန္ဒပြခြင်းကို စွန့်လွှတ်ခဲ့ကြသည်ဟု သူက ပြောသည်။

ဒုက္ခသည်များအား ၎င်းတို့၏ ခိုလှုံခွင့် လျှောက်ထားမှှုများအား လျင်မြန်စွာ ဆောင်ရွက်ပေးမည်ဟူသော ကတိဖြင့် ခရစ္စမတ်ကျွန်းပေါ်ရှိ သြစတြေးလျ ကမ်းလွန် ထိန်းသိမ်းရေးစခန်းမှ ဒါဝင်ရှိ ထိန်းသိမ်းရေးစခန်းသို့ လွန်ခဲ့သည့် နှစ်လကတည်းက ပြောင်းရွှေ့ပေးခဲ့သည်ဟု ဦးကျော်မောင်က ပြောဆိုသည်။

ထိုဒုက္ခသည်များသည် လွန်ခဲ့သည့် ၈ လနှင့် ၁၁ လက အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံမှတဆင့် သြစတြေးလျနိုင်ငံသို့ လှေဖြင့် ဝင်ရောက်ရန် ကြိုးစားစဉ် အဖမ်းခံခဲ့ရသည့် ရိုဟင်ဂျာ အုပ်စု ၂ ခုမှ ဖြစ်သည်။ ကိုကျော်မောင်က ဆက်လက်ပြောပြရာတွင် ဆန္ဒပြသူ ရိုဟင်ဂျာများသည် ၎င်းတို့ချန်ရစ်ခဲ့ရသည့် မိသားစုဝင်များ၏ လုံခြံုရေးအတွက်လည်း စိုးရိမ်ပူပန်နေကြသည်ဟု ဆိုသည်။

သတ်သေရန် ကြိုးစားမှှု မအောင်မြင်

အစာအငတ်ခံ ဆန္ဒပြသူများထဲမှ တဦးသည် အင်္ဂါနေ့ နံနက်တွင် ကြိုးဆွဲချကာ မိမိကိုယ်ကို အဆုံးစီရင်ရန် ကြိုးစားခဲ့သော်လည်း ဆန္ဒပြဖော် ဒုက္ခသည်တဦးက ကြားဝင် တားဆီး ကယ်ဆယ်ခဲ့သဖြင့် မအောင်မြင်ခဲ့ဟု သြစတြေးလျ သတင်းစာ Northern Territory News တွင် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ဖော်ပြထားသည်။

သြစတြေးလျ လူဝင်မှှုကြီးကြပ်ရေးဌာနမှ ပြည်သူ့ဆက်သွယ်ရေး မန်နေဂျာ ဆန်ဒီလိုဂန်က Northern Territory News သို့ ပြောကြားရာတွင် မိမိကိုယ်ကို အဆုံးစီရင်ရန် ကြိုးစားသည့် ဒုက္ခသည်အား ဆေးကုသစောင့်ရှောက်မှုများ ပြုလုပ်ပေးထားသည်ဟု ဆိုသည်။ အသေးစိတ် ပြောကြားရန်ကိုမူ ဆန်ဒီလိုဂန်က ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။ မဇ္စျိမအနေဖြင့် နောက်ထပ် သတင်းအချက်အလက်များ ရရှိရန် သြစတြေးလျမှ တာဝန်ရှိသူများနှင့် ဆက်သွယ်ရန် ကြိုးစားခဲ့သော်လည်း ယခု သတင်းရေးသားနေသည့် အချိန်အထိ ဆက်သွယ်၍ မရသေးပေ။

သြစတြေးလျနိုင်ငံ ဒုက္ခသည်အရေး လှှုပ်ရှားမှှုကွန်ရက်အဖွဲ့မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ အီယန်ရင်းတိုး(လ်)က မဇ္စျိမသို့ ပြောရာတွင် ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည်များ အစာအငတ်ခံ ဆန္ဒပြနေကြသည့် ထိန်းသိမ်းရေးစခန်းတွင် အထိန်းသိမ်းခံနေရသည့် အာဖဂန် ဒုက္ခသည်တဦးနှင့် စကားပြောခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ ထိုဒုက္ခသည်က အစာအငတ်ခံ ဆန္ဒပြနေကြသည့် ရိုဟင်ဂျာများသည် အပူချိန်ပြင်းထန်မှုနှင့် ရေမသောက်ဘဲနေသည့်အတွက် အလွန်အားနည်းနေသည်ဟု ဆိုသည်။

ဆစ်ဒနီအခြေစိုက် ဒုက္ခသည်အရေး လှှုပ်ရှားမှှု ကွန်ရက်အဖွဲ့မှ ရင်းတိုး(လ်)က သြစတြေးလျ အစိုးရ၏ လုံခြံုရေးဆိုင်ရာ စစ်ဆေးမှှု လုပ်ငန်းစဉ်သည် ရိုဟင်ဂျာများ၏ ခိုလှံှုခွင့် လျှောက်ထားမှှုများ ဆောင်ရွက်ရာတွင် ကြန့်ကြာနေခြင်း၏ အဓိက အကြောင်းရင်းဖြစ်ကြောင်း မဇ္စျိမသို့ ပြောခဲ့သည်။ ရင်းတိုး(လ်)က သြစတြေးလျနိုင်ငံတွင် ရိုဟင်ဂျာများအား ခိုလှံှုခွင့်ပေးရေးအတွက် အစီအစဉ်ရှိသည့်ကြားမှ ခိုလှုံခွင့်လျှောက်ထားမှုများအား အချိန်ဆွဲထားသည့် သြစတြေးလျ အစိုးရအား ဝေဖန်ခဲ့သည်။ သြစတြေးလျ အစိုးရသည် ၎င်းတို့၏ လုံခြံုရေးဆိုင်ရာ စစ်ဆေးမှု လုပ်ငန်းစဉ်ကိုလည်း ဖွင့်ဟမှု မရှိဟု ရင်းတိုး(လ်)က ဆိုသည်။

အထိန်းသိမ်းခံ ဒုက္ခသည်များအား ကူညီလိုသူများသည် သြစတြေးလျနိုင်ငံ၏ လူနေထူထပ်ရာ မြို့ပြများနှင့် အလှမ်းဝေးသည့် ဒုက္ခသည်များ ထိန်းသိမ်းထားရှိရာ စခန်းသို့ သွားရောက်ကူညီရေးအတွက်လည်း အကန့်သတ်ခံထားရသည်ဟု ဆိုသည်။

အခြား ရှှုပ်ထွေးသော ကိစ္စတရပ်မှာ သြစတြေးလျအစိုးရ၏ မူဝါဒတခုက အထိန်းသိမ်းခံ ဒုက္ခသည်များအား တပတ်လျှင် ၁ဝ မိနစ်ထက်ပို၍ ဖုန်းပြောခွင့် မပြုခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုအချက်သည် အထိန်းသိမ်းခံ ဒုက္ခသည်များ အစာအငတ်ခံ ဆန္ဒပြနေကြသည့် သတင်းအသေးစိတ် ပျံ့နှ့ံမှှု နှောင့်နှေးနေရခြင်း၏ အကြောင်းရင်း တရပ်အဖြစ် ယုံကြည်ကြောင်း ရင်းတိုး(လ်) က ဆိုသည်။

အငြင်းပွားနေကြသော ရိုဟင်ဂျာ သမိုင်းကြောင်း

ရိုဟင်ဂျာများသည် မြန်မာနိုင်ငံ အနောက်ပိုင်း ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် နေထိုင်ကြသော မွတ်စလင် ဘာသာဝင် လူနည်းစု ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ရခိုင်ဘာသာ စကား ကိုလည်း ပြောဆိုခြင်း မရှိကြချေ။ ၎င်းတို့ထဲမှ အများအပြားသည် ၎င်းတို့၏ ဘိုးဘွားမိဘများ မြန်မာနိုင်ငံတွင် နေထိုင်ခဲ့ကြကြောင်း သက်သေပြနိုင်ခဲ့သော်လည်း ၎င်းတို့သည် မြန်မာနိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့် မရရှိခဲ့ပေ။ ရခိုင်အမျိုးသား အဖွဲ့အစည်း အများစုကမူ ရိုဟင်ဂျာများသည် ဘင်္ဂါလီများဖြစ်ကြပြီး ၎င်းတို့သည် သမိုင်းအား တမင် သက်သက် လှည့်ဖျားနေကြခြင်းသာ ဖြစ်သည်ဟုဆိုကာ ရိုဟင်ဂျာများ၏ တရားဝင်ဖြစ်မှုကို လက်မခံကြပေ။

ရိုဟင်ဂျာ လူ့အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားသူများကမူ ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်ပြီးခေတ် ဦးနု၏ ဒီမိုကရေစီ အစိုးရလက်ထက်က ရိုဟင်ဂျာများသည် အမျိုသားလွှတ်တော်အတွက် အရွေးချယ်ခံခဲ့ရမှုများ ရှိခဲ့ပြီး နိုင်ငံပိုင် ရေဒီယိုမှလည်း ရိုဟင်ဂျာ ဘာသာစကား အစီအစဉ်များ ပုံမှန်ထုတ်လွှင့်ပေးခဲ့သည်ကို ထောက်ပြခဲ့သည်။

နှစ်ပေါင်း ၂ဝ ကျော်အတွင်း ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များနှင့် မွတ်စလင်များ၏ တင်းမာသော အခြေအနေအား နယ်မြေအနေအထားက ပိုမိုဆိုးဝါးစေခဲ့သည်။ ဒေသတွင်း သွေးထွက်သံယို ပဋိပက္ခများကြောင့်လည်း မြန်မာစစ်အစိုးရက သိန်းပေါင်းများစွာသော ရိုဟင်ဂျာများအား အိမ်နီးချင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ချ်နိုင်ငံသို့ နှင်ထုတ် ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ လက်ရှိအချိန်တွင် ရိုဟင်ဂျာများစွာသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ချ်တွင် ဒုက္ခသည်အဖြစ် တရားမဝင် နေထိုင်လျက်ရှိသည်ဟု ခန့်မှန်းကြသည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်များ လိုက်ပါလာသည့် လှေများအား ထိုင်းအာဏာပိုင်များက ပင်လယ်တွင်းသို့ ပြန်လည်မောင်းထုတ်ပြီးနောက် ရိုဟင်ဂျာအရေးသည် ကမ္ဘာ့သတင်းများ၏ ခေါင်းကြီးပိုင်းတွင် ပါဝင်လာခဲ့သည်။

ရိုဟင်ဂျာ လှေစီးဒုက္ခသည်များအား ကမ္ဘာက ကရုဏာသက်မှုကို တိုက်ဖျက်ရန်အတွက် ဟောင်ကောင်အခြေစိုက် မြန်မာကောင်စစ်ဝန် ဦးရဲမြင့်အောင်က သံတမန်များထံ ပေးပို့သော စာထဲတွင် ရိုဟင်ဂျာကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ စစ်အစိုးရ၏ သဘောထားကို ရေးသားထားခဲ့သည်။ ထိုစာထဲတွင် ရေးသားထားသည်မှာ ရိုဟင်ဂျာများသည် အသားမည်းကာ ဘီလူးကဲ့သို့ ရုပ်ဆိုးသောသူများ ဖြစ်သဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံသား မဖြစ်နိုင်ကြောင်း ရေးသားထားသည်ဟု ဆိုသည်။

ရိုဟင်ဂျာများထဲမှ လူသိအများဆုံး နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားမှာ ဦးကျော်မင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းသည် ရခိုင်ပြည်နယ်အခြေစိုက် အတိုက်အခံ ပါတီငယ်တခုဖြစ်သည့် အမျိုးသား လူ့အခွင့်အရေး ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ NDPHR ၏ ခေါင်းဆောင်တဦးဖြစ်ပြီး ၁၉၉ဝ ခုနှစ် မေလ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်မှ အရွေးချယ်ခံခဲ့ရသည့် လွှတ်တော် အမတ် တဦးလည်း ဖြစ်သည်။ သူသည် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ မဟာမိတ် တိုင်းရင်းသားလူနည်းစု လွှတ်တော်အမတ်များ ပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားခဲ့သည့် ပြည်သူ့ လွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ CRPP ၏ အဖွဲ့ဝင်တဦးလည်း ဖြစ်သည်။

ဦးကျော်မင်းသည် ၂ဝဝ၅ ခုနှစ်တွင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အလုပ်သမားအဖွဲ့ချုပ် ILO မှ ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် ရန်ကုန်မြို့တွင် တွေ့ဆုံအပြီးတွင် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။ အဖမ်းခံရအပြီးတွင် သူ၏ မြန်မာနိုင်ငံသားဖြစ်မှုကို အာဏာပိုင်များက ရုပ်သိမ်းခဲ့ပြီး ထောင်ဒဏ် ၄၇ နှစ် ချမှတ်ခဲ့သည်။ ဇနီးသည် ဒေါ်တီဇာ၊ သမီး ၂ ဦးဖြစ်သော ခင်ခင်နု နှင့် ဝေဝေနု၊ သားဖြစ်သူ မောင်အောင်နိုင်တို့သည်လည်း ထောင်ဒဏ် ၁၇ နှစ် ချမှတ်ခံခဲ့ရပြီး နိုင်ငံသားအဖြစ်မှ ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခံခဲ့ရသည်။

ဒုက္ခသည်လဲရန် ကြိုးစားခြင်း

၂ဝဝ၇ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် သြစတြေးလျ အစိုးရသည် အမေရိကန်နိုင်ငံသို့ ဒုက္ခသည် လဲလှယ်ရေး အစီအစဉ်တရပ်ကို တင်ပြခဲ့သည်။ ထိုအစီအစဉ်အရ သြစတြေးလျသည် ၎င်းတို့နိုင်ငံသို့ လှေဖြင့် ဝင်ရောက်ခိုလှုံရန် ကြိုးစားခဲ့သည့် အထိန်းသိမ်းခံ ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည် ၈ ဦးနှင့် တမီး(လ်) ဒုက္ခသည် ၈၂ ဦးတို့အား အမေရိကန်ကမ်းခြေစောင့် တပ်ဖွဲ့အာဏာပိုင်များမှ ဖမ်းဆီးမိခဲ့သည့် အမေရိကန်နိုင်ငံသို့ ခိုလှုံရန် ကြိုးစားခဲ့သော ဟေတီနှင့် ကျူးဘား ဒုက္ခသည်များနှင့် လဲလှယ်ရန် ဖြစ်သည်။

သြစတြေးလျ ဝန်ကြီးချုပ် ဂျွန်ဟောင်းဝ့ါဒ်က ရှင်းပြရာတွင် ဒုက္ခသည်များ လဲလှယ်ခြင်းသည် သြစတြေးလျသို့ ထွက်ပြေးလာမည့် ဒုက္ခသည် အရေအတွက်ကို လျော့ကျ သွားစေလိမ့်မည်ဟု ဆိုသည်။  ထိုလဲလှယ်ရေး အစီအစဉ် ကြေညာခါစက သြစတြေးလျ ဝန်ကြီးချုပ်သည် The Age သတင်းစာမှ သတင်းထောက် တဦးသို့ ပြောကြား ရာတွင် ဒုက္ခသည်များ သြစတြေးလျတွင် ခိုလှံှုခွင့် ရရန်မသေချာဟူသည့် အချက်အလက်ကို ၎င်းတို့၏ စိတ်ထဲတွင် ထင်မြင်လာစေနိုင်ပြီး ထွက်ပြေးခိုလှုံရန် ကြိုးစားမှုများ လျော့ကျလာစေနိုင်လိမ့်မည်ဟု ဆိုသည်။

ဝန်ကြီးချုပ်က ဆက်လက်ပြောဆိုရာတွင် “ဒီနိုင်ငံကို တရားမဝင် ထွက်ပြေးဖို့ ကြိုးစားချင်တဲ့ လူတွေအနေနဲ့ သြစတြေးလျနိုင်ငံ ပင်မနယ်မြေကို တရားမဝင် လာရောက် မယ်ဆိုရင် အဟန့်အတားတွေ ရှိလိမ့်မယ်ဆိုတာ သိထားရင် လာချင်တဲ့လူတွေ လျော့ကျသွားမှာပါ” ဟု အမေရိကန်-သြစတြေးလျ နှစ်နိုင်ငံ၏ ဒုက္ခသည် လဲလှယ်ရေး အစီအစဉ်ကို ရည်ညွှန်း၍ ပြောကြားခဲ့သည်။

မစ္စတာ ရင်းတိုး(လ်) က ပြောကြားရာတွင် ဒုက္ခသည်အရေး လှုပ်ရှားသူများနှင့် အတိုက်အခံ နိုင်ငံရေးသမားများ၏ ဝေဖန်ကန့်ကွက်မှုကြောင့် ဟောင်းဝါ့ဒ်၏ နှစ်နိုင်ငံ ဒုက္ခသည်လဲလှယ်ရေး အစီအစဉ်ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ရပြီး ဒုက္ခသည်များ အမှန်တကယ် လဲလှယ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ဟု သိရသည်။

http://mizzimaburmese.com/news/regional/5573-2010-06-24-08-50-11.html