ဘန်ကောက် (မဇ္ဈိမ)။         ။ အမေရိကန် အထက်လွှတ်တော်အမတ် ဂျင်မ်ဝက်ဘ် (Jim Webb) က ထူးခြားမှုတခုခုကို စတင်လိုက်တာဖြစ်နိုင်သည်။ သို့သော် ယခုထိ သူ့ခရီးစဉ်မှာ လျှို့ဝှက်ချက်ပင် ဖြစ်နေသေးသည်။ ၂ ရက်ဆက်တိုက် ပြုလုပ်ခဲ့သော ဘန်ကောက်သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲနှစ်ခုတွင် ပုံမှန်အားဖြင့် လေပေါ စကားများလှသော အမတ်မင်းသည် မေးသမျှမေးခွန်းများကို မဖြေလိုဘဲနေသည်မှာ ထင်ရှားလှသည်။ ဘာမှလဲ တာဝန်ယူ ပြောကြားခြင်း မရှိ။ `သူ့ကိုကြည့်ရတာ ကြောက်နေပြီး တခုခုကို ဖုံးကွယ်ထားတဲ့ပုံ ရှိတယ်´ ဟု မြန်မာ့အရေးကို နီးကပ်စွာ စောင့်ကြည့်လေ့လာနေသော အကြီးတန်း အနောက်တိုင်း သံတမန်တဦးက ပြောသည်။ `သူပြောနေတာထက် သူ ပိုသိထားတယ်။ တခုခုတော့ ခြေပုန်းခုတ်နေတာ သေချာတယ်´။

နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန အကြီးတန်းအရာရှိများက သူ၏ ပုဂ္ဂလိကခရီးစဉ်သာ ဖြစ်ပါသည်ဟု ပြောနေသော်လည်း ဤခရီးစဉ်သည် သာမန်ခရီးစဉ်လည်း မဟုတ်၊ ပုဂ္ဂလိက ခရီးစဉ်လည်း မဟုတ်ပါ။ တနင်္လာနေ့က သတင်းထောက်များနှင့် တွေ့ဆုံရာတွင် သူ အာချောင်ပြီး ပြောကြားလိုက်မိသည်က အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဟီလာရီကလင်တန်က ယမန့်နေ့ညက ဖုံးဆက်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ ဤအချက်က ပရိသတ် သိသည်ထက် ပို၍ နောက်ကွယ်တွင် တစုံတရာထူးခြားမှုများ ရှိနိုင်သည်ဟူသော သံသယများ ပို၍ ကြီးထွားလာစေခဲ့သည်။ အချုပ်ပြောရလျှင် လေးနက်သော သံခင်းတမန်ခင်းတခု ဘယ်လိုဖြစ်ပျက်နေသည်ဆိုသည့် အချက်ပင်ဖြစ်သည်။

ကက်ပီတောလ်လွှတ်တော် သတင်းရပ်ကွက်များအဆိုအရ ဆီနိတ်တာဝက်ဘ်သည် ဝါရှင်တန်တွင် နာမည်ရလာနေသည့် နိုင်ငံရေးကြယ်တပွင့် ဖြစ်သည်။ ကလင်တန်မောင်နှံ၊ ဘားရက် အိုဘားမားတို့နှင့် နီးစပ်သူ ဖြစ်သည်ကို ကျနော်တို့ သတိရဘို့ လိုပါသည်။ ဘုရှ်လက်ထက် ခန့်ထားခဲ့သော ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဘီလ်ဂိတ် နောက် ၂ နှစ်ခန့်အကြာ အနားယူသည့်အခါ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးသစ် ဖြစ်လာမည့်သူဟု တစ်ပေးခံနေရသူ ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အမေရိကန်အတွက် တရားဝင် မဟုတ်ဦးတော့ ဤ ဗာဂျီးနီးယား ဒီမိုကရက်တစ် ပါတီမှ ရှေးရိုးစွဲအမတ်ထက်ပို၍ သင့်တော်သူ သံတမန်တဦး မရှိ။

ဝက်ဘ်က ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေသို့ ပါးခဲ့သော သတင်းစကားများထဲတွင် အဓိကကျသည်မှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ၂ဝ၁ဝ ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ ပြန်လွှတ်ပေး၍ သူမ၏ နိုင်ငံရေးအခန်းကဏ္ဍကို လက်ခံခွင့်ပြုရန် ဖြစ်သည်။ `မြန်မာအစိုးရက ဘယ်လိုတုံ့ပြန်မယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့ စောင့်ကြည့်ဘို့ပဲ ရှိတယ်´ ဟု သူက မဇ္ဈိမကို ပြောသည်။ `(သူမကို ပြန်လွှတ်ပေးဘို့ဆိုတဲ့) ကျနော့် ထောက်ခံတင်ပြချက်ကို သူတို့ အလေးအနက် စဉ်းစားလိမ့်မယ်လို့ ကျနော် မျှော်လင့်ပါတယ်´ ဟု သူက ဆက်လက်ပြောဆိုသွားခဲ့သည်။

ပြည်ပရောက် ဒီမိုကရေစီတိုက်ပွဲဝင် အတိုက်အခံများကမူ မစ္စတာ ဝက်ဘ်၏ ခရီးစဉ်သည် မြန်မာစစ်အစိုးရ ခေါင်းဆောင်များကို နိုင်ငံတကာက လက်ခံလိုက်သလိုဖြစ်သွားပြီး၊ အသိအမှတ်ပြုသည့် သဘောပင် သက်ရောက်သွားသည်ဟု ဝေဖန်ပြောဆိုနေကြဆဲရှိသည်။ သို့သော် အဆိုပါ စွပ်စွဲချက်ကို အထက်လွှတ်တော်အမတ်က ငြင်းဆိုသွားပါသည်။ `ကျနော်က မြန်မာအစိုးရကို လိုလားထောက်ခံသူ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေ သူတို့ အခုရှိနေတာထက် ပိုကောင်းတဲ့ဘဝကို ရထိုက်တယ်လို့ ကျနော် ယုံကြည်ပါတယ်။ သူတို့ကို အထီးကျန်ထားခြင်းဟာ နိုင်ငံရေးအရ၊ စီးပွားရေးအရ မဖွံ့ဖြိုးမတိုးတက်နိုင်အောင် ပိတ်ပင်တားဆီးထားသလို ဖြစ်နေပါတယ်´ ဟု သူက သတင်းထောက်များကို တနင်္ဂနွေနေ့က ပြောဆိုသွားသည်။ သူ့ခရီးစဉ်ကို အောင်မြင်သည်ဟု ပြောရန် စက်ဆုပ်နေဆဲ၊ နောက်တရက်အကြာမှာပင် ဤကိစ္စကို အဆုံးအဖြတ်ပေးနိုင်မည့် ဂျူရီလူကြီးအကြောင်းကို သူက `အခုတော့ ဒီကိစ္စက မြန်မာအစိုးရ လက်ထဲမှာပဲ ရှိပါတော့တယ်´ ဟု ပြောဆိုသွားသည်။

သူ၏ အဓိကအောင်မြင်မှုအဖြစ် အများက ယူဆနေကြသည်မှာ ဒေါ်စုနေအိမ်အတွင်း ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့သူ အမေရိကန်လူမျိုး ဂျွန်ယက်တောကို တနင်္ဂနွေနေ့က အစိုးရက တရားဝင် ပြည်နှင်ဒဏ်ပေး နှင်ထုတ်အပြီး သူနဲ့အတူ တပါတည်း ပြန်ခေါ်လာနိုင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ လွန်ခဲ့သော ၃ လက ဤဧည့်သည်ကြီး မဖိတ်မကြားရပါဘဲ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နေအိမ်အတွင်း ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့သဖြင့် အတိုက်အခံ ခေါင်းဆောင်မှာ နောက်ထပ် နေအိမ်အကျယ်ချုပ် ၁၈ လ ကျခံနေရသည်။ `မစ္စတာယက်တောရဲ့ လုပ်ရပ်တွေဟာ ဝမ်းနည်းစရာ ကောင်းပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ မြန်မာအစိုးရက ကျနော့်မေတ္တာရပ်ခံချက်ကို လူသားချင်းစာနာမှုအရ လိုက်လျောပေးခဲ့ပါတယ်´ ဟု ဝက်ဘ်က ပြောသည်။

အဆိုပါ အမေရိကန်လူမျိုးကို တရားရုံးက အလုပ်နှင့်ထောင်ဒဏ် ရ နှစ် ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခဲ့သည်။ သူ၏ ဆိုးဝါးသော ကျန်းမာရေးအခြေအနေကြောင့် ပြင်းထန်ဆိုးဝါးလှသော မြန်မာနိုင်ငံ အကျဉ်းထောင်အခြေအနေကို သူရင်ဆိုင်နိုင်ပါ့မလားဟု သူ့မိသားစုက စိုးရိမ်ပူပန်ကြသည်။ အမှန်စင်စစ် ရုံးတင်နေစဉ်ကာလ အချုပ်နှင့်ရှိစဉ်ကလည်း သူ့ကို မကြာခဏ ဆေးကုသပေးခဲ့ရသည်။ အနည်းဆုံး တကြိမ် ဆေးရုံတင်ခဲ့ရသည်။ ဤသို့ပြင်းထန်သော ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်လိုက်ခြင်းသည် စစ်အစိုးရက သူတို့နှင့်ဆွေးနွေးရန် ဝါရှင်တန်ကို ကမ်းလှမ်းလိုက်ခြင်းပင်ဖြစ်သည်ဟု လေ့လာသုံးသပ်သူအများစုက ရှုမြင်ကြသည်။

ယက်တောသည် ယခုအခါ ဘန်ကောက်ဆေးရုံတွင်ရှိနေပြီး အမေရိကန်မပြန်မီ အသေးစိတ် ဆေးစစ်မှုများ ပြုလုပ်နေရဆဲရှိသည်။ `သူ့မှာ အတော်ဆိုးတဲ့ ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေ ရှိတယ်၊ ပြန်ဖောက်လာပြီးမှ အမေရိကန်အရာရှိတွေ လက်ထဲကို လွှဲတဲ့အချိန် တနင်္ဂနွေနေ့ကမှ ပြန်ကောင်းသွားတာ´ ဟု အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန အမည်မဖော်လိုသူ အကြီးတန်း သံတမန်တဦးက မဇ္ဈိမကို ပြောသည်။

ဤကံဆိုးရှာသော အမေရိကန်လူမျိုးအား လွှတ်ပေးရေးသည် အမေရိကန် အထက်လွှတ်တော်အမတ်က စစ်အစိုးရ၏ အိမ်တွင်းပုန်းခေါင်းဆောင်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေနှင့် တွေ့ဆုံစဉ် ပန်ကြားခဲ့သော အဓိက မေတ္တာရပ်ခံချက် ၃ ခုအနက် တခုဖြစ်သည်။ အခြားနှစ်ခုမှာ အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို လွှတ်ပေးရေးနှင့် သူမကို တိုင်းပြည်၏ နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်တွင် အပြည့်အဝ ပါဝင်ခွင့်ပေးရန် စစ်အစိုးရကို အပြင်းအထန် တိုက်တွန်းခြင်း ဖြစ်သည်။ `သူက ကျနော့် ပထမ မေတ္တာရပ်ခံချက် နှစ်ခုကို လိုက်လျောခွင့်ပြုခဲ့ပါတယ်။ တတိယတခုကိုတော့ သူတို့ တုံ့ပြန်ဘို့ လိုပါသေးတယ်´ ဟု သူက ဘန်ကောက်မြို့တွင် ကျင်းပသော သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် သတင်းထောက်များကို ပြောကြားသွားသည်။

အမှန်စင်စစ် သူတွေ့ဆုံခဲ့သည်မှာ နှစ်ဦးဖြစ်သည်။ တဦးမှာ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးဖြစ်ပြီး နောက်တဦးမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဖြစ်သည်။ ဤတွေ့ဆုံမှုနှစ်ခုသည် ကံဆိုးရှာသော အမေရိကန်ဧည့်သည်ကြီး လွတ်လာတာထက် ပို၍ အရေးပါထူးခြားကြောင်း သက်သေပြရန် လိုပါသေးသည်။ ဤ ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦးနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည့်အကြောင်း သူ့ကိုမေးမြန်းလျှင် ဆီနိတ်တာက ဖြေလိုပုံ မရပါ။ သူတို့နှစ်ဦးလုံးနှင့် လက်ရှိ နိုင်ငံရေးအကြောင်း ကျယ်ပြန့်စွာ ဆွေးနွေးခဲ့သည်ဟုသာ ပြောသည်။ ထိုနိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်ဆိုသည်မှာ စစ်အစိုးရ ပြောနေသည့် စည်းကမ်းရှိသည့် ဒီမိုကရေစီသို့သွားရာ လမ်းပြမြေပုံဖြစ်သည်။ `ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို မလွှတ်ဘဲ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်မပေးဘဲ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပခဲ့လျှင် အမေရိကန်နှင့် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းအနေဖြင့် ဤဖြစ်စဉ်ကို လွတ်လပ်မျှတသည်ဟု လက်ခံရန် မဖြစ်နိုင်ပါ´ ဟု သူ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး သန်းရွှေကို သူ ပြောခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

ကြေညာချက်တစုံတရာ မထုတ်ပြန်မီ ဤရွေးကောက်ပွဲနှင့်စပ်လျဉ်း၍ မူဝါဒအသေးစိတ်ကို သူမနှင့် သူမ၏ ပါတီက ရေးဆွဲပြီးသည်အထိ ယခုအတိုင်း စောင့်နေလိုသေးကြောင်း ဒီမိုကရေစီ ခေါင်းဆောင်က သူ့ကိုပြောခဲ့သည်ဟု သူက မဇ္ဈိမကို ပြောသည်။ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများနှင့် ပတ်သက်၍ သူမနှင့် အချိန်အကြာကြီး အကျိတ်အနယ်ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း သူက ဆက်လက်ပြောဆိုသည်။ `ကျနော့်ထင်မြင်ချက်အရ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေ ပြန်ရုပ်သိမ်းတာကို သူ မဆန့်ကျင်ပါဘူး။ သူမ ပြောခဲ့တာတွေကို ပြန်ပြောရမှာ အချက်အလက် လွဲချော်သွားမှာစိုးလို့ ဒီလောက်ပဲ ပြောပါရစေ´ ဟု သူက ပြောသည်။

ဤအချက်သည် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အမေရိကန်မူဝါဒ ပြောင်းလဲရေးကို သူ ထောက်ခံပုံနှင့် ပိတ်ဆို့အရေးယူရေးကို သူ ဆန့်ကျင်ခဲ့မှုတို့ကြောင့် စစ်အစိုးရက သူ့ကိုဖိတ်ကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း လေ့လာသုံးသပ်သူအများက ယုံကြည်နေကြသည်။ ထို့ပြင် သူသည် ဗီယက်နမ်စစ်ပွဲကာလက မရိန်းတပ်ဖွဲ့ဝင်တဦးအဖြစ် ပါဝင်တိုက်ခိုက်ခဲ့မှုတို့သည်လည်း အလားတူ အရေးပါသည်ဟု ဆိုကြသည်။ မြန်မာစစ်အစိုးရ ခေါင်းဆောင်များသည် အရပ်သားများကို အယုံအကြည် မရှိကြပါ။

အထက်လွှတ်တော်အမတ် ဝက်ဘ်၏ ခရီးစဉ်သည် ၁ဝ နှစ်ကျော်အတွင်း အမေရိကန် ကွန်ဂရက်လွှတ်တော် အမတ်တဦး၏ ပထမဆုံးသော ခရီးစဉ်ဖြစ်သည်။ သို့သော် အမေရိကန် အရာရှိများကရော မစ္စတာဝက်ဘ်ကိုယ်တိုင်ကပါ သူသည် အိုဘားမားအစိုးရ၏ သံတမန်မဟုတ်ကြောင်းနှင့် အစိုးရနှစ်ခုအကြား ပါဝင်ဆွေးနွေးပေးသူမျှသာဖြစ်ကြောင်း ခပ်ဖော့ဖော့ လျှောချပြောဆိုသွားခဲ့သည်။ `ကျနော့် ပုဂ္ဂလိကခရီးစဉ်အနေနဲ့ သွားခဲ့တာပါ။ ပြီးတော့ အရှေ့အာရှနဲ့ ပစိဖိတ်ရေးရာ နိုင်ငံခြားရေး ဆပ်ကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ ဆိုတဲ့အနေနဲ့ သွားခဲ့တာပါ´ ဟု သူက သတင်းထောက်များကို ဘန်ကောက်မြို့တွင် ပြောသည်။ `ဒါပေမဲ့ ဒီခရီးစဉ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး လူသားချင်းစာနာတဲ့ အကူအညီတွေ တိုးမြှင့်ပေးရေးအပါအဝင် ကျယ်ပြန့်လှတဲ့ ပြဿနာတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဟီလာရီကလင်တန်ကို ပြန်ပြီး အစီရင်ခံမှာဖြစ်ပါတယ်´ ဟု သူက ပြောသည်။ သို့သော် မစ္စကလင်တန်ကမူ သူပြန်ရောက်သည်အထိ မစောင့်နိုင်ဘဲ တနင်္ဂနွေနေ့ ညနေခင်းက ဘန်ကောက်ရှိ သူ့ထံသို့ ဖုံးဖြင့် ဆက်သွယ်မေးမြန်းခဲ့သည်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ထံမှ သမ္မတ ဘားရက်အိုးဘားမားထံသို့ ပါးလိုက်သည့် နှုတ်ခွန်းဆက်စကားအပြင် သူ့ကိုယ်ပိုင် ထင်မြင်ယူဆချက်များနှင့် အထွေထွေပြဿနာများကို အိမ်ဖြူတော်သို့ တင်ပြရန်ရှိပါသည်ဟု ဝက်ဘ်က ပြောသည်။ သို့သော် ဤအချက်အားလုံးသည် မည်သို့သော မူဝါဒအပြောင်းအလဲမျိုးက စစ်မှန်သော နိုင်ငံရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုမျိုး ပြုလုပ်ရန် စစ်အစိုးရကို အားပေးအားမြှောက်ပြုနိုင်မည်။ သူတို့၏ လမ်းပြမြေပုံကို နိုင်ငံတကာက လက်ခံယုံကြည်လာအောင် လုပ်နိုင်မည် စသည့် အချက်များကို အစိုးရသစ်က အချိန်ယူစဉ်းစားနေသည့် အချက်အလက်များသာ ဖြစ်ပါသည်ဟု နိုင်ငံခြားရေးဌာန အရာရှိများ၏ ပြောကြားချက်အရ သိရသည်။ အိုဘားမားအစိုးရသည် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အမေရိကန်မူဝါဒနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ရယ်ဒီကယ်မကျသည့်တိုင် ထူးခြားစွာ အပြောင်းအလဲ တစုံတခုလုပ်ရန် ပြင်ဆင်နေကြောင်း လူအများက အကောင်းမြင် မျှော်လင့်ကြသည်။

`ဝက်ဘ်က တွန်းတွန်းတိုက်တိုက် ဆက်ဆံရေး မူဝါဒကို ကြိုက်တဲ့သူ၊ အမေရိကန် ကျူးဘား ဆက်ဆံရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆီနိတ်တာ လူးဂါး (Lugar) ရဲ့ အစီရင်ခံစာလိုပေါ့´ ဟု သမ္ဘာရင့် မြန်မာ့အရေးစောင့်ကြည့်သူ ဒဲရစ်တုံကင် (Derek Tonkin) က ပြောသည်။ `အခုတော့ အမေရိကန်နဲ့ မြန်မာနိုင်ငံတို့က သူတို့နှစ်နိုင်ငံအကြား အကျိုးတူကိစ္စရပ်တွေဖြစ်တဲ့ မူးယစ်ဆေးဝါး၊ အမေရိကန်ရဲ့ ထောက်ခံချက်၊ နိုင်ငံတကာ အကြမ်းဖက်မှု၊ အရှေ့တောင်အာရှနဲ့ ဆိုမာလီယာ ကမ်းလွန်က ပင်လယ်ဓားပြတိုက်ခိုက်မှုတွေ၊ ကူးစက်ရောဂါ၊ ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး စတဲ့ မဆုံးနိုင်တဲ့ စာရင်းရှည်ကြီးပါ အချက်အလက်တွေလို အခုပဲ စတင်ဆွေးနွေးနိုင်တဲ့ နယ်ပယ်တွေကို ရှာဖွေသင့်ပါတယ်´ ဟု သူက ပြောသည်။

ယခုလိုနေသည်မှာ ကြိတ်ဝိုင်းသံတမန်ရေးသာ ဖြစ်သည်ဟု အာရှတိုက်တွင် ကန့်လန့်ကာ နောက်ကွယ်မှ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အတွေ့အကြံုရှိသော ဥရောပ သံတမန်တဦးက မဇ္ဈိမသို့ အမည်မဖော်ဘဲ ပြောသည်။ ဝက်ဘ်ကလည်း အကောင်းမြင်ပုံရပါသည်။ `ဒီခရီးစဉ်က ဘောလုံးစလိမ့်ဘို့တော့ အထောက်အကူ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်´ ဟု သူက ပြောသည်။ သို့သော် ဤဝက်ဘ်၏ ခရီးစဉ်သည် တကြိမ်တည်းဖြင့် ပြေလည်မည့် ခရီးစဉ်လော၊ ဝါရှင်တန်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံအကြား ဆက်ဆံရေးတွင် လေးနက်သော တွေ့ဆုံဆက်ဆံရေး မူဝါဒများ၏အစ ဖြစ်မည်လောဆိုသည်ကိုမူ ဆက်လက်စောင့်ကြည့်ရပါဦးမည်။

သို့သော် ပို၍အရေးကြီးသည့်အချက်မှာ ဤခရီးစဉ်နှင့် ရလဒ်များက စစ်အစိုးရဘက်မှ ချဉ်းကပ်မှုအသစ်များကို ပြသလိုက်ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ဆီနိတ်တာဝက်ဘ်ကို ထိပ်တန်းဗိုလ်ချုပ်ကြီးများအားလုံးက တခမ်းတနား ကြိုဆိုခဲ့သည်။ ပုံမှန်အားဖြင့် နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲများကိုသာ ဤသို့ ကြိုဆိုလေ့ရှိသည်။ အစိုးရပိုင်ရုပ်မြင်သံကြားမှလည်း သူ့ခရီးစဉ်အကြောင်း အကျယ်တဝင့် ပြသခဲ့သည်။ ယင်းသည် မြန်မာစစ်အစိုးရသည် ယခုအခါ နိုင်ငံတကာ၏ အသိအမှတ်ပြုမှု အထူးသဖြင့် အမေရိကန်၏ အသိအမှတ်ပြုမှုကို အငမ်းမရ လိုချင်နေကြောင်း အထင်အရှား ပြသလိုက်ခြင်းပင်ဖြစ်သည်ဟု ရန်ကုန်မြို့တွင် ကြာရှည်စွာ နေထိုင်နေသူ နိုင်ငံခြားသားတဦးက ပြောသည်။

မြန်မာစစ်အစိုးရက နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းနှင့် တကယ်တမ်း ဆက်ဆံလိုသည်ဟုဆိုလျှင် သူတို့အနေဖြင့် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်း၏ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများကို အလေးဂရုပြုရန် လိုပါသည်။ သူတို့အတွက် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် တွေ့ဆုံဆက်ဆံရေးအပြင် အခြားရွေးစရာလမ်း မရှိပါ။ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး သန်းရွှေသည် အာရှမဟာမိတ်များ အထူးသဖြင့် စင်္ကာပူနှင့် တရုတ်တို့၏ မေတ္တာရပ်ခံချက်အရ အမေရိကန်နှင့် ဆက်ဆံရေး တိုးတက်အောင် လုပ်လိုစိတ်ရှိနေသည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံမြို့တော် နေပြည်တော်ရှိ စစ်ဖက်သတင်းရပ်ကွက်များ၏ အဆိုအရ သိရသည်။ ဆီနိတ်တာ၏ ဤခရီးစဉ်က ဤအချက် အလွန်မှန်ကန်ကြောင်း ထင်ရှားစေသည်။

`ဒီခရီးစဉ်မှာ စစ်အစိုးရဘက်က ကမ္ဘာကို သိပ်ပြောချင်နေတာက ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေ အလုပ်မဖြစ်ဘူး။ သူတို့က တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးအတွက် လမ်းဖွင့်ထားတယ်ဆိုတာပဲ။ အနည်းဆုံးတော့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ အခြားပြည်တွင်းက ဒီမိုကရေစီရေး လှုပ်ရှားနေသူတွေနဲ့ မဟုတ်တောင်မှ အခြားအစိုးရတွေနဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးလိုပါတယ်ဆိုတာ သူတို့ ပြောချင်ပြချင်နေတယ်ဆိုတာကို ကျနော်တို့ မြင်အောင်ကြည့်ဘို့ လိုပါတယ်´ ဟု ရန်ကုန်အခြေစိုက် အနောက်တိုင်း သံတမန်တဦးက ပြောသည်။

သို့သော် အဆုံးတွင်မတော့ စစ်အစိုးရက သူတို့၏ စည်းကမ်းရှိသည့် ဒီမိုကရေစီဆိုသော စီစဉ်ထားသည့် လမ်းကြောင်းအတိုင်း နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းက ဘယ်လိုထင်ထင် ဆက်သွားမည်သာဖြစ်သည်။ သို့သော် ဝက်ဘ်၏ ခရီးစဉ်က ပြသခဲ့သည်မှာ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး သန်းရွှေသည် ဤဖြစ်စဉ်ကို ရှေ့ဆက်လှမ်းရန် အဆင်သင့် ဖြစ်နေသည်ဆိုသည့် အချက်ပင်ဖြစ်သည်။ အကြီးတန်း မြန်မာစစ်အရာရှိများ သတင်းရပ်ကွက်အဆိုအရ နောက်တဆင့်ခြေလှမ်းမှာ ကြားဖြတ်အစိုးရ ဖွဲ့စည်းရေးဖြစ်သည်။ ယင်းကို မကြာမီ ကြေညာရန် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေက ပြင်ဆင်ထားပြီး စက်တင်ဘာလလောက်မှစ၍ တနှစ်ကြာမျှ အစိုးရလုပ်ငန်းများကို ထိန်းချုပ်လုပ်ကိုင်သွားမည်ဟု မြန်မာအရာရှိတဦးက မဇ္ဈိမကို ပြောသည်။ မကြာမီအတွင်း အစိုးရသစ်တရပ် ပေါ်ထွန်းလာမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် သူလည်း ဝန်ကြီးဖြစ်တော့မည်မဟုတ်ကြောင်း မကြာသေးမီက ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး၏ လူယုံတပည့်ရင်းနှင့် ဝန်ကြီးဖြစ်သူ ဦးအောင်သောင်းက သူ့လက်အောက် ဝန်ထမ်းများကို ပြောကြားခဲ့သည်။ အခြားဝန်ကြီး အများအပြားကလည်း ယခုနှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် သူတို့ ဤရာထူးများတွင် ရှိတော့မည် မဟုတ်ကြောင်း သူတို့ဝန်ထမ်းများကို ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

`ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေရဲ့ အစီအစဉ်အရ နိုင်ငံရေးပါတီထဲဝင်ပြီး ရွေးကောက်ပွဲဝင်မယ်ဆိုရင် လက်ရှိဝန်ကြီးတွေ အားလုံး နုတ်ထွက်ကြရမှာ´ ဟု ချင်းမိုင်အခြေစိုက် လွတ်လပ်သော မြန်မာပညာရှင် ဦးဝင်းမင်းက ပြောသည်။ ယခုအထိတော့ အဆိုပါ ကြားဖြတ်အစိုးရတွင် မည်သူပါမည်ဆိုသည်ကို မသိကြရသေးပါ။ သို့သော် အချို့သော လေ့လာသုံးသပ်သူများ၏ အပြောအရ အန်အယ်ဒီ (NLD) မှ အကြီးတန်းအဖွဲ့ဝင်များပင် ယင်းအစိုးရထဲ ပါလာနိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းပြောဆိုနေကြသည်။

သို့သော် ရန်ကုန်ရှိ သံတမန်များနှင့် လေ့လာသုံးသပ်သူအများစုကမူ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေတွင် အပြောင်းအလဲ တကယ်လုပ်မည့် အစီအစဉ်ရှိသည်ဆိုသည်ကို သံသယရှိကြသည်။ ကြားဖြတ်အစိုးရ ဖွဲ့စည်းမည်ဆိုသည့် အစီအစဉ်ပင်လျှင် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်း၏ ဝိုင်းဝန်းပြစ်တင်ဝေဖန်နေမှုကို အာရုံလွှဲရန် ရည်ရွယ်ချက်မျှသာဖြစ်သည်ဟု ဆိုကြသည်။ ဤအပြောင်းအလဲ အားလုံး၏ အဆုံးသတ်ရလဒ်မှာ စစ်တပ်က နိုင်ငံရေးအရ ချုပ်ကိုင်ထားမှုကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားရေးကို သေချာအောင်လုပ်ရန်ပင် ဖြစ်သည်။

`လမ်းပြမြေပုံက အားလုံးပါဝင်နိုင်တဲ့ နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ် မဟုတ်ဘူးဆိုတာကို အချက်ပြနေတာတွေ တပုံတပင်ရှိတယ်။ ဒီလိုပဲ (လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်မေလက) ဆန္ဒခံယူပွဲဟာလည်း ကျန်နေသေးတဲ့ သံသယတွေကို ပပျောက်စေတယ်။ ဒီဖြစ်စဉ်က ဘယ်ကိုမှ မရောက်နိုင်တဲ့ အလွန် အပြစ်အနာအဆာများတဲ့ ဖြစ်စဉ်ပဲ၊ ရှင်းရှင်းပြောရရင် စစ်တပ်က နိုင်ငံတော်ကို ထိန်းချုပ်ထားတာကို ပိုမို ခိုင်မာအောင် လုပ်ပေးလိုက်တာပဲ´ ဟု မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေး အထူး ကိုယ်စားလှယ် ပါမောက္ခ ပေါ်လို ပီညဲရိုး (Paulo Pinheiro) က မဇ္ဈိမကို မကြာသေးခင်က ပြောသည်။

သို့သော် နောက်ထပ် အံ့အားသင့်စရာများ ကျန်ပါသေးသည်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများ၏ ကောက်ကျစ်မှုနှင့် မျှော်လင့်မထားတာများ လုပ်ပြပြီး အတိုက်အခံကို ချွေးပြန်အောင်လုပ်နိုင်သည့် အရာတွင် သူတို့ကို လျှော့တွက်မထားမိရန် လိုသည်။ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေက နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသမားများကို သိပ်မကြာမီ ပြန်လွှတ်ပေးရန် ပြင်ဆင်ပြီးဖြစ်သည်။ ထိုအထဲတွင် နာမည်ကြီးတက်ကြွ လှုပ်ရှားသူတချို့လည်း ပါလာမည်ဖြစ်သည်ဟု စစ်အစိုးရခေါင်းဆောင်နှင့်နီးစပ်သူ အကြီးတန်း အစိုးရသတင်းရပ်ကွက်အဆိုအရ သိရသည်။

လွန်ခဲ့သောလက ကုလအတွင်းရေးမှူးချုပ် မစ္စတာ ဘန်ကီမွန်းလာစဉ်ကလည်း နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများကို လွှတ်ပေးပါမည်ဟု ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး သန်းရွှေက ကတိပြုခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပမီ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသမားများကို ထောင်မှလွှတ်ပေးပြီး ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ပေးပါမည်ဟု နယူးယောက်ရှိ မြန်မာသံအမတ်ကြီးကလည်း ကုလ လုံခြံုရေးကောင်စီ အစည်းအဝေးတွင် ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ သို့သော် သူက မည်သူတွေပါမည်၊ မည်မျှအရေအတွက် လွှတ်မည်ကိုတော့ ထုတ်ဖော်ပြောကြားသွားခြင်း မရှိပါ။

ထို့ကြောင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ၊ သို့တည်းမဟုတ် ထို့ထက်စော၍ပင် လွှတ်ပေးခဲ့သည် ဆိုလျှင်လည်း အံ့အားသင့်စရာ မရှိပါ။ ဘန်ကောက်တွင် သတင်းထောက်များနှင့် တွေ့ဆုံစဉ် ဆီနိတ်တာ ဝက်ဘ်သည် မေးခွန်းများကို မဖြေချင့်ဖြေချင် ဖြေနေတာကြည့်လျှင် သူ့တွင် တစုံတရာကို ဖုံးကွယ်ထားကြောင်း ထင်ရှားနေသည်။ အတိုက်အခံခေါင်းဆောင်ကို မကြာမီ လွှတ်ပေးပါမည်ဟု အမေရိကန် အထက်လွှတ်တော်အမတ်ကို တစုံတရာ အာမခံလိုက်ခြင်းမျိုး၊ အရေးယူဆောင်ရွက်နေခြင်းမျိုး ရှိခဲ့နိုင်သည်၊ လောလောဆယ် ဒီအကြောင်းကို ရေငုံနှုတ်ပိတ်ထားရန် ပြောခဲ့ပုံရသည်ဟု မြန်မာ့အရေးကို အနီးကပ်လေ့လာနေသူ အနောက်တိုင်း သံတမန်တဦးက ယုံကြည်နေသည်။